Aracı Şehirlerde Göç Yönetimi GÖÇ MÜLTECİLİK VE TÜRKİYE Doç. Dr. Yusuf ADIGÜZEL İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi E-posta: yusufadiguzel@yahoo.com Twitter: @Adiguzel_Yusuf

Göç İnsanların, sosyal, ekonomik, siyasi veya doğal nedenlerden dolayı coğrafi olarak yer değiştirmesi Göç / Göçmenlik için Yerleşmek amacıyla gidilmesi 1 yıldan daha uzun bir süreyi kapsaması Anlamlı bir mesafe olması 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Dünyada göç / göçmenler Dünyada 1 milyar göçmen var. 750 milyon kişi iç göç, 250 milyon kişi dış göç yapmış. 65 milyon kişi zorla yerinden edilmiştir. 25 milyon kişi mülteci veya sığınmacı durumundadır. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Dünyada göç / göçmenler Dünyadaki dış göç yapmış 250 milyon kişinin yaklaşık olarak % 10’u zorunlu (mülteciler) %90’ı sosyo-ekonomik nedenli olarak göç etmiştir. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Göç Nedenleri Uluslar arası Göç literatüründe Göç nedenleri: Ülkelerarası demografik özellikler Kapitalizmin dönemsel krizleri Bölgeler arası gelir farklılıkları Küreselleşme/ Küresel yeniden yapılanma 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Göç Nedeni Tek bir Göç Nedeni var: Dengesizlik Doğu- Batı Güney-Kuzey dengesizliği Ekonomik, demografik, sosyal, hukuk, güvenlik, refah … dengesizliği Batı ve Kuzey daha zengin, daha müreffeh, daha güvenli… 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Dünyada doğurganlık oranları 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Küreselleşme Ulusal sınırları aşan ve hızlanan Sermaye, mal, fikir ve insan akışları Küresel ölçekte Kültürel, ekonomik, politik, sosyal ve teknolojik etkileşim 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Küreselleşme Dünya küresel bir köy ise, Sadece kapitalizmin ürünleri değil, Savaş, terör, güvensizlik de küreselleşiyor. ve Göç Küreselleşiyor. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Göçmen X Mülteci Göçmenler Batıda / Kuzeyde Mülteciler Doğuda / Güneyde 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

En Fazla Göçmen Bulunan Ülkeler ✔ MEWA Country ✔ ✔ ✔ ✔ 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

En Fazla Mülteci Barındıran Ülkeler ✔ MEWA Country ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

En Fazla Mülteci Kaynağı Ülkeler ✔ MEWA Country ✔ 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Zorla yerinden edilenler (IDP) ✔ MEWA Country ✔ ✔ ✔ 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Türkiye’ye / Türkiye’de Göçler 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Göçmenlik Göçmen (muhacir), Yaşadığı ülkeden başka bir ülkeye yerleşmek amacıyla göç eden kişidir. Mülteci kavramı, 2. Dünya savaşı sonrasında ortaya çıktı. Kendi ülkesinin korumasından faydalanamayan kişi. T.C. İskan Kanunu’nda (1934 ve 2006 tarihli kanunlar) Göçmenler iki kategoriye ayrılır: Türk Soyundan Gelenler Türk Kültürüne ait Olanlar 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Türkiye’nin tarihi konumu 12.09.2018 Türkiye’nin tarihi konumu Anadolu, Osmanlı Devleti’nin çekildiği topraklardan (Balkanlar, Tatarlar/Kırımlılar, Kafkaslar’dan) gelenler/ göçmenler/ için yaklaşık 250 yıldır sığınak durumundadır. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel Türkiye'nin Değişen Sosyolojik Yapısı

Türkiye’nin nüfus yapısı 1923’ten önceki 100 yılda yaklaşık 7,500.000 kişi Anadolu’ya göç etmiştir. 1927 ilk nüfus sayımı Türkiye Nüfusu 13.650.000 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Göçmen/muhacir Cumhuriyet öncesi Cumhuriyet sonrası Anadolu’yu Türkleştirme politikası Cumhuriyet sonrası Ulus devletleşme politikası Mübadeleler, göçmen kabulleri… Yunanistan, Bulgaristan, Yugoslavya, Romanya ile yapılan anlaşmalar 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Lozan Mübadelesi Lozan Nüfus Mübadelesi (1923) 1.200.000 Ortodoks Rum Yunanistan’a 500.000 Türk ve Müslüman Türkiye’ye göç etti. Din esaslı bir mübadele Türkler ile birlikte Pomak, Arnavut, Patriyot’lar Anadolu’ya gönderildi. Türk olmalarına rağmen, Ortodoks Karaman Türkleri Yunanistan’a gönderildi. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Cumhuriyet Sonrası Göçler Kafkasya, Kırım ve Balkanlar başta olmak üzere, 1923-1995 yılları arasında Türk, Boşnak, Çerkez, Arnavut, Pomak, Patriyot, Tatar gibi eski Osmanlı tebaası etnik unsurlardan yaklaşık 1.700.000 kişi Türkiye’ye göç etmiştir. 1970’e kadar 195.000 gayrimüslim de Türkiye’den ayrılmıştır. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

