Yard Doç Dr MEHMET FIRAT MUTLU İntrauterine İnseminasyon Yapılan Kontrollü Ovaryen Hiperstimulasyon Sikluslarında Spekulum Kapatılmasının Gebelik Oranları Üzerine Etkisi; Randomize Prospektif Çalışma Yard Doç Dr MEHMET FIRAT MUTLU Yüksek İhtisas Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, Ankara

Kontrollü ovaryen hiperstimulasyonun ve intrauterin insemination; ovulasyon bozuklukları, servikal faktör, hafif erkek infertilitesi ve açıklanamayan infertilite tedavisinde ucuz ve non-invaziv olması nedeni ile ilk tercih olarak kullanılmaktadır.

Intrauterine inseminasyon (IUI) prosedürü; - Semen örneğinin hazırlanması -Ovulasyon zamanı hazırlanan semen örneğinin uterine kaviteye verilmesi Amaç fertilizasyon sahasında daha motil ve normal morfolojili sperm sayısını artırmak

KOH-IUI Sonuçlarını Etkileyen Faktörler

IVF çalışmalarında kateter ile serviks geçilirken serviksten PG salınımına bağlı uterine kontraksyonlarda artış olduğunu gösterilmiştir. (Fanchin R, Hum Rep 98, Fraser IS, Clin Obstet Gync 92) IVF sikluslarında transfer edilen embryoların 15-20% dışarı atılmaktadır ( Poinder AN, Fert Steril 96) IVF sikluslarında spekulum ET sırasında spekulum ile mekanik bası embryo atılımını azaltmakta ve klinik gebelik oranlarını artırmaktadır (Mansour R, Hum Rep 2005)

Amaç Açıklanamayan infertilite nedeni ile kontrollü ovaryen hiperstimulasyon yapılan sikluslarda intrauterine inseminasyon işlemi sırasında servikal osa spekulum ile mekanik bası yapılarak kapatılma işleminin sonuçlar üzerine etkisi olup olmadığını araştırmak

Yöntem ve Gereçler Çalışmaya Nisan 2015 ile Mayıs 2016 yılları arasında açıklanamayan infertilite tanısı nedeni ile kontrollu ovaryen hiperstimulasyon ve intrauterine inseminasyon (KOH-IUI) tedavisi alan 219 hastanın 256 siklusu dahil edilmiştir.

Dahil edilme kriterleri: Yaş: 25- 38 yıl 1 yıllık düzenli korunmasız ilişkiye rağmen gebelik olmaması Basal FSH< 15 IU/l HSG veya laparsoskopi ile gösterilmiş bilateral tubal açıklık 25-35 gün arası menstural siklus Mid luteal progesterone> 3 ng/mL Spermiogram WHO 2010 kriterine göre normal olması

Dışlama kriterleri: Polikistik over sendromu Tiroid fonksiyon bozukluğu Hiperprolaktinemi Hipogonadotropik hipogonadism Geçirilmiş ovaryen cerrahi Evre 3/4 endometriozis

Basal değerlendirme (TV USG, FSH E2) D3 recombinat FSH (75-100 IU) ile KOH D8 over yanıtı değerledirilmesi; önde giden folikül<10 mm ise r FSH dozu %50 artırıldı, ≥ 10mm ise aynı doz En az 1 follikül 18 mm olduğunda rhCG ile ovulasyon 14 mm üzerinde 3 follikül fazlası ve/veya E2≥1500 pg/ml siklus iptal edildi Bilgisayar tarafından yapılan randomizasyon sonrası hCG ile triggerdan 36 saat sonra tek inseminasyon

Çalışma grubunda (109 hasta 124 siklus) inseminasyon kateteri ile servikal internal os geçildikten sonra spekulum kanatları kapatılarak servikse hafif dercede baskı yapılarak servikal os kapatıldı. Ardından inseminasyon işlemi gerçekleştirildi. İnseminasyondan sonraki 5 dakika boyunca servikal osu kapatacak şekilde spekulum vajende bırakıldı.

Kontrol grubunda (110 hasta 132 siklus) ise inseminasyonu takiben spekulum vajende bekletilmeden çıkartıldı

Inseminasyon sonrası tüm sikluslarda intravajinal 90 mg progesteron ile gebelik testine kadar luteal destek uygulandı Çalışmamızda gruplar arasındaki klinik gebelik ve canlı doğum oranları karşılaştırıldı.

Çalışma Akış Şeması Siklus iptali (n=10) Değerlendirmeye alınan hasta Randomizasyon (n=219) Spekulum kapalı (n=109) Analiz (n=124 siklus) Kontrol group (n=110) (n=132 siklus) Dışlama (n=348) Dahil olma kriterlerine uymama (n=341) Katılmak istememe(n=7) Siklus iptali (n=10)

Bulgular Çalışma Grubu (n= 109) Kontrol Grubu (n= 110) P Yaş   Çalışma Grubu (n= 109) Kontrol Grubu (n= 110) P Yaş 30.8 ± 4.6 31 ± 4.5 NS BMI(kg/m2) 24.5 ± 3.4 23.8 ± 3.6 İnfertilite süresi (yıl) 3.1 ± 1.5 3.2± 1.7 Primer infertillite(%) 78.1% 84.6%

  Çalışma Grubu (n= 109) Kontrol Grubu (n= 110) P Stimulasyon süresi (gün) 18.1 ± 81.3 18.1 ± 85.07 NS Toplam gonadotropin dozu (IU) 968 ± 384 873 ± 348 hCG günü ≥18 mm folikül sayısı 1.1 ± 0.4 1.07 ± 0.26 hCG günü 14-18 mm folikül sayısı 0.98 ± 0.98 1.43 ± 2.64 hCG günü endometrial kalınlık (mm) 10.5 ± 1.61 10 ± 1.2 Bazal sperm konsantrasyonu (106/ml) 41.2 ± 21.9 35.3 ± 18.1 Basal TPMSC (x106 ) 17.8 ± 12.7 16.5 ± 12.8 Basal sperm motilitesi(%) 53.8 ± 6.3 51.4 ± 7.7 Insemine edilen TPMSC (X 106) 14.8 ± 11.7 13.5 ± 12.4

  Çalışma Grubu (n= 109) Kontrol Grubu (n= 110) P Siklus başına Klinik Gebelik (%) 30/124 (24.1%) 25/132 (18.9%) NS Hasta başına Klinik Gebelik (%) 29/109 (26.6%) 25/110 (22.7%) Siklus başına Canlı Doğum (%) 24/124 (19.3%) 20/132 (15.1%) Hasta başına Canlı Doğum (%) 24/109 (22%) 20/110 (18.1%)

Sonuç Vajinal spekulumun intrauterine inseminasyon sırasında ve sonrasında kapatılması gebelik sonuçlarını artırma eğiliminde olsa da bu artış istatistiksel anlam ifade etmemektedir