II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908
II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri Dış Etken 1908 Reval Görüşmesi
İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli’ni düzenleyen ve bu tarihten itibaren 1918’e kadar devletin yönetiminde birinci derecede rol oynayan siyasî cemiyet. Temeli 2 Haziran 1889 tarihinde dört Mekteb-i Tıbbiyye-i Şâhâne öğrencisi tarafından atıldı. İbrâhim Temo’nun öncülüğünde Abdullah Cevdet, İshak Sükûtî ve Mehmed Reşid, tarafından İttihâd-ı Osmânî adıyla kuruldu. 1895’te Osmanlı İttihat ve Terakkî Cemiyeti adını aldı. Kānûn-i Esâsî’nin 26 Temmuz 1908 Pazar gününe kadar yeniden yürürlüğe konulmasını talep etti, 23 Temmuz’da Makedonya’daki şehir ve kasabalarda cemiyetin askerî ve sivil liderleri hürriyeti ilân ettiler. Balkan Savaşı’nın yarattığı çöküntü ve Edirne’nin Bulgarlar’a teslim edileceği şâyiaları üzerine İttihat ve Terakkî liderleri Bâbıâli’yi bastılar; Mehmed Kâmil Paşa’yı istifaya zorlayarak Mahmud Şevket Paşa sadâretinde yeni bir hükümet kurulmasını sağladılar (23 Ocak 1913) Mahmud Şevket Paşa suikastı (11 Haziran 1913), İttihat ve Terakkî’nin ülkede muhalefeti sindirerek bir tek parti yönetimi kurmasına yol açtı, bu durum Mondros Mütarekesi sonrasına kadar devam etti.
1908 Reval Görüşmesi Makedonya’nın Osmanlı yönetiminden ayrılması için İngiltere ve Rusya’nın anlaştığı ve ilk aşamada Makedonya’da ıslahat yapılmasını istedikleri görüşmedir. İttihat ve Terakki yönetimi bu görüşmeyi, Osmanlı topraklarının paylaşılması olarak yorumladılar ve Makedonya bölgesindeki Selanik ve Manastır gibi şehirlerde isyan çıkardılar.
II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler – Cemiyet, Makedonya’nın imparatorluk yönetiminde kalması ve devletin içişlerine karışılmamasının zorunlu koşulu olarak, “Abdülhamit’in mutlakiyetçi yönetiminin yıkılmasını ve meşrutiyete geçilmesini” öngörüyordu. – 3 Temmuz 1908’de Yüzbaşı Resneli Niyazi Bey, Yıldız Sarayı’na gönderdiği telgraflarla meşrutiyetin ilan edilmesini istedi ve birliğiyle Manastır’da ayaklandı. Bir hafta sonra Binbaşı Enver Bey de Selanik’te ayaklandı. İttihat ve Terakki Cemiyeti, 23 Temmuz 1908’de Selanik hükümet konağını işgal etti. Ayaklanmaları bastıramayan II. Abdülhamit, aynı gün Kanun-i Esasi’nin uygulanacağını duyurdu.
II. Meşrutiyetin İlanı ve Siyasi Gelişmeler II. Meşrutiyetle Kanunu Esaside değişiklikler yapıldı: Padişahın Meclisi kapatma yetkisi zorlaştırıldı. Meclis üstünlüğü sistemi getirildi. Hükümet meclise karşı sorumlu hale getirildi. (Padişahın yürütme yetkileri kısıtlanmış,halk iradesi yürütme organı üzerinde denetim hakkı kazanmıştır. Meclis padişahtan izin almadan yasa önerme hakkına sahiptir. (Padişahın yasama yetkileri kısıtlanmıştır.) Siyasi partiler kuruldu( Ahrar, Hürriyet ve İtilaf, Fedakaran-ı Millet, İttihadı Muhammet ve Ahali partisi) Ayrıca bu dönemde sansür kaldırıldı. Siyasi suçlular affedildi. Uluslar arası antlaşmalar Mebusan Meclisi’nin onayından sonra yürürlüğe girecektir. Padişahın meclisi feshetme yetkisi zorlaştırılmıştır. Bu dönemde Türkçülük akımı önem kazanmaya başladı. Yapılan seçimler sonucunda İttihat ve Terakki Partisi en güçlü siyasi parti haline geldi.
I. MEŞRUTİYET II.MEŞRUTİYET Padişah : II.Abdülhamid Güç: Genç Osmanlılar Düşünce Akımı: Osmanlıcılık Anayasa: Kanun-i Esasi Siyasi Parti yok Hükümet üyeleri padişah tarafından belirlenir. Hükümet Padişaha Karşı Sorumlu Padişah :II.Abdülhamid Güç: İttihat Terakki (Jön Türkler) Düşünce Akımı: Türkçülük Anayasa: Kanun-i Esasi Siyasi Partiler Kuruldu Şeyhülislam ve sadrazamın belirlenmesi padişahın seçimine bırakılırken bakanların tespiti sadrazama verilmiştir. Hükümet Meclise Karşı Sorumlu
II. Meşrutiyet yönetiminin ilk günlerinde iktidar boşluğu ve geçiş döneminin getirmiş olduğu kargaşalıklar sonucunda; (dış politikadaki etkisi) 1908 de Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. 1908 de Girit Yunanistan'a katıldı. 1908 de Avusturya - Macaristan, Bosna-Hersek'i kendi topraklarına kattı.
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) Devletin dağılmasını engellemek için ilan edilen II. Meşrutiyet, yeni toprak kayıplarını beraberinde getirmiştir. 1909 yılı başlarından itibaren II. Meşrutiyet rejimine karşı Osmanlı Ahrar Fırkası önderliğinde büyük bir muhalefet başlamıştır. Ayrıca Volkan ve Serbesti gazetesinde İttihat ve Terakkiye karşı sert eleştiriler ile halk harekete geçirilmeye çalışılmıştır.
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) 31 Mart'ta Taksim kışlasında avcı taburu askerleri kendi subaylarına karşı ayaklandılar. Meşrutiyet'e karşı olan bu topluluk pek çok subay, mebus ve gazeteciyi öldürmüştür. ► Hareket ordusunun kurmay başkanlığını Kolağası Mustafa Kemal yapmıştır ► İsyanı bastıran Hareket ordusu Yıldız Sarayına gelerek II. Abdülhamit'i tahtan indirerek yerine V. Mehmet Reşat'ı padişah ilan etmiştir. (27 Nisan 1909)
Hareket Ordusu askerlerinden bir grup Yıldız Sarayı bahçesinde
Hareket Ordusu Komutanlarından Şevket Turgut Paşa isyan hareketinin bastırılmasından sonra at üzerinde Beyoğlu’ndan Taksim’e giderken.
İsyanın bastırılmasından sonra verilen idam cezalarının yerine getirilmesi