İç Göçler 1927 kentleşme oranı %24 1950 Sonrası hızlı kentleşme Türkiye’de Kentleşme % (1927-2014) Yıllar Kent Nüfusu % 1927 24,2 1950 25,0 1960 31,9 1970 38,6 1980 43,9 1990 59,6 2000 64,9 2010 76,3 2014 91,8 2015 92,1 2016 92,3 İç Göçler 1927 kentleşme oranı %24 1950 Sonrası hızlı kentleşme Ve Toplumsal değişim Ekonomik Politik Sanayi Tarımsal Sosyo-psikolojik 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Türkiye’de nüfusu 1 milyondan fazla şehirler SIRA İL NÜFUS   1 Istanbul 14.804.116 12 Diyarbakir 1.673.119 2 Ankara 5.346.518 13 Hatay 1.555.165 3 Izmir 4.223.545 14 Manisa 1.396.945 4 Bursa 2.901.396 15 Kayseri 1.358.980 5 Antalya 2.328.555 16 Samsun 1.295.927 6 Adana 2.201.670 17 Balikesir 1.196.176 7 Konya 2.161.303 18 K.Maras 1.112.634 8 Gaziantep 1.974.244 19 Van 1.100.190 9 Sanliurfa 1.940.627 20 Aydin 1.068.260 10 Kocaeli 1.830.772 21 Denizli 1.005.687 11 Mersin 1.773.852 TOPLAM  Nufusun %68‘i 41.486.598 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Türkiye’nin coğrafi konumu Köprü metaforu Doğu-Batı Güney- Kuzey İpek yolu üzerinde, klasik ticaret yollarının kesiştiği yer. Transit, kaynak ve hedef ülke 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Transit ülke Güney-kuzey güzergahı Doğu-batı güzergahı Afrika’dan Avrupa’ya (Sudan, Eritre, Somali…) Doğu-batı güzergahı Ortadoğu ve Asya’dan Avrupa’ya geçiş yolu üzerinde (Afganistan, Myanmar-Arakan, Pakistan, İran, Irak, Suriye…) 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Hedef ülke 1990’ların başı SSCB’nin dağılması ve Doğu Bloku’nun çökmesi ile Türkiye bu ülkelerden gelenler için bir hedef ülke haline geldi. Azerbaycan, Gürcistan, Türkmenistan… Romanya, Moldova, Estonya… 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Hedef ülke Suriyeliler için hem transit, hem hedef ülke… Yaşam tarzı göçleri, Evlilik göçleri, Emekli göçleri, Uluslararası öğrenciler… Sadece Antalya’da 100 bin yabancı yaşıyor… 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Değişen Sosyolojik Yapı Türkiye son çeyrek yüzyılda giderek artan bir biçimde Balkan, Kafkas, Kırım göçmenlerinden farklı Yeni bir «göçmen» tipi ile karşılaştı. Yeni tip göçmenler, Bizden olan (Balkan, Kafkas, Kırım) gibi değil… Yabancılar, ötekiler, mülteciler, sığınmacılar… Türkiye’ye gelmeye başladı. 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Değişen Sosyolojik Yapı Göç/göçmenlerin değişen karakteristiği Türkiye’ye yönelen zorunlu göçlerin sebepleri 1979 İran Devrimi 1979 SSCB’nin Afganistan İşgali ve Savaş 1980-1988 İran-Irak Savaşı 1990’lar Körfez Savaşı 2003 Amerika’nın Irak’ı işgali 2010 Arap Baharı 2011 Suriye Savaşı Afrika’da savaşlar, iç karışıklıklar (Somali, Sudan, Eritre) 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Türkiye’deki Yabancıların Sayısı Geçici Koruma Altındakiler ve Geçici Mülteciler 3.551.078 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

%93 %7 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

4 Aracı Şehir: Mardin, Adıyaman, Osmaniye, Malatya 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

2 aracı şehir: Mardin, Kilis Suriye ile sınır illeri 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Mültecilerin kent içinde dağılımı İstanbul’daki Suriyelilerin İkamet Ettikleri İlçeler En fazla Suriyeli bulunan 3 ilçe İlçe Suriyeli Nüfusu Esenyurt 39.915 Bağcılar 39.813 Küçükçekmece 38.516 En Az Suriyeli olan 3 ilçe Beşiktaş 106 Adalar 169 Kadıköy 281 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

Aracı şehirler – kent ve göç yönetimi Kent mültecileri - %93’ü şehir merkezlerinde Kent nüfusundaki kontrolsüz artış (iç ve dış göçler) Kamu hizmetlerine erişim Uyum X Çatışma Güvenlik Gettolaşma Yerel yönetim bütçeleri ... 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel

TEŞEKKÜRLER Doç. Dr. Yusuf ADIGÜZEL İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi E-posta: yusufadiguzel@yahoo.com Twitter: @Adiguzel_Yusuf 21.09.2017 Aracı Şehirler MEWA Bölgesel Forumu-Nevşehir Yusuf Adıgüzel