Travma Nedir? YAŞAMA TEHDİT! VÜCUDUN BÜTÜNLÜĞÜNE TEHDİT! EN SEVDİKLERİMİZE TEHDİT! İNANÇ SİSTEMLERİMİZE TEHDİT!

Türk Psikologlar Derneği İstanbul Şubesi Toplumsal destek ve sosyal yaşam Aile desteği deneyimler hedefler Hayatımızdaki gelişimsel krizler: Mezun olmak, Kariyer veya iş değişikliği, Evlilik, Çocuk sahibi olmak Emeklilik GEÇMİŞ TRAVMA GELECEK Travma ve İnsan Hakları Komisyonu

Kişisel travmalar Ayrılık ve boşanmalar İş kaybı-uzun süren işsizlik Aile içi veya dışı şiddet/istismar Tecavüz/cinsel istismar İşkence Kazalar-yangın, patlama gibi olaylar Trafik kazaları Ani hastalıklar ve ameliyatlar Sakat kalma Ani ölümler

Toplumsal travmalar Savaş Terör Doğal afetler Bulaşıcı hastalıklar Ekonomik krizler

Dolaylı travma/İkincil travmatik stres Ciddi biçimde strese yol açan ya da trajik bir olaya tanık olan, bu olaya ilişkin bilgiye sahip olan ya da olay sonrası yardım çalışmalarında bulunanların tepkisi (Lerias ve Byrne, 2003) Doğal afetler, savaşlar, büyük kaza, yangınlar gibi olaylarda görev yapan yardım çalışanları, yaptıkları iş nedeniyle, yaşamsal tehdit içeren görevlerde yer alabilmekte, travmatik sahnelere maruz kalabilmekte ya da iş arkadaşlarının kaybına tanık olabilmektedir. Çoğu çalışma doğrudan maruz kalanlara yapılmıştır. Türkiye’de ilk kez dolaylı travma çalışması Sivas’ta yapılmıştır. Olaya doğrudan maruz kalanlarla dolaylı olarak maruz kalan hastane çalışanları arasında belirtilerin ortaya çıkması arasında bir fark yok iken kronikleşme olaya doğrudan maruz kalanlarda daha yüksek olarak bulunmuştur.

Marmara depremi sonrasında yapılan bir çalışmada hastane çalışanlarında TSSB yaygınlığı %2.7, depresyon yaygınlığı %1 Sağlık çalışanları diğer hastane çalışanlarına oranla daha yüksek oranda TSSB (Acicbe, 2003) Kocaeli 112 ekibinde yapılan bir çalışmada travmatik stres belirtileri %10-29 Ruhsal tedaviye gereksinim duyanların oranı %9 (Çakmak ve ark, 2004) Kocaeli itfaiye çalışanlarında TSSB %8.5(Duruduygu ve ark, 2003)

Marmara depremi sonrası sağlık çalışanlarının Hazırlıksız yakalanma Ne zaman, nerede, ne yapacağını bilememe Doğrudan zarar görmüş olma Geçmişteki ruhsal travma yaşantıları Afetle baş edememe Destek sistemlerinin olmaması Nedenleriyle daha olumsuz etkilendikleri (Aker, 2006) Daha önce yaşanmış, yapılan görevden bağımsız travmatik olayların TSSB’de en yüksek belirleyici (Yılmaz ve Şahin, 2007)