VERGİ DENETİMİ ve MÜKELLEF HAKLARI 03.11.2017 Muhsin ATCI

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu SUNUM PLANI Vergi Denetiminde Değişim Mükellef Hakları Kapsamında Yapılanlar İş Geliştirme Çalışmaları Çalışılan Projeler 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

Vergi Denetiminde Değişim Tarh dosyasından mükellef seçimi Belirsiz inceleme süreleri İnceleme elemanı tek ve nihai karar mercii Hatalı rapor yoktur yaklaşımı 6009 sayılı Kanun; vergi inceleme tarihinin Magna Cartası *İncelemeye seçim için kriter bazen ilk 100 de olmaktır **Mükellefler, vergi inceleme süresinin tarh zamanaşımı süresi ile eşdeğer tutulduğu ve hatta zaman zaman bu sürenin dahi takdire sevk müessesinin kullanılması suretiyle aşıldığı bir döneme şahit olmuşlardır ***Tebliğe sirkülere uygun olmayan raporlar düzenlendi *****Kanun ile süresi belirsiz vergi incelemelerine on sekiz ay sınırı konulmuş ve vergi incelemelerinin ürünü olan raporların rapor değerlendirme komisyonlarınca değerlendirmesi zorunluluğu getirilmiştir. Böylece inceleme süresinde bir belirlilik sağlanmış ve düzenlenen raporların bir standarda kavuşturulması ve denetime tabi olması amaçlanmıştır. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

Vergi Denetiminde Değişim Vergi Denetim Kurulunun ihdası Süreçlerin şeffaflaşması, sonuçların standartlaşması Vergi incelemesi nedir? Mükellef haklarının gözetilmesine ilişkin eylem planı Nezdinde vergi incelemesi yürütülen mükelleflere yönelik anketler Vergi İncelemesinde Mükellef Hakları Genelgesi Öngörülebilir bir vergi inceleme süreci * 8000 müfettiş, yıllık 60.000 civarı mükellef incelemesi (Toplam mükellef sayısı 2.5 milyon) **Yönetebilmek için ölçmek ölçmek için kontrol altına almak gerekir. **Vatandaşlar, mükellefler bir kamu hizmetine ilişkin olarak kamu idaresiyle temasa geçtiğinde muhatap olduğu kamu görevlisine bağlı olarak süreçler ve sonuçlar farklılaşmamalıdır. Bunu sağlayacak sistem şeffaflaşma ve standartlaşma ile söz konusu olur. ***Vergi incelemesi, pratikte, mükellefin gönüllü uyumunu artırmaya yönelik idare tarafından kullanılabilecek enstrümanlardan birisidir. ***Vergi incelemesi, sadece bir vergi toplama veyahut cezalandırma aracı değil, var olması sebebiyle bile vergi kaybını önleyici bir araçtır ***Vergi incelemesinin etkinliği ve etkililiği beyanı dayalı bir sistemde sigorta mahiyetinde olup sistemin işlemesi için önem arzetmektedir. ***Beyana dayalı bir sistemde mükellefe güven esastır. Güven demokrasilerin temel prensibidir. Vatandaş devletine güvenir devlet vatandaşına güvenir. Bir kamu hizmetine ilişkin düzenleme yapılırken en kötü niyetli irade esas alınarak iyi ve devletine bağlı olanları cezalandırmamalı. Ancak sistemi suiistimal etmek İsteyenler caydırıcı mekanizmalar kurulmalıdır. BU durumda vergi incelemesinin esas hedefi sui niyetli iradeler olmalıdır. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu İnceleme Süreci İnceleme görevinin verilmesi İncelemeye davet yazısı İncelemeye başlama tutanağı düzenlenmesi Defter, bilgi ve belge isteme ……………………………………………………… İnceleme tutanağı düzenlenmesi Vergi İnceleme raporunun düzenlenmesi Raporun RDK / MRDK tarafından değerlendirilmesi 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

MÜKELLEF HAKLARI KAPSAMINDA YAPILANLAR 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Mükellef Hakları - I 6009 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler Vergi incelemesine başlanıldığı hususunun tutanağa bağlanması Vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenlenememesi İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, incelemenin niteliğine göre bir yıl veya altı ay içinde incelemelerin bitirilmesi İnceleme raporlarının meslekte on yılını tamamlamış en az üç Vergi Müfettişinden oluşturulacak RDK’lar tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilmesi 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Mükellef Hakları - II Defter ve belgelerin yazılı istenmesi esası İnceleme konusu ve dönemi ile ilgili olmayan herhangi bir hususa ilişkin mükelleften bilgi ve belge istenmemesi Tutanakta yer alan hususlar hakkında yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğunun mükellefe izah edilmesi esası Tutanak taslaklarının paylaşılması Mükelleflerin itiraz ve mülahazalarını tutanağa geçirebilmelerini sağlamak amacıyla, tutanak taslaklarının iki gün önce mükelleflerin bilgisine sunulması RDK aşamasında dinlenme talebinin sağlanması İnceleme tutanağında mükelleflerin RDK’nda dinlenme talebinin olup olmadığına ilişkin ifade Vergi inceleme raporlarının RDK’ya gönderildiğinden mükellefin haberdar edilmesi ***Asimetrik bilgi durumunu ortadan kaldırmak için bütün süreçler şeffaflaştırılır. ****Hukukun temel unsuru olarak haksız muamelenin önüne geçmek adına silahların eşitliği esası uygulanmaya çalışılır. Hedeflenen durumda hukukun belirgin özelliği, kamu otoritesinin üstünlüğünü pekiştiren ayrıcalıklı hukuk anlayışından uzaklaşarak bireysel hakların önem kazandığı özgürlükçü bir kamu düzenine yöneliştir. Hukukun “baskın taraf” egemenliği yerine “denge” anlayışını öne çıkarması “mahkeme kadıya mülk değildir” 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Mükellef Hakları – III Rapor Özetinin paylaşılması RDK’larda dinlenilmeden önce mükellefleri bilgilendirmek amacıyla eleştiri konularını içeren “Rapor Özeti”nin kendilerine verilmesi Raporların RDK Tarafından Düzelttirilmesi Raporların %53’ü RDK’nın istediği düzeltmeler sonrasında işleme konulmuştur. RDK aşamasındaki değişikliklerden mükellefe bilgi verilmesi Kabul raporu düzenlenen mükelleflere durumun bildirilmesi Takdire sevkleri engellemek maksadıyla 27.04.2017 tarihinde 2017/1 sıra nolu Vergi İnceleme ve Denetim İç Genelgesi çıkarılmıştır. Muvafakatname ile meslek mensubunun mükellefi temsili Nnezdinde inceleme yürütülen gerçek kişilerde kendisi, tüzel kişilerde kanuni temsilcisi, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise bu teşekkülleri idare edenler tarafından hazırlanan imzalı bir muvafakatnamenin verilmiş olması şartıyla, 3568 sayılı Kanun kapsamında yetkisi bulunan meslek mensupları ile avukatlar veya mükellefler tarafından belirlenen diğer kişilerin, mükellefle birlikte veya mükellef olmaksızın vergi incelemesini yürütenlerle inceleme ile ilgili olarak görüşmesi, bilgi ve belge sunması mümkün olup, muvafakat verilen bu kişilerden ayrıca resmi vekaletname istenmeyecektir. Diğer taraftan anılan kişilere verilen muvafakatnamenin bir örneği, kendilerine ait tarh dosyasına konulmak üzere ilgili vergi dairesine gönderilecektir. Söz konusu muvafakatname için özel bir şekil şartı aranmayacaktır. Bu muvafakatnamenin vergi incelemesini yürütenlerin huzurunda düzenlenebilmesi veya öncesinde düzenlenerek inceleme elemanına ibraz edilmesi mümkündür. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

İki aşamalı İhbar ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Komisyonları Mükellef Hakları – IV Yeni İhbar ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Sistemi İki aşamalı İhbar ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Komisyonları Kamu yararı ilkesi ile gelen ihbarları objektif kriterlere dayalı araştırılması Vergi Müfettişlerinden gelen inceleme sürelerinin uzatılması taleplerinin değerlendirilmesi Vergi Müfettişlerinden gelen inceleme kapsamının değiştirilmesi taleplerinin değerlendirilmesi 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Mükellef Hakları – V Mükellef Hakları Genelgesi 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu mukellefportali.vdk.gov.tr 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

