BİLGİSAYAR VE İNTERNETİN ETİK KULLANIMI Hazırlayanlar: Zeynep ALAN Kübra ADSAN Ders: Bilgisayar 2 Ögr. Gör: Dekant KIRAN
Ön Bilgiler Etik nedir ? Bilişim Teknolojileri ve Etik denildiğinde aklınıza ne geliyor?
Etik Yunanca “ethos” kelimesine dayandığı usul, adet yada gelenek anlamına geldiği biliniyor. Etik; doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı,iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek ve doğru, haklı ,iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır.
Bilişim Teknolojileri ve Etik Elektronik ve network ortamında uyulması gereken kuralları tanımlayan normlar ve kodlar kısaca bilişim etiğini ifade eder. Bilişim Etiğine, bilişim alanında uyulması gereken yazılı ve yazılı olmayan kurallar diyebiliriz.
Bilişim etiği, genel olarak bilgi ve iletişim teknolojileri(BİT) kullanımı ile ortaya çıkan bir takım etik konularını ele alan şemsiye bir kavram olarak düşünülebilir.
Bilişim etiğine ilişkin günlük hayatta en sık kullanılan kavramlar bilgisayar etiği ve internet etiğidir.
Bilgisayar etiği, sürekli gelişen bilgisayar teknolojilerindeki kavram,politika, değerler arasındaki ilişkileri ele alan dinamik ve karmaşık çalışma alanı biçiminde tanımlanabilir.
Bilgisayar Etiği Enstitüsü( Computer Ethics Institute) tarafından ortaya konan 10 etik kural şunlardır:
1. Bilgisayarı başka insanlara zarar vermek için kullanmayın. 2. Başka insanların bilgisayar çalışmalarına karışmayın. 3. Başka insanların dosyalarını karıştırmayın.
4. Bilgisayarı hırsızlık yapmak için kullanmayın. 5. Bilgisayarı yalan bilgiyi yaymak için kullanılmayın.
6. Bedelini ödemediğimiz yazılımı kopyalamayın ya da kullanmayın. 7. Başka insanların bilgisayar kaynaklarını izin almadan kullanmayın. 8. Başka insanların entelektüel bilgilerini kendinize mal etmeyin.
9. Yazılan programın sosyal hayata etkilerine dikkat edin. 10.Bilgisayarı saygı duyulacak, hakkında bahsedilecek şeyler için kullanın.
İnternet etiği, internet üzerinde kabul edilebilir ya da kabul edilemez davranışları belirleyen kurallardır. Shea(2003) internet etiği hakkında 10 temel kural belirtilmiştir:
1) İnsan olduğunuzu unutmayın. 2) İnternet ortamında normal hayatta davrandığınız gibi davranmayın.
3) Sanal ortamda bulunduğunuz yerin bilincinde olarak davranışta bulunun. 4) İnsanların zamanlarına ve internet erişim olanaklarına saygı gösterin. 5) İnternette güzel görün.
6) Sadece gerekli bilgilerinizi paylaşın. 7) Hararetli tartışmalarda kontrolünüzü kaybetmeyin.
8) İnsanların özel hayatlarına saygı gösterin 9) Gücünüzü kötüye kullanmayın. 10) İnsanların hatalarına karşı bağışlayıcı olun.
Bilgisayar Suçları Zararlı yazılımlar ve kötü niyetli kişiler bilgi çağının önemli etik sorunlarındandır. Zararlı yazılımlar, bilgisayar kullanıcılarına ve kurumlara başta veri kaybı ve sistem çökmesi olmak üzere çok büyük maddi ve manevi zararlar verebilmektedirler.
https://www.youtube.com/watch?v=1FrDjsD29WM https://www.youtube.com/watch?v=TZnq-jOlBvg https://www.youtube.com/watch?v=HKzdB1gg4xo
Değerlendirme Soruları 1) Doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı,iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek ve doğru, haklı ,iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaya…….. denir. A) Erişim B) Gizlilik C) Etik D) Doğruluk
2) Bilgisayar Etiği Enstitüsü(Computer Ethics Institute) tarafından ortaya konan etik kuralından biridir? A) İnternette güzel görün. B) Başka insanların dosyalarını karıştırmayın. C) Gücünüzü kötüye kullanın. D) İnsanların hatalarına karşı acımasız olun.
3 ) Shea(2003) internet etiği hakkında 10 temel kural arasında yer almaz? A) İnsan olduğunuzu unutmayın. B) İnsanların özel hayatlarına saygı gösterin. C) Bilgisayarı hırsızlık yapmak için kullanmayın. D) İnsanların hatalarına karşı bağışlayıcı olun.
Değerlendirme Cevapları 2) B 3) C
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER