LAW 201 INTRODUCTION TO LAW fundamental concepts of LAW Res. Asst. [*]

- CHAPTER VIII- LEGAL EVENTS, ACTS & TRANSACTIONS Hukuki Olaylar/Legal Events Hukukî Fiiller/ Legal Acts Hukuka Aykırı Fiiller/ Unlawful Legal Acts Hukuka Uygun Fiiller/Lawful Legal Acts Özel Hk. Hukuki İşlemler/ Legal Transactions Kamu Hk. Hukuki İşlemler/ Public Law Transactions Yasama İşlemleri/ Legislative Acts Yargı İşlemi/ Jurisdictional Transactions İdari İşlemler (Yürütme) / Administrative Acts

I. Legal Events « kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar» [TMK m.28] «hukuki olay (doğum) » hukuk düzeninin kendisine «hukuki sonuç (kişilik)» bağladığı olaylardır. Doğa olaylarından kaynaklanan hukuki olaylar « hastalık nedeni ile ölüm» İnsan davranışlarından kaynaklanan hukuki olaylar İnsan iradesi ile meydan getirilen ve hukukun kendisine sonuç bağladığı olaylardır. «Bir kimseyi öldürmek, yaralamak»

İnsan davranışlarından kaynaklanan hukuki olaylar I. Legal Events İnsan davranışlarından kaynaklanan hukuki olaylar HUKUKİ FİİLLER HUKUKİ İŞLEMLER Hukuka Aykırı Fiiller Unlawful Legal Acts Hukuka Uygun Filler Lawful Legal Acts Yasama İşlemleri Legislative Acts Yargı İşlemi Jurisdictional Trans. İdari İşlemler Administrative Acts

II. Legal ACTS Hukuka Aykırı Fiiller Hukuka Uygun Fiiller «Hukuki Fiiller / Legal Acts» insan iradesinden veya hareketinden meydan gelen hukuki olaylardır. Hukuki fiiiler iradidir. Ama sonuç istenen bir sonuç olmayabilir. Hukuka Aykırı Fiiller Unlawful Legal Acts Hukuka Uygun Fiiller Lawful Legal Acts Kişilerin hukuk düzenine aykırı olan fiilleridir. Bir kısmı kusurlu bir davranış ile başkasına zarar veren fiilerdir. Ceza hukukunda «öldürme» «curüm/kabahat» Özel hukukta «bir kişinin malına kasten veya tedbirsizlik sonucu zarar verme» «haksiz fiil/tort» 1. Fikir açıklamaları 2.Duygu Açıklamaları 3.İradeAçıklaması/declaration of will hukuk düzeninin kendisine hukuki sonuçlar bağladığı irade açıklamaları «hukuki işlem/legal transaction»

III. Özel hukukta hukukİ İşlemler «hukuki işlem/legal transactions» hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklaması veya açıklamaları «hukuki sonuç» bir hakkın veya hukuki ilişkinin kurulması, değiştirilmesi, devredilmesi veya ortadan kaldırılması şeklinde ortaya çıkar. « vasiyetname» miras bırakanın tek taraflı irade açıklaması «Satım sözleşmesi» karşılıklı ve birbirine uygun iki irade açıklaması

Hukuki işlemin unsurları İrade Açıklaması/ declaration of intent İradenin hedeflediği sonuç net bir şekilde ortada ise «açık (sarih) irade beyanı/explicit declaration of intent» «üstü örtülü(zımnî) irade beyanı/implicit declaration of will» Kira süresi bittiği halde, kiracının evde oturmaya devam etmesi ve ev sahibinin buna ses çıkarmaması kira sözleşmesinin zımnen, yani üstü örtülü olarak uzatıldığını gösterir. Kural olarak irade açıklamaları şekle bağlı değildir. Ancak Kanunun özel şekil şartı öngördüğü işlemlerde, o şarta uymak gerekir. «taşınmaz mal alım satımının tapuya tescil edilmesi»

Hukuki işlemin unsurları 2. Hukuki Sonuç/ legal consequences İradenin tek başına açıklanmış olması yeterli değildir. Açıklanan irade belli bir hukuki sonuca yönelmiş olmalıdır. «Satış Sözleşmesi» Satıcı Mülkiyeti alıcıya geçirmek, bedeli almak Alıcı Mülkiyeti kazanmak,bedelini satıcıya ödemek

Hukuki İşlemin Çeşitleri Tek Taraflı Hukuki İşlemler – Çok Taraflı İşlemler 2. Sağlararası Hukuki İşlemler – Ölüme Bağlı Hukuki İ. 3. İvazlı Hukuki İşlemler – İvazsız Hukuki İşlemler 4. Taahüt İşlemleri – Tasarruf İşlemleri 5. Sebebe Bağlı Olan- Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler

Hukuki İşlemin Çeşitleri Tek Taraflı / Unilateral Çok Taraflı / Multilateral Sadece bir kişinin irade açıklaması ile doğabilen işlemlerdir. «vasiyet» Lehine vasiyet yapılanın irade beyanına ihtiyaç yoktur. BİRDEN fazla kişinin irade açıklamasın ile doğabilen işlemlerdir. «Sözleşmeler/contracts» en az iki kişinin aynı hukuki sonucu doğurmaya yönelik birbirine uygun ve karşılıklı irade açıklaması «kira sözleşmesi» «Kararlar/decisions» Birden fazla kişinin, karşılıklı DEĞİL, AYNI YÖNDE iradelerini açıklamaları «şirket genel kurul kararları»

