SINIF YÖNETİMİ
Çok boyutluluk
Öğrencilik yaşantınız boyunca sınıfı terk eden, ağlayarak sınıftan çıkan, öğrencilere avazı çıktığı kadar bağıran, sınıfa yöneticileri getiren, bazı öğrencileri sınıfta istemeyen öğretmeniniz oldu mu? Peki sizce bu öğretmen neden böyle davrandı? Öğretmenin amacı aslında nedir? Böyle davranan bir öğretmen hakkında ne düşünürsünüz? Böyle yapan bir öğretmenle empati kursanız neler hissedersiniz?
Temel kavramlar DİSİPLİN; olumlu bir öğrenme ortamının oluşturulması amacıyla sınıfta düzenin sağlanması, öğrencilere olumlu davranışlar için rehberlik yapılmasıdır. Disiplin çoğu zaman yetişkinlerin hoşuna gitmeyen davranışları yapan çocukların cezalandırılması ile ilişkilendirilir. MOTİVASYON; davranışı hedefe doğru yönlendiren, faaliyete geçiren güç’tür. Yeterince güdülenmemiş öğrenci öğrenmeye hazır hale gelmemiştir. İLETİŞİM; bilgi, düşünce, beceri ve duyguların sözcük, resim, grafik, vb semboller kullanılarak iletilmesidir. ZAMAN YÖNETİMİ; Zamanı verimli kullanma çabasıdır. Sınırlı zamanı artırmak değil, sınırlı zaman içinde yapılan faaliyetlerin niteliğini artırmaktır.
Temel kavramlar ÖĞRETMEN; okul ve sınıf ortamını canlandıran, öğretim için uygun, ilginç ve zevkli hale getiren kimsedir. Sadece bilgi aktarıcı değil, organizatör, lider, model, izleyici ve değerlendiricidir. Sınıf içi ve dışına birlikte müdahale etmelidir. Öğretmenin öğrenme ortamını hazırlama, sınıfı fiziksel olarak düzenleme, öğrenme için gerekli duygusal ortamı oluşturma, disiplini sağlama, sınıfı yönetme gibi görevleri bulunmaktadır.
ÖĞRETMEN Yapılan araştırmalar öğretmenin; Zamanı etkin kullanma Öğrenci davranışlarını yönetme, sınıfı yönetme Öğretim yöntem-teknikleri ile materyalleri kullanma Öğretimi değerlendirme Öğrencilere dönüt verme Etkili iletişim kurma becerilerine sahip olması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Temel kavramlar OKUL; eğitim amacıyla kurulmuş özel bir çevre, sosyal bir kurumdur. Belli bir mekanda, belli bir süre devam eden, öğrenci ve öğretmeni değişen, geniş bir çevreye hitap eden, eğitim sürecini planlı ve programlı bir şekilde sürdüren genel ve mesleki olarak çeşitlenen eğitim kurumudur.
Temel kavramlar Okulun özellikleri; Toplumdan gelen ve topluma karışacak olan insanla ilgilenir. Okulda çeşitli değerler bulunur ve bunlar birbiri ile çatışma halindedir. Okulda üretilen ürünün değerlendirme zorluğu vardır. Çevredeki formal ve informal örgütlerden etkilenen ve onları etkileyen bir örgüttür. Toplumun kültür değişikliğini sağlayan en önemli örgüttür. Bürokratik bir kurumdur. Her örgüt gibi okulun da kendine özgü bir kişiliği vardır. Öğrencileri dış çevrenin güçlüklerinden korur. Olumsuz davranışlara sahip öğrencileri düzeltmeye çalışır. Bireysel farklılıklardan kaynaklanan çeşitliliği mantıklı bir düzeyde tutarak toplumsal bütünleşmeyi sağlar.
Temel kavramlar SINIF; eğitim ve öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği, öğrencilerin etkileşim içinde olduğu, kendine özgü havası ve iklimi olan, öğrencilerin toplumsallaştığı ve bireyselleştiği sosyal bir çevre, bir yaşam alanıdır. Sınıf ortak özelliklerinden dolayı bir araya getirilen öğrenci gruplarına önceden belirlenmiş ortak davranışları kazandırmak için öğretimin yapıldığı dersliktir.
