PROTEİNLER 2

Amino asitlerin yanlış dizgilenmesi Hemoglobin

Peptid bağı koparılmadan bir proteinin üç boyutlu yapısının bozulmasına, “denatürasyon” denir.  

Proteinlerin suda çözürlüğü azalır, Proteinin doğal özelliği kaybolur, Kuaterner yapıda, subunitler ayrılır, Proteinlerin sarmal yapısı bozulur, şekilleri değişir, polipeptid durumuna gelir, Üçüncü yapı bozulursa geri dönüşlü, diğer yapılar değişirse geri dönüşsüzdür,

Proteinler fonksiyonlarını kaybederler   Üçüncü derecede yapının bozulması besin değerini fazla etkilenmez, Yapısı bozulan proteine sindirim enzimlerinin etkisi kolaylaşır, sindirim daha hızlı olur.

Örnek: Yumurtanın pişirildiğinde katılaşması, Yumurta beyazı çırpıldığında fom oluşması, Asit ilave edilince sütün pıhtılaşması, Etin, balığın çeşitli soslarla işlem görmesi…  

Esansiyel=elzem amino asit (EAA)

Esansiyel aa Semi esansiyel aa* Nonesansiyel aa   İzolöysin Arjinin Alanin Löysin Histidin Arjinin Lizin Asparajin Metionin Aspartik asit Treonin Sistein Fenil alanin Glutamik asit Triptofan Glutamin Valin Prolin Serin Tirozin  *Büyüme ile sentez hızı artar, çocuklarda esansiyeldir. Metionin gereksinmesini %30’u sistein ile, Fenil alanin gereksinmesinin %50’si trozin ile karşılanabilir.

Amino asit Öncüsü Sistein ................ Metionin Tirozin ................ Fenil alanin Arjinin ................ Glutamin/glutamat, aspartat Prolin ................ Glutamat Histidin ................ Adenin, glutamin Glisin ................ Serin, kolin

Fenil alanin   Fenil alanin Tirozin

Proteinlerin vücutta kullanımı Sindirim Emilim Metabolizma

EMİLİM Suda çözünen amino asitler Karaciğer Portal ven Suda çözünen amino asitler Karaciğer L- tipi aktif transport ile, D tipi Basit diffuzyonla emilir

Emilimi etkileyen faktörler: Sindirim fonksiyonunda bozukluk İntestinal enfeksiyon ve yaralanma Antinutrisyonel faktörler Tripsin inhibitörleri

Amino asitler arasındaki dengesizlik Bazı antibiyotikler   İnce barsakta emilimi sağlayan hücre yenilenmesi Yiyeceklere uygulanan işlemler

METABOLİZMA   Bedende serbest aa deposu yoktur Protein değişiminde en etkin dokular; Plazma proteinleri İnce barsak mukozası Pankreas Karaciğer böbrek

DEAMİNASYON Piruvik asit Oksalik asit Asetik asit -keto-glutarik asit KREBS HALKASI CO2 H2O Enerji CHO Yağ

ELZEM OLMAYAN ELZEM

Azot dengesi

PROTEİNİN GÖREVLERİ Büyüme ve gelişme, Yıpranan dokuların onarımı,  Hücre yenilenmesi (yerine koyma),  Protein turnoveri (protein yapım ve yıkımı),  Enzimlerin oluşumu,  Asit-Baz dengesi,    

Antibodiler=Antikor (Yabancı ögelerin varlığında istilacılar ile birleşir ve onları inaktive ederler), Hormon sentezi, Taşıyıcı proteinler Hemoglobin Myoglobin Serum albumin Transferin…..vb

Kanın pıhtılaşması (Fibrin oluşumu), Görme pigmenti (Opsin), Vücut amino asitlerini sağlarlar, Aşırı tüketilirlerse, yağ olarak depolanırlar.

Vücut protein reservi; ■ 70 kg ağırlığında bir erkekte, 11 kg protein %43 iskelet kası %15 diğer yapısal dokular (deri, kan vb.) %10 visseral dokular (karaciğer, böbrek v.b) %32 diğer dokular (beyin, akciğer, kalp, kemik) ■ Toplam proteinin yarısını 4 protein oluşturur. Miyosin, aktin, kollojen, hemoglobin

PROTEİN TURNOVERİ Yetişkin insan vücudunda günde 250 g’dan fazla protein yapılır ve yıkılır. Protein turnoverine kc ve barsak ˜%50, iskelet kası sadece ˜ %25 katkı verir. Besinler ile yaklaşık 70 g protein alınır.

Protein turnoveri yaş ve BMR ilişkilidir Protein turnoveri yaş ve BMR ilişkilidir. Proteinlerin yaşam süresi: Süre (gün) Kırmızı kan hücreleri 120 İntestinal mukozal hücreleri <1 Plazma ve karaciğer proteinleri 10 Kas proteinleri 100