Çekİmlİ Fİİl Nedİr ? Fiilin en temel özelliği; o eylemi yapan bir kişisinin ve yapılma zamanının bulunmasıdır. Yani işin kim tarafından ve ne zaman yapılmış olduğunu belirtmesidir. Bir fiilin kip ve şahıs ile ifade edilmiş haline “çekimli fiil” denir. Peki, bir fiile çekimli fiil diyebilmemiz için gerekli olan şeyler nelerdir?
… Fiil kök ya da gövdesi + Kip eki +Şahıs Eki = Çekimli fiil Oku + yor + um = Çekimli fiil Kurut + acak + sın = Çekimli fiil Bak + ar + ız = Çekimli fiil Gel + meli + ler = Çekimli fiil
… Çekimli fiil, zamana ve şahsa bağlanmış bir hareketi karşılayan kelimedir. Zamanı ve şahsı sağlayan unsurlar da kip ve şahıs ekleridir.
ŞahIs Eklerİ Şahıs ekleri, eylemin hangi şahıslar tarafından yapıldığını gösterir. Türkçede ben sen, o biz, siz onlar olmak üzere altı şahıs vardır. Fiillerin bu şahıslara göre çekimlenmesini sağlayan şahıs ekleri şunlardır: Tekil Şahıs Eki; Ben / -m, -ım, -im, -um, -üm Tekil Şahıs Eki; Sen / -n, -(s)ın, -(s)in, -(s)un, - (s)ün Tekil Şahıs Eki; O/ -eki yoktur- Çoğul Şahıs Eki; Biz / -ız, -iz, -uz, -üz, -k Çoğul Şahıs Eki;Siz / -(s)ınız, -(s)iniz, -(s)unuz, -(s)ünüz Çoğul Şahıs Eki; Onlar / -lar, -ler
Görmeli – (y) – im Görmeli – sin Görmeli Görmeli – (y) – iz ... Görmeli – (y) – im Görmeli – sin Görmeli Görmeli – (y) – iz Görmeli – siniz Görmeli – ler NOT: Fiillerin teklik üçüncü şahıs çekiminde şahıs eki yoktur, ancak yine de teklik üçüncü şahıs ifadesi taşırlar.