YENİDOĞAN İŞİTME TARAMASI EĞİTİMİ
Yenidoğan İşitme Tarama Programı Sunum Planı Taramanın tanımı Taramanın önemi Yapılan testler ve işitme tarama protokolü
Ulusal Yenidoğan İşitme Programının Amacı İşitme kaybının erken teşhis ve tedavi sürecini tanımlayarak gereken hassasiyetin gösterilmesini sağlamaktır.
Ulusal Yenidoğan İşitme Taramasının Hedefleri Her yenidoğanın işitme taramasını yapmak İşitme kaybını belirleyip tanısını koymak Rehabilitiasyonuna en erken dönemde başlamak
Tarama Nedir? İşitme kaybının tanısı için ileri testlere gereksinim duyan bebeklerin belirlenmesindeki ilk adımdır. Tanı konulabilmesi için 2 test yöntemi vardır: 1-OAE (Otoakustik Emisyon Testi) 2- O-ABR(Otomatize İşitsel Beyin Sapı Cevabı) Tarama testleri belli bir rahatsızlık veya hastalık riski yüksek kişileri hastalık belirtileri göstermeden tanımlamak için kullanılan testlerdir.
İşitme Kaybı Diğer Doğumsal Problemler İle Karşılaştırılırsa Yarık damak 12 Down sendromu 11 Uzuv defektleri 6 Spina bfida 5 Fenilketonüri 1 İşitme kaybı 30 Her 10.000 doğumda işitme kaybı görülme oranı diğer sağlık sorunları ile karşılaştırdığımızda… * 10.000 Doğumda
Taramanın Önemi Doğumdan 3 yaşına kadar olan süre, çocuklarda konuşma ve dil gelişimi açısından kritik dönemdir İşitme taraması yapılmadığı takdirde işitme kaybının tanı yaşı gecikecek, bu da konuşma ve dil gelişimini olumsuz yönde etkileyecektir
Yenidoğan İşitme Testi zamanında yapılmazsa 6. aydan önce tanı konup rehabilitasyona başlanmış çocuklarda dil ve konuşma gelişimi yaşıtlarına yakın gelişme gösterirken, geç kalınmış çocukların yaşıtlarını yakalaması mümkün değildir. Bu durumda da çocuk sadece «işitme kaybı olan birey» olmaktan çıkar, psikolojik sorunları olan sosyal hayatla uyumsuz bir kişi haline gelir. Toplumda üretken bir birey olarak yerini alamaz ve hayatı boyunca özel desteğe ihtiyaç duyan biri durumuna düşer
Tarama programı kapsamında yenidoğan bebeklerin; İlk 1 ayda tarama testlerinin İlk 3 ay içinde tanı testlerinin tamamlanması 6. aya kadar da tanı sonrası cihazlama, rehabilitasyonlarına başlanmış olması gerekir
Otoakustik Emisyon (OAE) -1 Otoakustik emisyonlar normal kulakların ürettiği ve kulak kanalında ölçülen hafif seslerdir Kulak kanalına konulan prob vasıtasıyla üretilen ses, zar ve kemikçiklerle iç kulaktaki tüy hücrelerine iletilir Normal işiten kulak, işitme sinyalini beyne iletir ve aynı zamanda otoakustik emisyon da üretir Bu yansıma, kulak kanalındaki mikrofon aracılığıyla kaydedilir ve bilgisayar çözümlemesiyle ayrıştırılarak geçti ya da kaldı şeklinde bilgisayar ekranına yansıtılır
Otoakustik Emisyon (OAE) -2 Bebeğin doğumunu takip eden ilk saatlerde taramayı yapmak hatalı sonuç verebilir çünkü bebeğin kulak kanalı amniyotik sıvı ile dolu olabilir bu nedenle 12-18 saat sonra ya da taburcu edilmeden önce test etmek daha sağlıklıdır 2014/27 sayılı Genelge kapsamında doğan her bebeğe, 72 saat içinde işitme tarama testinin yapılması esastır İlk testten kalan bebeklere, ikinci test en erken 1 hafta sonra yapılmalıdır
Otomatize İşitsel Beyinsapı Cevabı-1 (O- ABR ) Kulağa verilen ses uyaranına karşı, işitme sinirinin oluşturduğu elektriksel cevabın kayıt edilmesidir Bebeğin kulak kanalına veya kulağına yerleştirilen kulaklıklarla ölçülür Bebeğin işitme sinirinden elde edilen cevaplar baş bölgesine yapıştırılan elektrotlar aracılığıyla alınır Kulaklıklarla kulak kanalına iletilen ses dış kulak,orta kulak,iç kulağı geçerek işitme sinirine, oradan da beyine iletilir.
Otomatize İşitsel Beyinsapı Cevabı-2 (O- ABR ) Bu cevaplar bilgisayar tarafından kaydedilir ve analiz edilir Taramada kullanılan ABR cihazlarının çoğu otomatiktir, cevabı “geçti (pass) ” veya “kaldı (refer)” şeklinde verir İşitme kaybının varlığı halinde genellikle yanıt elde edilmez Kulaklıklarla kulak kanalına iletilen ses dış kulak,orta kulak,iç kulağı geçerek işitme sinirine, oradan da beyine iletilir.
İŞİTME TARAMASI PROTOKOLU Yenidoğan Risk var ABR Risk yok OAE
Risk olmayan Yenidoğan OAE Geçti Sağlam Kaldı Tekrar OAE EN AZ BİR HAFTA SONRA ABR Referans Merkeze Sevk
Risk Olmayan Yenidoğanda ABR Protokolu Geçti Sağlam Kaldı Tekrar ABR Referans Merkeze sevk
Riskli Yenidoğanda ABR Protokolu Riskli Yenidoğan ABR Geçti Sağlam Kaldı Tekrar ABR Referans Merkeze sevk
İşitme taramasıyla işitme kaybının tanısı çok erken yaşta konabilmekte ve bebeklere küçük yaşta işitme cihazı takılabilmekte bir de bunu özel eğitim ve rehabilitasyon iie desteklediğimizde işitme engeli olan çocuklarımızı hayata tutundurabileceğiz.