TEVFİK FİKRET (1867-1915
Servet-i Fünun edebiyatının şiir alanındaki en önemli temsilcisidir. Edebiyat hayatına Divan edebiyatının etkisinde yazdığı şiirlerle başlamış, 1899’da, ilk şiir kitabı olan Rübab-ı Şikeste’yi yayımlamıştır. Bir süre sonra hocası Recaizade Mahmut Ekrem’in etkisiyle Batılı sanat anlayışını benimsemiştir. Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uygulamıştır.
Tanzimat şiirinde de kısmen devam eden beyit hakimiyetini yani beyitin şiirde biricik anlam ünitesi olması, anlamın bir beyitte tamamlanması geleneğini Fikret ortadan kaldırmıştır. Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır. Manzum hikayeler (Hasta Çocuk, Balıkçılar, Nesrin) yazmıştır. Parnasizm akımının etkisinde kalmıştır. Şiirlerini serbest müstezat, sone ve terza-rima nazım şekilleriyle yazmıştır.
Kafiyelerin sıralanışına büyük bir serbestlik getirmiş, aruzun kalıplarını müzikaliteleri bakımından ilk defa o değerlendirmiştir. Konuşma diline ait birçok ifade özelliklerini şiire sokmuştur. Servet-i Fünun anlayışına bağlı kalarak (yabancı sözcük ve tamlamalarla yüklü bir dil) şiir yazması dilinin anlaşılmasını engellemiştir. Ahenge büyük önem vermiştir.
Sanat anlayışındaki değişikliklerden dolayı sanat yaşamı ikiye ayrılır: Birinci Dönem (1895-1901): Sanat için sanat anlayışını benimsediği dönemdir. Şiirlerinin başlıca konusu aşk ve doğadır. Günlük yaşamda rastladığımız bazı olayları konu alan şiirler de yazmıştır.
İkinci Dönem (1901-1915): Toplum için sanat anlayışını benimsediği dönemdir. Fikret bu dönemde Servet-i Fünun dergisinin kapanmasıyla Aşiyan’a (Fikret’in evi) çekilmiş, sadece toplumsal konuları işleyen gerçekçi şiirler yazmıştır. Sis adlı şiiri ile içinde yaşadığı çevrenin siyasi, sosyal ve ahlaki bozukluklarını sert ve ağır bir üslupla eleştirmiştir.
Ülkenin geleceğini gençlikte görmüş, gençliğe ve çocuklara büyük bir sevgi duymuştur. Çocuklar için hece ölçüsüyle şiirler yazmış, bu şiirleri Şermin adlı eserinde bir araya getirmiştir.
Eserleri: Şiirleri: Rübab-ı Şikeste (1896) Haluk’un Defteri (1911) Rübab’ın Cevabı (1912) Şermin (1914) Tarih-i Kadim Doksanbeşe Doğru (1928)
Hazırlayan: Süleyman Kara Edebiyatsultani.com