SÜRGÜ PLAKALAR ÜFLEME KONİLERİ TANDİŞ ÖZKAN KESEN 1311140023 AZİZ KOCAVELİ 1311140021 OKAN AYDIN 1311140026

Sürgü Plaka potalı ergitme frınlarında sürekli döküm yöntemlerinde kullanınlan bir sistemdir.

Pota Sürgü Hidrolik Silindiri

Çelik döküm potalarından tandişlere sıvı çelik akışını kontrol altında tutmak, modern çelik üretiminin en önemli safhalarından biridir. Potalarda sıvı çelik akışını kontrol eden sürgü plakaları uzun süre sıvı çelik akışına dayanabilmelidir. Bu nedenle termal dayanım oldukça yüksek olmalıdır.

SÜRGÜ PLAKA REFRAKTERLERİ Sürgü plaka refrakterleri, katran ile doyurulmuş ve pişirilmiş refrakterlerden üretilir. Kompozisyonunda yaklaşık olarak %70-95 Al2O3, %3-15 SiC, %1-10 Reaktif Al2O3 ve %1-5 buharlaştırılmış SiO2 bulundurur. Ağırlıkça %30’a kadar parçalanma inhibitörü eklenebilir. Eklenen inhibitörlere örnek olarak AZS (alümina- zirkonya-silika) tanecikleri veya iri taneli Mullit (kompozisyona katılmadan önce sinterlenebilir veya eritilebilir) örnek verilebilir. Bu eklenen miktar, kompozisyondaki alümina miktarından düşürülür.

Sürgü plakaları, refrakter plakalardan üretilir Sürgü plakaları, refrakter plakalardan üretilir. Plakalardan en az biri sabit iken diğeri sürgülü halde olmalıdır. Sürgülü plaka hareket ederken, eriyik metalin deşarj edilmesi için sistemdeki her plakanın üstündeki kanalları aynı hizaya getirir.   Günümüzde birbirinden değişik ve birçok sayıda sürgü plaka sistemleri mevcuttur ve bunların hepsinin çeşitli şekillerde yerleştirilmiş sabit ve sürgülü plakaları vardır

Refrakter oluşturulurken olağan bileşik eklentilerinin yapılması refrakterin iç bağlarını güçlendirmek açısından önem teşkil eder. Bu eklentilere örnek olarak metil selüloz, polietilen glikol ve dekstrin verilebilir. Aynı zamanda uygun şekillendirme işlemi için (yoğunluk ayarı için) gerekli miktarda su da kompozisyona ilave edilmelidir. Kompozisyon, istenilen sürgülü plaka refrakteri için uygun şekile getirildikten sonra 1200-1450°C sıcaklıkta pişirilir. Ardından katranlama cihazlarında katranca doyurulur. Katranlama işlemi için refrakterlerde kullanılan olağan hidrokarbon malzemeler kullanılır. Son olarak porozite oluşumuna engel olmak için gazlardan arındırmak amacıyla üretilen malzeme 200- 550°C arasında bir süre tutulur.

GAZ ÜFLEME TUĞLALARI

3 çeşidi bulunmaktadır.Bunlar; 1-)Poroz modeller 2-) Kanallı modeller 3-)Dinamik

POROZ MODELLER Poroz modellerde karıştırma gazı farklı boyutlardaki ve düzensiz şekilde dağıtılmış porlar halinde ergimiş çelik içerisine üflenir. Poroz tuğlalar iyi kabarcık oluşturma ve kolay açma özelliklerine rağmen düşük dayanıma ve zayıf performans değerlerine sahiptir. Poroz tip gaz üfleme tuğlası Poroz tip üfleme tuğlasının pota içerisindeki görünüşü

KANALLI MODELLER Bu tür modellerde, karıştırma gazı, boyutları ayarlanmış ve yönlendirilmiş kanallardan ergimiş çelik banyosuna üflenir. YARIKLI SERAMİK 12 kanala sahip yarıklı tip bir gaz üfleme tuğlası Seramik plakalı tip gaz üfleme tuğlası Pota içindeki görünüşü Pota içindeki görünümü

DİNAMİK Dinamik gaz üfleme tuğlası; dış kılıf ve iç koni olarak adlandırdığımız yüksek sıcaklıkta pişirilmiş iki parçadan oluşur. Bu iki parça birbirlerine tam olarak uyumludur ve beraber hareket edebilirler. İç koni, dış kılıftan dışarı doğru çekildiğinde iki parça arasında bir boşluk oluşur. Argon/azot gazı bu boşluk içerisinden geçerek sıvı çelik banyosuna iletilir. Yeni nesil dinamik tip gaz üfleme tuğlası Pota içindeki görünümü

TANDİŞİN GENEL GÖRÜNÜMÜ

Tandiş Sürekli döküm prosesinde sürekliliği sağlayan ekipmandır. Potadaki sıvı çelik bittiğinde taret vasıtasıyla yeni potanın döküm konumuna getirilmesine kadar geçen sürede kalıba sıvı çelik akışını devam ettirerek dökümün sürekliliğini sağlar ve kalıba giren çelik miktarını ayarlamaktır amacıyla kullanılır. Bu arada çeliğin ısısı tandişten geçerken çok az bir kayıba uğramalıdır. Tandişten kalıba sıvı çelik akışı stoper veya sürgülü sistem sayesinde kontrol edilir. Dökümden evvel tandiş 1050 – 1250 ℃ ‘ta 3 saat sürede ısıtılır. Isıtma gaz veya mazotla yapılabilir. Dökümden sonra tandiş’in metal artıkları, curuf vs. den temizlenmesi gerekir. Tandişlerin refrekter malzeme ile örülen iç kısmının hazırlanmasında şamot tuğlalardan yararlanılır.

Tandiş Hazırlama Sahası

Şamot Tuğlaları Refrakterik kil ve diğer hammaddelerin pişirilerek ve daha sonra tekrar öğütülmesi ile elde edilen; bu sayede bünyesinde hiçbir organik madde ve tuzlar barındırmayan önceden kalsine edilmiş bir hammadde olarak tanımlanabilir. Refrakter tuğlaların yaklaşık olarak % 65 kadarı şamot olarak üretilirler ve metalurji fırınlarında cam ve tavlama fırınlarında, kafes yapımında, çeliğin dökülmesinde aşınma malzemesi, kazan tesislerinde ve ev pişirme fırınlarında, sobalarda ve şöminelerde kullanılır. Ateşe dayanıklı hamurun ana bileşimi kaolindir. ( % 64,6 SiO2 , % 39,5 Al2O3 ve % 3,9 H2O ) Esas bileşim olan bu karışımın dışında tüm diğer hamur mineralleri daha düşük Al2O3  içerirler. Şamot’un üretimi için hamurda mümkün olduğu kadar yüksek Al2O3  ve mümkün olduğu kadar düşük alkali ve toprak alkali bulunması gerekir. Şamot ta bileşim  şöyledir : % 32-38 Al2O3 - % 1-3 Fe2 O 3  - % 0,5-2 TiO2 – 0,8 M2 O ve geriye kalan SiO2 ‘dir.