İş Geliştirme Çalışmaları Vergi Denetim Kurulu Risk Analiz Sistemi (VDK-RAS) Amacı; Her türlü bilgi, veri ve istatistik kullanılarak mükelleflerin faaliyetlerinin; gruplar ve sektörler itibarıyla analiz edilmesi, mukayeseler yapılması ve bu suretle risk alanları tespiti Risk Analiz Modeli geliştirilmesi için ilgili mevzuat kapsamında yeni risk unsurlarının belirlenmesi ve önceden belirlenmiş risk unsurlarının geliştirilmesi Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında 2016 yılında oluşturulan inceleme görevlerinin %17’si risk analiz sistemi kaynaklıdır. Maliye Bakanlığı 2018-2022 Stratejik Planında 2022 hedefi %30 olarak belirlenmiş olup, ilerleyen dönemlerde bu hedefin de üzerine çıkmak için çalışmalar yapılmaktadır. Mükellef Bilgi Raporu *%80 oranında sbd sbk incelemeleri **Maksat gerçekten riskli mükellefi seçmektir 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

İş Geliştirme Çalışmaları Vergi Denetim Analiz Sistemi (VDK-VEDAS ) Gelişen teknolojiyle birlikte denetimlerle ilgili veri hacminde ciddi artışlar yaşanmış ve verilerin analiz edilebilmesi için birçok gelişmiş yöntem ortaya çıkmıştır. Kurul Başkanlığımız bünyesinde geliştirilen ve Başkanlığımızca patenti alınmış olan VDK-VEDAS yazılımıyla, mükellefler tarafından üretilen e-defter, e-fatura ve kayıt saklama verileri gibi elektronik veriler kullanılarak vergi denetimlerinin daha etkin ve kısa sürede tamamlanması amaçlanmaktadır. VDK-VEDAS yazılımında; E-Defter ve E-Fatura aktarımı, görüntüleme ve analiz, Bakiye Kontrolü, Ters Bakiye Kontrolü, Bilanço, Bilanço ve Diğer Hesaplar, Alıcılar Satıcılar Raporu, Gelir ve Maliyet Hesapları, Kaydi Envanter, Hasılat Analizi, Adat, Benford Analizi, Mükerrer Değer/Değerler Kontrolü, Atlayan Numara Kontrolü (Numerik alanlar için) yapılabilmektedir. Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

İş Geliştirme Çalışmaları Vergi Denetim Kurulu Sürekli Gözetim ve Denetim Ağı Vergi denetim faaliyetlerinin gelişen teknolojilere uygun bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla, belirli sektörlerden elektronik veri teminine yönelik kayıt saklama gereksinimleri 29.12.2013 tarih ve 28866 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 431 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ile belirlenmiştir. Tedarik zincirinin izlenmesine yönelik çalışma kapsamında, 11 mükellefe elektronik ortamda sürekli bilgi verme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu 11 mükellefin (I) sayılı liste kapsamındaki faaliyetlerine ilişkin verilerin aylık dönemler itibarı ile Kurul Başkanlığımız sistemlerine aktarılması sağlanmıştır. Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

Standartlaştırma Çalışmaları - I Vergi İncelemeleri ile İlgili Bilgi Taleplerinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge Sahte Belge Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Ve Kullanmaya İlişkin İncelemelerde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönerge Vergi Suçu Raporlarının Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Ve Yeminli Mali Müşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Tarafından Sorumluluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönerge Vergi Müfettişleri Mesleki Etik Davranış İlke ve Kuralları Yönergesi Sektörel İnceleme Rehberleri Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Standartlaştırma Çalışmaları – II İADE İNCELEMELERİNE YÖNELİK OLUŞTURULAN EKİPLER Mükelleflerin vergi iade taleplerine ilişkin olarak gerçekleştirilen iade incelemelerinin, en kısa sürede, etkin bir inceleme süreci sonucunda gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla 2017 yılının başı itibarıyla 19 Grup Başkanlığında “İade İnceleme Ekipleri” oluşturulmuştur. 391 Vergi Müfettişi görevlendirmesi Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde standart inceleme süreci 37 adet iade rehberi hazırlanması Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

İADE EKİPLERİNİN ETKİSİ 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu YMM Sorumluluğu - I Cezai sorumluluk, disiplin sorumluluğu veya mali sorumluluk gerektiren hususlarda, meslek mensubunun yazılı savunmasının istenmesi Konuyla ilgili olarak meslek mensubundan ek bilgi ve açıklama talep edilerek, gerekli görülen defter ve belgeleri, çalışma kâğıtlarını, çalışma notlarını ve çalışma dosyasını istemek suretiyle sorumluğun tespitine ait kanıt toplanması Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

