Kimya bilimi temelde organik kimya ve anorganik kimya olarak ikiye ayrılır. Bu sunu süresince org a nik bileşiklerle ilgili genel özellikleri anorganik bileşiklerden farklarını ve bazı yaygın organik bileşikleri öğreneceksiniz.
Organik kimya yapısında C,H,N ve O elementleri bulunduran maddeleri inceler.Kısaca karbon kimyası olarak adlandırılır.karbon kimyasına organik madde denmesinin en önemli nedenlerinden biride bu maddelerin genellikle canlı organizmaların yapısında bulunmasıdır.
Günümüzde kullanılan bir çok organik madde yapay olarak elde edilmektedir 1828 yılında alman kimyacı Friedrich Wöhler, laboratuarda anorganik bir madde olan KCN den organik bir madde olan üreyi elde etmiştir. Wöhler böylece organik maddelerin laboratuar şartlarında elde edilebileceğini ispatlamıştır.
1. Organik bileşikler genellikle yanıcıdır. İnorganik bileşikler yanıcı değildir. 2.Organik bileşiklerin erime noktaları genellikle düşüktür.(300 c nin altındadır.) İnorganik bileşiklerin ise genellikle yüksektir. 3.Organik bileşikler genellikle suda çözünmezler,inorganiklerin çoğu suda çözünürler. 4.Organik bileşikler çoğunun yapısı iyonik değildir. inorganikler ise iyonik yapıdadır. 5.Organik bileşiklerin kendilerine özgü bir renk ve kokuları vardır.Anorganik bileşiklerde ise bu oran daha azdır.
HİDROKARBONLAR ALİFATİK HK AROMATİK HK DOYMUŞ HKDOYMAMIŞ HK ALKANLAR ALKENLER ALKİNLER TEK HALKALIBİTİŞİK HALKALI BENZEN VE TÜREVLERİ TOLUEN KSİLEN NAFTALİN ANTRESEN DÜZ ZİNC. YADA DALLANMIŞ
Hidrokarbonlar Alifatik Alkalar Alkanlar yapı içindeki bağların tamamının tekli bağlar olduğu hidrokarbonlardır. Alkanlar yapı içindeki bağların tamamının tekli bağlar olduğu hidrokarbonlardır. C C H H H HHH
* Genel formülleri CnH 2 n dir. *Siklo alkanların genel formülleri alkenlere benzedikleri halde kimyasal özellikleri alkanlara benzemektedir. *Doymuş hidrokarbonlardır H 2 C--CH 2 H 2 C--CH 2 * C sayısına uygun olarak n-alkanın önüne siklo- eki getirilerek adlandırılır. Siklopropan siklobütan siklopentan siklohegzan sikloheptan siklooktan 3 C 4C 5C 6C 7C 8C Siklopropan siklobütan siklopentan siklohegzan sikloheptan siklooktan 3 C 4C 5C 6C 7C 8C HALKALı (GEOMETRIK ŞEKLE BENZEYEN) YAPıDA ALKANLARDA VARDıR. BUNLARA SIKLO ALKANLAR DENIR.
Hidrokarbonlar Alifatik Alken Alkenler yapı içinde karbon- karbon çift bağı içeren hidrokarbonlardır. C C H H HH
Hidrokarbonlar Alifatik Alkinler Alkinler yapı içinde karbon- karbon üçlü bağı içeren hidrokarbonlardır.HCCH
N Alkan Formül Alkil (R) 1 Metan CH 4 Metil 2 Etan C 2 H 6 Etil 3 Propan C 3 H 8 Propil 4 Bütan C 4 H 10 Bütil 5 Pentan C 5 H 12 Pentil 6 Hegzan C 6 H 14 Hegzil 7 Heptan C 7 H 16 Heptil 8 Oktan C 8 H 18 Oktil 9 Nonan C 9 H 20 Nonil 10 Dekan C 10 H 22 Dekil
BENZEN Petrol ve kömür gibi doğal kaynaklardan hidrokarbon karışımları ayrılırken kendine özgü(vanilya gibi kokulu)kokusu olan maddeler elde edilir. Genel formülü C 6 H 6 dir. Petrol ve kömür gibi doğal kaynaklardan hidrokarbon karışımları ayrılırken kendine özgü(vanilya gibi kokulu)kokusu olan maddeler elde edilir. Genel formülü C 6 H 6 dir.
Doğada, birçok hidrokarbon karışımıyla karşılaşılır: Bitkisel yağlar; bataklık gazı; maden gazı (grizu); vb. Bunlardan en önemlileri, binlerce hidrokarbonun karışımı olan ve yapıları oluştukları yere bağlı olarak değişen petrollerdir Hidrokarbonların başlıca sanayi kaynakları, doğal gazlar, kömürler ve petrollerdir. Hidrokarbonlar, çağdaş iktisadın gereksinimlerinin büyük bir bölümünü sağlarlar ve kimya sanayisinin başlıca alanlarından birinin temelini oluştururlar.
Alkanların Kimyasal ve Fiziksel Özellikleri A. YER DEĞİŞTİRME TEPKİMELERİ: Alkanlarda bir H çıkar yerine bir halojen girebilir. Alkanlarda yer değiştirme olabilmesi için güneş ışığı yada ısı olması gerekir. CH 4 +Cl 2 ısı/ışık CH 3 Cl+HCl CH 3 Cl +Cl 2 ısı/ışıkCH 2 Cl 2 +HCl B. YANMA TEPKİMELERİ C n H 2n+2 + ((3n+1)/2) O 2 nCO 2 + (n+1)H 2 O C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2H 2 O
AROMATİK HİDROKARBONLAR Aromatik hidrokarbonların en basit örneği benzen dir. * Halkalı yapı gösterir * Halkadaki bağlar tek-çift-tek-çift şeklinde sıralanmıştır. * Molekül tek düzlemlidir. * Halkadaki elektron sayısı (4n+2 ) şeklindedir. (n:Halka sayısı) * Aromatik hidrokarbonlar doymamış oldukları halde, doymamış hidrokarbonların özellikleriniz göstermezler. * Katılma tepkimeleri vermezler. * Yer değiştirme tepkimeleri verirler.
AROMATİK HİDROKARBONLAR BENZEN (C 6 H 6 ) (C 10 H 8 ) NAFTALİN (C 14 H 10 ) ANTRESEN