Sınıfın özellikleri Çok boyutluluk;Pek çok etkinlik aynı anda yaşanır. Hızlı işleyen süreç; sınıfta olan olaylara anında müdahale edilmesi gerekir. Tahmin edememe;her an her şey olabilir. Açıklık; gizlilik söz konusu değildir. Ortak tarih; sınıf bir aileye benzer. Özgünlük; her sınıfın kendine özgü bir dokusu vardır.
Temel kavramlar YÖNETİM; örgüt amaçlarının gerçekleştirilmesi için insan ve madde kaynaklarının etkili biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla yapılan yönlendirmedir. Amaçların gerçekleştirilmesi için insanlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, insanları harekete geçirmek, yönlendirmektir.
Temel kavramlar EĞİTİM YÖNETİMİ; toplumun eğitim gereksinimlerini karşılamak üzere kurulan eğitim örgütünü, önceden belirlenen amaçları gerçekleştirmek için işletmek, geliştirmek, yönetmek sürecidir. Eğitim kurumunun belirlenen amaçlara ulaşmasını sağlamak için belirlenen politika ve alınan kararları uygulamaktır.
Temel kavramlar OKUL YÖNETİMİ; okulu önceden belirlenmiş amaçlara ulaştırmak için eldeki tüm madde ve insan kaynağını bütünleştirmek, etkili biçimde kullanmak, amaçlara dönük politika ve kararları uygulamaktır. Eğitim yönetiminin bir alt sistemidir.
Sınıf Yönetimi Sınıfın bir orkestra gibi yönetilmesidir. Sınıf yönetimi; öğrencilerin eğitim programındaki amaçlara ulaşmalarını sağlamak için her türlü aracın kullanılması ve işletilmesidir. Sınıfın bir orkestra gibi yönetilmesidir. İçinde öğrenmenin gerçekleştiği bir çevrenin oluşturulabilmesi için gerekli olanak ve süreçlerin, öğrenme düzeninin, ortamının, kurallarının sağlanması ve sürdürülmesidir. Öğretmen ve öğrencilerin çalışma engellerinin en aza indirilmesi, öğretim zamanının uygun kullanılması, etkinliklere öğrenci katılımının sağlanmasıdır. Sınıftaki kaynakların, insanların, zamanın yönetimidir.
Sınıf yönetimi belirlenen amaçlara ulaşmak ve öğrenci davranışlarını yönlendirmek için stratejiler geliştirilmesidir. Amacımız eğitimde kalite ve sürekliliği sağlamaktır. Sınıf yönetimi iyi öğretimin sağlanması için bir araçtır, amacımız kaliteli bir eğitim vermektir. Sınıf yönetimi baskıcı bir anlayışla sınıfı kontrol etme ve disipline etme süreci değildir. Sınıf yönetiminin planlama ve uygulama basamakları vardır.
Sınıf yönetimi Öğretim etkinliği konusunda yapılan pek çok araştırmada öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin öğretim başarısı üzerinde en büyük etkiye sahip olduğu görülmüştür. Sınıf yönetimi becerilerinde yetersiz kalan bir öğretmen fazla başarılı olamayacaktır. Öğretmenin görevi öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştıracak olumlu, düzenli ve güvenli bir sınıf ortamı oluşturmak, etkili bir öğrenme ve öğretmeye yönelik stratejileri geliştirmek, öğrencilerin öğrenme motivasyonunu harekete geçirmek, öğrencilerin davranışlarını düzenlemektir.
Sınıf yönetimi modelleri Sınıf yönetimi modelleri sınıfta benimsenen disiplin anlayışına, öğretimsel kaynaklara, öğrencilerin ihtiyaçlarına ve öğretmene göre değişiklik gösterebilir. Tepkisel model Önlemsel model Gelişimsel model Bütünsel model
Tepkisel model Klasik model olarak da adlandırılır. İstenmeyen davranışa karşı bir tepki gösterilir. Amaç istenmeyen davranışı gerçekleştiren öğrencinin davranışını değiştirmektir. Tek bir öğrenciye yönelir. Davranışçı kuramı temel alarak geliştirilmiştir. Davranışçı kuramdaki pekiştireç ve cezalardan yararlanılır. Daha çok sınıf yönetimi becerisi eksik olan öğretmenler tarafından uygulandığı görülmüştür. Örnek yazalım…
Önlemsel model Hata yapmama anlayışına dayanır. Gelecekte yaşanabilecek olumsuz durumları ortadan kaldırmak amacıyla önlem alınması esasına dayanır. Öğretmen sınıfta yaşanabilecek olumsuz durumları tahmin eder ve bu durumların yaşanmaması için gruba yönelik kurallar dizisi oluşturmaya çalışır. Örnek yazalım…
Gelişimsel model Sınıf içi öğrenme etkinlikleri ve oluşturulacak kurallar öğrencilerin gelişim evrelerine uygun olarak belirlenir. Her öğretim kademesinde öğrenciler farklı gelişim özelliklerine sahiptirler, öğretmenin sınıf yönetiminde bu gelişim özelliklerini dikkate alması ve buna göre düzenleme yapması gerektiğini savunan görüştür. Örneğin ilkokulda soyut düşünmeyene öğrenciler için sınıf kurallarının somutlaştırılarak anlatılması, ortaöğretimde ise kuralları daha az gündeme taşıma ve öz denetimi geliştirme çalışması yapılması … Örnek yazalım…
Bütünsel sınıf yönetimi Yukarıda açıklanan modellerin hepsinin bir arada kullanımı ile oluşur. Öğretmen sınıfa geldiğinde önlemsel modele uygun olarak sınıf kurallarını paylaşır, bu paylaşımda gruba yöneliktir, sınıf kurallarını belirlerken öğrencilerin gelişim özelliklerini dikkate almıştır, gerektiğinde gruba gerektiğinde bireye yönelik önlem alınır, sorun çıkaran öğrencilere verilecek tepkide tepkisel model kullanılır… Örnek yazalım..
Her ortamda geçerli sınıf yönetimi modeli hangisidir?
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Öğrenci Öğretmen Eğitim programı Öğrenme ortamı Okulun yönetsel yapısı Aile Çevre
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Öğrenci: Öğrencinin genel özellikleri: cinsiyeti, yaşı, gelişim düzeyi, genel sağlık durumu, genel yeteneği, içinde yaşadığı sosyo-kültürel koşullar. Giriş yeterlikleri; öğrencinin sahip olduğu bilgi, beceri ve tutumları. Öğrenme biçimi; görsel, işitsel, bedensel Beklenti ve gereksinimleri; öğrencilerin ve ailelerinin beklenti ve gereksinimlerini karşılayacak sınıf düzeni, Maslow hiyerarşisi..
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Öğretmen; Kişilik özellikleri; hoşgörü, sabır, sinirlenmeme, neşeli, samimi-disiplinli, soğukkanlı, esnek, güncel, esprili, güvenilir, çekici. Mesleki nitelikleri; planlama, yöntem-teknik kullanma, etkili iletişim, dil kodu, zaman planı, değerlendirme, rehberlik yapma. (!!Günlük plan,araç-gereç temin etme ve kullanma, motive, sınıf içi disiplin, iletişim!! (teşvik, espri, dokunma, uyarma, soru sorma)) Öğretmenin sınıftan beklentileri; öğretmenin öğrencilerden beklentileri öğrencilerin belirlenen niteliklere sahip olmalarını kolaylaştıracaktır. ( zaman ayırma, olumlu tutum ve teşvik) (beklentilerin açıklığı)
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Öğretmen; Öğretmenin okulun amaç ve değerlerine bağlılığı; kamu-özel-vakıf, cinsiyet, kıdem, maaş, yönetici görevi, branş. Öğretmenin kontrolü kaybetme korkusu; yeni öğretmenler, alan bilgisine güvenmeme, Öğretmenin dersi işleyiş biçimi; yöntem-teknik kullanımı, kıdem ve öğrenim düzeyi, yan konular, giriş düzeyleri, kullanılan dil.
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Ortam; Fiziksel, davranışsal, öğretimsel.
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Yakın çevre; Aile; anne babanın yaşı, anne babanın öğrenim düzeyi, ailenin parçalanması, dil kodu, anne babanın çocuk yetiştirme tarzı, ailenin büyüklüğü, çocukların doğuş sırası, ailenin ekonomik durumu, ailenin sahip olduğu toplumsal değerler. Akran grubu; Okul; fiziksel olanakları, okulun yeri, okulun büyüklüğü, okulun yapı ve işleyişi (otoriter, demokratik, başıboş)
Sınıf yönetimine etki eden değişkenler Uzak çevre; Ödev..
Öğretmen sınıf yönetiminde etkili olmak için hangi unsurları düzenlemelidir?