YMM Sorumluluk Raporu Sayıları YMM Sorumluluğu - II Mali sorumluluk için illiyet bağının delilleri ile birlikte raporlarda açık bir şekilde ortaya koyulması, bu bağın kurulamadığı durumlarda sorumluluk raporu yazılmaması YMM sorumluluğunun tasdik kapsamı ile sınırlı olması YMM Sorumluluk Raporu Sayıları YIL 2012 2013 2014 2015 2016 2017 SAYI 235 345 272 310 317 180 Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

Tam Tasdikli Mükellef İnceleme Sayıları YIL Tam Tasdik Sözleşmeli Mükellef Sayısı VDKBIS İncelenen Toplam Mükellef Sayısı* Toplam İncelenen Tam Tasdikli Mükellef Sayısı ** VDK-RAS Üzerinden İncelenen Tam Tasdikli Mükellef Sayısı*** Tam Tasdikli Mükellef İnceleme Oranları 2012 29.268 46.845 2.507 Yok 0,05 2013 29.972 71.352 5.919 0,08 2014 30.728 55.284 6.547 615 0,12 2015 31.748 58.676 8.163 1.088 0,14 2016 32.177 49.817 7.667 3.112 0,15 2017 30.227 32.668 2.912 431 0,09 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Çalışılan Projeler Mükellef İlişkileri Ofisi Mükelleflerin haklarını daha ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde öğrenmeleri ve bunlardan yararlanmalarını sağlamak üzere Grup Başkanlıklarında ofisler oluşturulması, bu ofisler yoluyla ilk irtibatın sağlanması, bazı bilgi ve belge taleplerinin yapılması Bilgilendirme ve Eğitim Video Görselleri Mükellefler için vdk.gov.tr ve VDK Mükellef Portalında Çalışan için VDK Portalında Vergi hukuku, vergi borcu ilişkisi nedeniyle devlet-birey arasında ortaya çıkan zıtlığı, çıkarlar dengesi kurmak suretiyle belli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir hukuk dalıdır. Vergi uyuşmazlıklarının yargısal planda giderilmesini düzenlediği sırada, aynı çıkarlar dengesinin kurulmasına da hizmet etmektedir. 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Çalışılan Projeler Elektronik İnceleme Dosyası Vergi müfettişinin yapmakta olduğu vergi incelemesi işinde hangi aşamada olduğu, o ana kadar hangi kontrol ve çalışmaları gerçekleştirdiği, Başkanlık tarafından daha etkili takibin sağlanması, vergi incelemesi başka bir Vergi Müfettişine devredildiğinde eskiden yeniye veri aktarımı ve bilgi paylaşımının eksiksiz sağlanması 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu Çalışılan Projeler İnceleme Kontrol Listeleri ve Bağlı Belgeler Vergi incelemesini yeni bir formata kavuşturmak üzere inceleme türleri yönüyle genel inceleme süreçleri, özel inceleme süreçleri ve riske bağlı inceleme süreçleri oluşturulmaktadır. E-Tebligat *Kontrol Başlığı: Anlaşılabilir ifadelerin kullanıldığı bir veya birkaç cümleyle mükellefin defter ve hesapları üzerinden yapılacak kontrolün adlandırılmasıdır, Süreç Açıklaması: Kontrol başlığında ifade edilen kontrolün, mükellefin hesapları ve varsa bağlı belgeler üzerinden ne şekilde yerine getirileceğini anlatan rehber yönergelerdir, Hesap Kodları Listesi: Mükellefin defterinde yer alan ve süreç adımı ile bağlantılı olarak kontrolü gereken hesapların belirlendiği, virgülle ayrılmış hesap kodları listesidir. Bağlı Belgeler: Süreç Adımının kontrolü için mükellef hesaplarına ek olarak başkaca bir evrakın kontrol edilmesi gerekiyorsa bu evrak süreç adımını oluşturan makam tarafından bağlı belge olarak önerilir. **VUK 107/A maddesi ve 456 ssıra nolu VUK tebliği 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu

4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu TEŞEKKÜRLER… 03/11/2017 4. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu