KANADA Gizem TAÇAN ULUKAYA Hakan ARABACI Murat ULUSOY

. Dünyadaki tüm göllerin % 60’ı Kanada’da bulunmaktadır. Coğrafi Yapı. Kanada, 9.976.140 kilometre kare ( Türkiye’nin yüzölçümü 783.562 kilometre kare) yüzölçümü ile dünyanın ikinci büyük ülkesidir. Güneyinde ve kuzeybatısında Amerika Birleşik devletleri ile komşudur. Doğusunda Atlas Okyanusu’na, batısında Büyük Okyanus’a kıyısı vardır. . Dünyadaki tüm göllerin % 60’ı Kanada’da bulunmaktadır.

Başkenti Ottawa’dır. Toronto ise en büyük şehri ve ticaret merkezidir. Nüfus. Kanada Rusya’dan sonra dünyanın en geniş ülkesidir. Buna karşılık yaklaşık 32 milyon nüfusu sebebiyle kilometrekareye düşen nüfus sayısı 3 kişidir ( Türkiye de 97 kişi )ve bu yüzden nüfus yoğunluğu çok düşüktür. Kanada nüfusunun büyük çoğunluğunu Quebec olarak adlandırılan Fransız kökenliler ile İngiliz kökenliler oluşturur. Doğu Avrupa, Güney Doğu Asya ve Güney Amerika ülkeleri başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden insanlar yaşamaktadır. Başkenti Ottawa’dır. Toronto ise en büyük şehri ve ticaret merkezidir. Kızılderililer ile Eskimolar ise toplam nüfusun ancak % 4’ünü oluşturur

Ekonomi Newfoundland açıkları, balıkçılık açısından dünyanın en zengin sularından biridir Ülke topraklarının ortalama % 7’sinde tarım yapılmasına karşın modern makinelerin, doğal ve yapay gübrelerin kullanıldığı verimli üretim Kanada’yı dünyanın önde gelen üreticileri arasına sokmuştur. Kanada yıllardır buğday satan ülkelerin başında yer almaktadır Kanada, dış satımı yapılan ürünlerin yaklaşık % 20’sini ormancılıktan elde eder. Kanada, sahip olduğu madenlerin çeşitliliği ve zenginliği açısından da dünyanın sayılı ülkelerindendir. (demir nikel uranyum bakır altın gümüş, çinko metallerle petrol ve doğal gaz )

Tarihî Gelişim ve Siyasî Yapı Vikinglerin M.Ö. 10. yüzyılda yerleştikleri Kanada’yı, Avrupalılar 15. yüzyılın sonlarında keşfetmişlerdir 1534’te Fransızların el koydukları topraklarda Quebec bölgesi kurulmuştur 1791’de bir yasa çıkarılmış ve bu yasayla Fransızların yaşadığı Aşağı Kanada (Quebec) ve İngilizlerin yaşadığı Yukarı Kanada (Ontario) olarak iki eyalete ayrılmıştır. 1967’de hazırlanan anayasa ile federal bir devlet haline gelmiştir

EĞİTİM SİSTEMİ Ülkenin eğitim sistemine genel olarak bakıldığında ilk dikkati çeken nokta, eğitim sisteminin merkeziyetçilikten uzak bir yapı sergilemesidir On eyalet ve üç bölgeye ayrılan Kanada’da 1982 Anayasası ile ilk ve orta öğretim kurumlarının maddi ve idari sorumluluğu eyalet yönetimlerine verilmiştir. Kanada’nın her eyaletinin eğitim politikasını belirleyen bir eğitim yasası mevcut bulunmaktadır. Çoğu eyalette bir eğitim bakanlığı vardır. Kanada eyaletlerinin birçoğu eğitim üzerindeki yetkilerini yerel olarak seçilen okul kurullarına devretmiştir

Okul Öncesi Kanadalı çocuklar genel olarak, 4-5 yaşlarında, zorunlu olmayan 1-2 yıllık anaokulu eğitimine devam ederler Öğrencilerin okul öncesinden itibaren; karar verme, problem çözme, çevreyi tanıma ve çevreyle iletişim kurma gibi sosyal yetenekler  Sorumluluk alma,  Öğrenmeye istekli olma,  Nesneleri büyüklüklerine göre karşılaştırma,  1’den 10’a kadar sayma, Jimnastik, dans ve oyun gibi aktivitelerle fiziksel yetenekler kazandırılmaktadır.

İlköğretim Kanada’da temel eğitim 10 yıl olarak belirlenmiştir. Eğitim, ülke genelinde yüksek standartlardadır ve ilkokul çağı 6 yaşında başlamaktadır. Eğitim yılı Eylül-Haziran dönemini kapsamaktadır Geçmişe Yolculuk (ailem okulum ait olduğum topluluk) Benim Dünyam (ev okul topluluk) 1. sınıfta Üst sınıflarda sırasıyla; Kanada’da yaşayan topluluklar, dünyayla ilişkiler, Kanada tarihiyle ilgili konular genişletilerek sürdürülmektedir.

Ortaöğretim Liseler eyaletlerin sistemine bağlı olarak 11, 12 ya da 13. sınıfa kadar devam eder. Liseden sonra 2 yıllık genel eğitim ve 3 yıllık teknik eğitim veren “Genel ve Mesleki” kolejler mevcuttur. Sosyal Bilgiler derslerinde; demokrasi, küreselleşme, politik ve ekonomik sistemler, milliyetçilik ve ideolojiler gibi soyut ve önceki yıllara göre daha kapsamlı konular ele alınmaktadır

Yükseköğretim Eğitim ücretleri bölgelere ve eğitim dalına göre farklılıklar arz etmektedir. Resmi olarak İngilizce ve Fransızca iki dili vardır. Kanada'da ülke genelinde çok sayıda üniversite ve üniversite kolejleri eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir. Dönem olarak, eğitim genelde Eylül ve Mayıs arasındadır ama bazı üniversitelerde 3 dönemli eğitim de uygulanmaktadır. Üniversiteye kabul için genel herhangi bir giriş sınavı uygulaması yoktur.

Kanada’da Yüksek Öğretim Programları Kanada da yüksek öğretim programları 4 şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar: Üniversite kolejleri İki yıllık üniversiteler Üniversiteler Kariyer kolejleri ya da teknik enstitüleri

Üniversite Kolejleri Üniversite kolejleri Kanada üniversiteleri ve geleneksel kolejleri tarafından birleştirilmiş güçlü ve üniversite kampüslerinde akademik programlar sunan okullardır. Üniversite kolejleri öğrencinin seçimine bağlı olarak akademik alanda üniversite programları ya da pratik amaçlı kolej diplomaları ya da sertifika programları sunan okullardır. Kanada kolej sisteminin bir parçası olarak üniversite kolejleri güçlü öğrenci destek servisleri, küçük sınıflar, güçlü kampüs çevresi ile diğer okullardan ayrılırlar. Ayrıca bazı okullar derece/diploma program ya da üniversite transfer programları sunar.

2 yıllık Üniversiteler İki yıllık üniversiteler eğitim ihtiyaçları, devlet servis sektörleri ve is alanları açısından önemli role sahiptir. Ayrıca Profesyonel programlar 1 ile 3 yıl arasında (çalışma yılı dahil) olup iş sektörleri açısından önemli yere sahiptir. Bazı iki yıllık üniversiteler 4 yıllık üniversiteye transfer programları uygularlar. Bunun için öğrencinin üniversite kabul sürecinden geçmesi gerekmektedir.

Üniversiteler Kanada ülkesinin şehre akın veya uzak her bölgesinde çok çeşitli üniversiteler vardır. Kanada üniversiteleri devlet tarafından desteklendiği için bölgeye bağlı olmaksızın yüksek nitelikli okullardır. Lisans eğitimi 4 yıllıktır. Üniversiteden doktoraya, mastırdan sertifika ve çalışma programlarına kadar çok çeşitli alanlarda kurslar ve derecelendirmeler sunar. Üniversitelerin ücretleri seçilen alan bölüm ve enstitüye bağlı olarak değişir. Kanada üniversiteleri eğitim ve öğretimden araştırma alanlarına kadar bilinen kaliteli okullardır. Kanada’dan alınan mezuniyet belgesi ya da derece Amerika’nın birçok üniversitesinde kabul görür.

