LİPİDLER Yağ Asitleri Trigliseritler(Triaçilgliseroller) Polar lipidler Steroidler ve Diğer lipidler
Lipidlerin Sınıflandırılması Yağ asitleri Doymuş Doymamış Açilgliseroller Nötral yağlar Fosfogliseroller Kompleks Lipidler Lipoproteinler Glikolipidler Açilgliseroller olmayan Sfingolipidler Steroidler Mumlar
Lipidlerin Fonksiyonları Hücre membran yapısına katılırlar Organizma ile dış ortam arasında yer alarak koruma sağlayan dış koruyucu tabakanın parçası Membran yapısal bileşeni Enerji deposudurlar Yağ dokuda metabolik yakıt depo formu Hormon ve vitamin Hormon-hücreler arasında iletişim Vitamin-biyolojik aktivite düzenleyicisi
Yağ Asitlerinin Yapısı Uzun zincirli monokarboksilik asitlerdir CH3-(CH2)n-COOH Karbon uzunluğu: C12 – C24 Herzaman çift karbon sayılıdır Doymuş-Çift bağ yok Doymamış-bir yada daha fazla çift bağ var
Yağ Asitlerini Katıldığı Reaksiyonlar * Diğer karboksilik asitlerle aynı reaksiyonlardır Esterleşme O R-COOH + ROH R-C-OR + H2O Hidroliz O R-C-OR + H2O R-COOH + ROH Asit-baz R-COOH + NaOH R-COO-Na+ + H2O
Doymamış yağ asitlerinde esterleşme, hidroliz ve asit-baz reaksiyonlarına ilave, Hidrojenasyon H H H2 R-C=C-CH2CH2COOH Ni R-CH2CH2CH2CH2COOH *Doymamış bitkisel yağların margarine dönüştürülmesinde kullanılır.
Nötral Yağlar (gliseridler) Yağ asitlerinin gliserolle yaptıkları esterlerdir Esas fonksiyonları enerji depolama Gliserol + Yağ asidi Açilgliserol 1- 3 yağ asidi ile esterleşebilir 1. Monoaçilgliserol 2. Diaçilgliserol 3. Triaçilgliserol
Fosfogliseridler Bir fosfat grubu içeren yağlardır Modifiye yağdır Bir yağ asidi ile fosfat yer değiştirmiştir Hücre membran bileşenidir ve emülsiyon oluşturur
Sfingolipidler Fosfolipidlerdir fakat gliserol içermezler Esas olarak sinir dokusunda kullanılır-miyelin tabakası İnsanlarda tüm lipidlerin %25 sifingolipidlerdir
Membran bileşenidir Arterlerin sertleşmesiyle ilgilidir (esneklik azalır) Arterlerde plak oluşumun nedeni (daralma olur) Kan basıncı artar ve pıhtı oluşur Bunların sonucu; miyokart enfarktüsü
Cisiyet hormonlarıkolesterolden sentezlenir Östrojen (dişicinsiyet hormonu) Testesteron (erkek cinsiyet hormonu