Hukuki İşlemin Çeşitleri Sağlararası /Ölüme Bağlı İvazlı/İvazsız sağlar arası hukuki işlem Hukuki Sonuç doğurmaya yönelik iradenin, kişinin sağlığında hüküm ve sonuç meydana getirdiği işlemlerdir.«evlenme, satış,kira» Ölüme bağlı Hukuki İşlem Hukuki sonuca yönelik olarak yapılan irade açıklamasının, hüküm ve sonuçlarının açıklamayı yapan kişinin ölümünden sonra doğduğu işlemlerdir. «vasiyet» «ivaz/consideration» yapılan işlemden elde edilen yarar karşılığında üstlenilen borç ivazlı işlem İvaz karşılığı yapılan hukuki işlem «satış sözleşmesi» Satıcının mülkiyeti devretme borcuna karşılık Alıcının da bedel ödeme «ivaz» borcu vardır. ivazsız işlem «bağış» lehine bağış yapılan kişi herhangi bir altına GİRMEMEKTEDİR.

Hukuki İşlemin Çeşitleri Taahhüt İşlemleri/Promisory Transactions «malvarlığı» kişilerin para ile ölçülebilen haklarının (aktif) ve borçlarının (pasif) bütünüdür. Taahhüt İşlemleri/Promisory Transactions Tasarruf İşlemleri/«Dispositive Transactions» Malvarlığının aktifine herhangi bir etki yapmayan, sadece pasifini –kişinin borçlarını-ARTTIRAN işlemlerdir. (A) (B) ye televizyon satmayı teklif etmiş. (B) bu teklifi kabul etmiştir. (A)’nın borçlarına televizyonu teslim borcu eklenir. (A) televizyonu daha teslim etmemiştir. Aktifinde görünür. Doğrudan doğruya malvarlığının AKTİFİNİ ETKİLEYEN işlemlerdir. Kişinin malvarlığının aktifinde bir artış ya da azalma olur. (A)’nın sattığı televizyonu (B)’ye teslim etmesi işlemi

Hukuki İşlemin Çeşitleri Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler Sebebe Bağlı İşlemler Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler Kazandırıcı işlemler açısından yapılan bir ayrımdır. «Kazandırıcı işlem» bir kimsenin açıklamış olduğu irade beyanı ile bir başkasının malvarlığında artma meydana getiren işlemlerdir. «Sebep/cause» bir hukuki işlem ile ulaşılmak istenen amaç ve o işleme esas teşkil eden nedendir. Hukuki işlemlerin sebepleri  (1) Borç ödeme sebebi – causa solvendi (2) Alacağını alma sebebi – causa solvendi (3) Bağışlama sebebi – cause donandi

Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler Non-Casual Transactions Sebebe Bağlı İşlemler Casual Transactions Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler Non-Casual Transactions bir kazandırıcı işlemin hukuka uygun olarak meydana gelebilmesinin, dayandığı sebebin geçerli olmasına bağlı olduğu işlemlerdir «Türk Hukukunda taşınmazların devrine ilişkin tapu siciline tescilin geçerli olması için devre sebep olan hukuki işlemin geçerli olması gerekir.» Kazandırıcı hukuki işlemin hukuka uygun olarak doğumu için dayandığı sebebin mevcut ve geçerli olması şart değilse ortada bir sebepsiz(illetten mücerret) hukuki işlem vardır «Bir bonoyla yüklenilen borç, sebebi araştırılmaksızın geçerlidir; ödenmelidir.»

IV. KAMU HUKUKU İşlemlerİ «Yasama İşlemleri/ Legislative Acts» TBMM’nin belli bir hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklaması«kanun/statute,act parlâmento kararı/parliamentary resolution» «Yargı İşlemleri/ Jurisdictional Transactions» Bağımsız mahkemelerin hukuki uyuşmazlıklar ve hukuka aykırılık iddiaları hakkında verdiği kesin hüküm teşkil eden kararlardır. «Yürütme İşlemleri/İdari İşlemler/administrative Trans.» İdarenin hukuki sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamasıdır. «fakülte idaresinin öğrenciye disiplin cezası verme işlemi»

İdari İşlem – Özel Hukuk İşlemi «İdari İşlem» kamu gücü ayrıcalıklarına dayanır. İdari işlemde «idare/administration», yani «devlet/state» daima üstün konumdadır. «özel hukuk işlemi» ise İRADE SERBESTİSİNE ve taraflar arasındaki EŞİTİLİĞE dayanır.

İdari İşlemin Türleri «Tek-yanlı İdarî işlemler/ unilateral administrative acts» «Bireysel idarî işlemler/individual administrative acts» kişisel ve özel durumlara ilişkin olan idarî işlemlerdir. ÖR: «Kamulaştırma işlemi» «Düzenleyici İdarî İşlemler/Regulatory Administrative acts »Genel ve kişilik-dışı olan idari işlemlerdir. İdare düzenleyici işlemler ile kural koyar . ÖR: «Tüzük, yönetmelik» «İki-Yanlı İdarî işlemler Bilateral Administrative Acts» İdare ile ilgili kişilerin AYNI HUKUKİ SONUCU doğurmak amacı ile KARŞILIKLI olarak açıkladıkları İRADENİN uyuşumu sonucu ortaya çıkardığı işlemlerdir. ÖR:«İdari Sözleşmeler/administrative Contracts» Telekomünikasyon Kurumu ile Turkcell vb gibi şirketler arasında imzalanan imtiyaz sözleşmeleri.