Kariyer Kolejleri ve Teknik Enstitüler (Cégep ) Kariyer kolejleri ve teknik enstitüler özel enstitüler tarafından kurulmuş öğrencilere pratik hüner ve iş imkânları sağlayan kısa süreli eğitimlerdir. Bu kurslar kalite standartlarına uygundur. Medya, film, bilgisayar/internet, grafik dizayn, hastane gibi birçok alanda öğrencilere kısa dönemli eğitim ve kariyer imkanı sunar. Bu okullarda ve bazı spesifikleşmiş bölümlerde(işletme, bilgisayar, sekreterlik hünerleri) pratik hünerleri geliştirir.

Türkiye ile Kanada Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması Her iki ülkede de anaokulu zorunlu değildir. Ülkemizde temel eğitim süresi 12 yıl iken Kanada’da 10 yıldır. İlkokula başlama Kanada’da 6, Türkiye’de 5.5 tur. Ülkemizde eğitim merkezi bir yapıdan yönetilmektedir. Kanada’da ise her eyalet kendi eğitim sistemini uygulamaktadır. Hatta Kanada’da eğitim üzerindeki yetkiler okul kurullarına bırakılmıştır.

Üniversiteye Giriş Kanada’da üniversiteye giriş sınavı yerine not ortalamalarına bakılmaktadır. Ülkemizde ise üniversiteye giriş sınavları uygulanmaktadır. Kanada’da Türkiye’den farklı olarak kolej sistemi de uygulanmaktadır.

Örnek bir karşılaştırma; Bir matematik programı üzerinden Kanada ve Türkiye arasındaki eğitim felsefesi,program geliştirme,ölçme ve değerlendirme gibi unsurların karşılaştırılması:

Eğitim İlkeleri Türkiye Matematik programı, her genç matematiği öğrenebilir ilkesine dayanmaktadır. Kanada Her genç özel ve diğerlerinden farklıdır, bu nedenle her gence ilgi ve yetenekleri doğrultusunda imkânlar sunulmalıdır.

Eğitim Yaklaşımları Türkiye Program kavramsal bir yaklaşım izlemekte, matematikle ilgili kavramların ve ilişkilerin geliştirilmesini vurgulamaktadır. Programdaki esas vurgu, işlem bilgilerinden, kavram bilgilerine kaymıştır. Kanada Günümüzde başarının anahtarı eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmektir. Matematiksel bilgi anlamlı ve güçlü bir uygulama ile olgunlaştırılır ve zihinde kalıcı hale gelir. Diğer disiplinlerden gelen problemlerin matematiksel yollarla çözümü öğrencilerin matematik bilgilerini pekiştirecektir. Yani matematik güncel hayatta sık kullanılabilir hale getirilmelidir.

Öğrenme Alanları Türkiye Kanada Önermeler Bileşik önermeler Fonksiyon Kavramı Açık önermeler İspat yöntemleri Fonksiyonel işlemler Kümelerde temel kavramlar Kümelerde işlemleri Sayı Kümeleri Kartezyen çarpım Bağıntı Kök Bulma Fonksiyonlarda işlemler Doğal sayılar Sayı kümeleri Modüler aritmetik Rasyonel sayılar Mutlak değer Üslü sayılar Köklü sayılar Problemler

Yorum Vermiş olduğumuz matematik programı örneği 2 ülke arasındaki eğitim anlayışını çok net yansıtmaktadır. Bir tarafta,Kanada’da kişinin yeteneklerine önem veren, güncel hayatta kullanılabilinen ve yoğunluğu az bilgilerin verildiği bir eğitim sistemi varken, diğer tarafta ise, ülkemizde, öğrencilerin yeteneklerini umursamayan,yoğun ve güncel hayatta kullanılmayan bilgileri vermeyi amaç edinmiş bir eğitim sistemi karşımıza çıkmaktadır.

Öneri Önceliğimiz, ülkemizde,eğitim hangi yaşlarda başlayacak, kaç yıl sürecek gibi konular yerine, eğitim felsefesimiz ve zihniyetimizi nasıl değiştirebiliriz gibi konular olmalıdır.