İçten Yanmalı Motorlar (Internal Combustion Engines) Motorların ana yapı elemanları (hareketsiz parçalar)

MOTORLARIN ANA YAPI ELEMANLARI Motorların ana yapı elemanları 3 grupta incelenebilir; Temel Parçalar Denetim Organları Yardımcı Organlar (Motor Sistemleri)

Yakıtın yakılarak alternatif (git-gel) hareketin üretimi ve 1) Temel Parçalar Yakıtın yakılarak alternatif (git-gel) hareketin üretimi ve bu hareketin dairesel harekete dönüşümünü sağlayan ana parçalardır. İkiye ayrılır; Hareketsiz: Hareketli parçalara yataklık ederler b) Hareketli : Hareket üretimi ve iletimini sağlarlar

1a) Hareketsiz/Sabit Parçalar 1b) Hareketli Parçalar 1) Temel Parçalar 1a) Hareketsiz/Sabit Parçalar Silindir bloğu Silindirler Silindir kapağı ve yanma odası Emme/Egsoz Manifoldları Anamil (Krank mili) Muhafazası Karter 1b) Hareketli Parçalar Piston Piston (biyel) kolu Anamil (Krank mili) Kam (Eksantrik mili) Volan

1-Silindir Bloğu (Motor Bloğu) Üzerinde silindirleri barındıran bloktur. Silindir içinde yanma sonucu sıcaklık 2000°C ye kadar çıkabilir. Bu nedenle silindirler, silindir kapağı ve pistonun soğutulması gereklidir. - Su ile soğutmalı motorlarda silindirlerin çevresinde su ceketleri bulunur - Hava ile soğutmalı motorlarda dış yüzey kanatlı

2- Silindir - İçerisinde pistonun hareket ettiği silindirik kanal gömleği Rektefiye: Silindirlerin zamanla aşınması sonucunda silindir gömleklerinin değiştirilmesi işlemi (motor yenileme)

3- Silindir Kapağı ve Yanma Odası: Conta Silindir bloğu 3- Silindir Kapağı ve Yanma Odası: Silindirlerin üst kısmını kapatarak, gaz kaçırmayacak şekilde, yanma odasının oluşturulmasına yardımcı olan parçadır. Silindir kapakları yüksek sıcaklık ve basınca dayanıklı dökme demirden veya alüminyum alaşımdan yapılırlar. Silindir kapaklarında, supapları ve bujileri soğutan su ceketleri ile supaplar ve bujiler gibi yardımcı elemanlar bulunur. Silindir bloğu ile silindir kapağı arasına conta (sızdırmazlık elemanı) konur Silindir kapağını silindir bloğuna bağlayan cıvataların sıkılık derecesi önemlidir.

Silindir kapağı ve contalar

Piston Üst Ölü Noktada iken üstte kalan boşluğa YANMA ODASI denir. Yanma odası genellikle silindir kapaklarında bulunur. Bazı motorlarda ise yanma odasının bir kısmı piston üzerindedir. Yanma odasının büyüklüğü sıkıştırma oranını belirler. Teorik olarak en uygun yanma odası küre biçimindedir

Silindir kapağı yapısında en etkili unsur yanma odasıdır. Yanma Odasının yeri ve biçimi motor tipine bağlıdır. Supapların açılış biçimi ve yerleri de motor tipine bağlıdır. Genel olarak süpaplar; Dizel motorların tamamında, Otto motorların büyük bir kısmında üstten açılır. Süpap açma mekanizmaları silindir kapağı üzerinde yer alır.

6- Karter Motorun alt kısmın yer alır ve genellikle iki parçalıdır; Alt ve Üst Karter 5- Üst Karter: silindir bloğu ile birlikte tek parça krank miline yataklık eder - Alt Karter: motoru alttan koruyan/kapatan parçadır. motor yağı bu kısımda bulunur motor yağını dinlendirir ve soğutur. Conta Alt Karter

4- Emme ve Egsoz manifoldları Emme manifoldu: Otto motorda yakıt-hava karışımı, Dizel motorda ise havanın silindir içerisine iletiminde kullanılan boru şeklindeki parçalar Egzoz manifoldu: Yanmış gazların uzaklaştırılmasında kullanılan boru şeklindeki parçalar

Emme manifoldu: Egsoz manifoldu: Manifold: İkiye ayrılır: Dolgu (hava+yakıt) veya havanın tek bir borudan alınarak her bir silindire bir boru olmak üzere eşit olarak bölünmesini sağlayan parça Egsoz manifoldu: Her bir silindirden çıkan yanmış gazları tek bir boruda birleştiren ve eksoz borusuna ileten parça

MOTOR YATAKLARI Hareketli parçalar üzerindeki yükleri taşıyan parçalara yatak denir. Sürtünme sonucunda iki metalden biri aşınacaktır, bu durumda yatağın malzemesi daha yumuşak olmalıdır. Dizel motorlarında bronz yatak (bakır-kurşun, bakır-kalay) ve alüminyum yatak (alüminyum, kurşun ve kalay alaşımları) en çok kullanılan yatak malzemelerindendir.