KORDOSENTEZ Doç. Dr. Başak Baksu
SUNUM AKIŞI Anatomi Kordosentez: Nedir? Neden uygulanır? Riskleri nelerdir? Nasıl uygulanır? İşlem sonrası nelere dikkat etmeli? Sonuçlar ne anlama gelir? Yaptıralım mı? Nasıl karar verelim? Tedavi amaçlı kordosentez
PLASENTA ve GÖBEK KORDONU Umblikal Arter Umblikal Ven Wharton Jeli Wharton Jeli Umblikal Ven Umblikal Arter Umblikal Arter Wharton Jeli
KORDOSENTEZ NEDİR ? ‘Fetal Kan Örneklemesi’ ‘Perkutan Umblikal Kan Örneklemesi’ ‘Umbilikal Ven Örneklemesi’ İnceleme için göbek kordonundan bebeğin kan örneğinin alındığı tanısal bir testtir. Alınan kanda çalışılan testler ile şu açılardan bebeğin sağlık durumunu değerlendirilir: Genetik bozukluk Kan hastalığı Enfeksiyon Ayrıca, bebeğe bu yolla tedavi amaçlı kan ve ilaç verilebilir.
NEDEN UYGULANIR ? TANI AMAÇLI TEDAVİ AMAÇLI Fetal kan nakli Genetik hastalık tanısı Enfeksiyon (kızamıkçık, toksoplazmozis gibi) tanısı Kansızlık derecesi tayini Kan uyuşmazlığı derecesi saptanması Fetal trombosit (pıhtılaşma hücresi) sayısı saptama Bebeğe kan nakli Bebeğe ilaç tedavisi Fetal kan nakli
RİSKLERİ NELERDİR ? Düşük Fetal kanama Kordonda kan pıhtısı oluşması Kalp atımında yavaşlama Enfeksiyon Su gelişi Fetustan anneye kanama
NEREDE UYGULANIR ? < 24 haftada poliklinikde Ultrason < 24 haftada poliklinikde > 24 haftada hastanede: Acil sezaryan gerekebilir. Bu gebeler, en az 8 saat aç ve susuz olmalıdır. Rahim Plasenta Kordon
NASIL UYGULANIR ? Önce anne kanı alınır (fetusla karşılaştırmak için) Sırtüstü yatar pozisyonda uzanılır. Ultrason ile gebelik haftası, plasenta yerleşim yeri ve göbek kordonu giriş yeri saptanır. Karın cildi antiseptikle temizlenir. Ultrason eşliğinde özel, uzun, ince bir iğne ile önce karın ön duvarı, sonra rahim duvarı geçilir. Hafif batma hissi ve kramp şeklinde ağrı olabilir. Ultrason Kordosentez Tıkaç Amniyon Kordon
NASIL UYGULANIR ? Kordonun plasentaya giriş yerine ulaşılır. En az 2 ml. kan umblikal venden alınır. İğne çıkartılırak işleme son verilir. 5 dakika sonra bebek kalp atımları kontrol edilip gebe kaldırılır. İğne Kordon
İŞLEM SONRASI NELERE DİKKAT ETMELİ ? İşlem sonrası kendinizi zorlamamalısınız. Mümkünse eve arabayla başkası sizi götürsün. İlişki, bir hafta yasak. Karın içi basıncını arttıracak, zorlayıcı, yorucu aktiviteler 3 gün yasak. Uçak yolculuğu riskli değil. Ancak, bir sorunda eve yakın olmak tercih edilir. Hafif kramp tarzı kasık ağrısı, ilk 1-2 gün normal Kasık ağrısı Kanama Su gelişi >38oC ateş Acil başvuru
SONUÇLAR NE ANLAMA GELİR ? 72 saat içinde sonuç alınır. Kromozom hastalıkları ve bazı kan hastalıkları için tanı konulsa da hastalık şiddeti belirlenemez. Sonuçlar, klinik bulgular, ek test veya bilgiler ile beraber değerlendirilir. Sonuç normal ise takibiniz planlanır. Enfeksiyon saptanırsa tedavi seçenekleri anlatılır. Ciddi bir kansızlık varsa kan transfüzyonu planlanır. Tedavi edilemeyecek bir durum varsa karar vermeniz için danışmanlık hizmeti alınması sağlanır.
KORDOSENTEZ YAPTIRALIM MI ? Test yaptırmayan kişiler: Tanının konması ile: Olası tıbbi girişimlerin yapılabilir. Özel ihtiyaçları olan bebekler için plan yapılmaya başlanabilir. Öngörülen yaşam tarzı değişiklikleri saptanabilir. Destek grup ve olanakların saptanabilir. Gebelik sonucunu her durumda kabullenirler. İçin kişisel, ahlaki veya dini nedenlerle gebelik sonlandırılması söz konusu değildir. Olası riskleri göze almazlar.
NASIL KARAR VERELİM ? Testin artı ve eksilerini doktorunuzla enine boyuna tartışmalısınız. Doktorunuz işleme bağlı yararın zarardan fazla olup olmadığını değerlendirmenizine yardımcı olacaktır.
TEDAVİ AMAÇLI KORDOSENTEZ Bebekte ciddi kansızlık varsa, kan transfüzyonu için uygulanır. Bebekte kalp ritm bozukluğu var ve anneye verilen ilaçlar fayda sağlamıyorsa, ilaç bu yolla verilir.
Başlık ve İçerik Düzeni (SmartArt'lı)