Muhasebe Bilimine Giriş Muhasebe: Mali nitelikli işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydetme, sınıflandırma, özetleyerek rapor etme ve sonuçları yorumlama bilim ve sanatıdır.

Tacir Kimdir? ▪ Gerçek kişi tacir: İnsanın kendisidir. ▪ Tüzel kişi tacir: Belli bir amacın gerçekleşmesi için oluşturulan, kanunla kişilik kazanmış olan topluluklardır.

Muhasebenin Fonksiyonları ▪ Kaydetme Fonksiyonu:  Mali İşlemleri belgelere dayanarak muhasebe sistemine göre muhasebe defterlerine kayıt yapılması aşamasıdır . Tek taraflı kayıt ve Çift taraflı kayıt. Çift taraflı kayıt sisteminde muhasebe kayıtları  yevmiye defterine  kayıt yapılır.

Muhasebenin Fonksiyonları ▪ Sınıflandırma Fonksiyonu:  Kaydedilen bilgiler belirli zaman aralıklarında derlenip niteliklerine göre gruplara ayrılır. Sınıflandırma işlemleri muhasebe sistemi muhasebe defterlerinden  Büyük defterlere  (defteri kebir) yapılmaktadır.

Muhasebenin Fonksiyonları ▪ Özetleme Fonksiyonu:  İşlemler Dönem sonlarında toplanarak daha kolay sonuçlar çıkarabilmek ve yapılan kayıtların kontrolünü sağlamaya denir. Muhasebe sisteminde özetleme fonksiyonu muhasebe tablolarından  mizan  kullanılarak yapılır.

Muhasebenin Fonksiyonları ▪ Raporlama Fonksiyonu: En son olarak raporlama fonksiyonunda kaydedilen, sınıflandırılan ve özetlenen işlemler mali tablolar aracılığı ile sonuç aşamasına gelir. Bu sonuç aşaması da raporlamadır.

Muhasebenin Temel Kavramları ▪ Sosyal Sorumluluk Kavramı: Sorumluluk görevlerini yerine bilincidir. ▪ Kişilik Kavramı: Kişilik kavramı işletme sahibinden, ortaklardan ve işletme ile ilgisi olan tüm kişi ve kuruluşlardan ayrı bir kişiliği sahiptir.

Muhasebenin Temel Kavramları ▪ İşletmenin Sürekliliği Kavramı: Sözleşmede aksi bir madde yoksa işletmenin sonsuz bir süre için kurulduğu ve ömrünün belli bir süreye bağlı olmadığı kabul edilir. ▪ Dönemsellik Kavramı: İşletmenin sınırsız olarak kabul edilen ömrü belli dönemlere ayrılır ve her dönemin faaliyetleri birbirinden bağımsız olarak sürdürülür. Muhasebede bu dönem genellikle 1 yıldır.

Muhasebenin Temel Kavramları ▪ Parayla Ölçme Kavramı: Muhasebenin konusu para ile ifade edilen değerlerdir. Olayların kaydedilebilmesi için ortak bir ölçü (ulusal para değeri) kullanılır. ▪ Maliyet Esası Kavramı: Bir varlığı edinirken katlanılan parasal fedakârlıktır.  ▪ Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı:  Muhasebede yapılan tüm işlemlerin belgelendirilmesi ve kayıtların belgeye dayanması gerekir. Örneğin; fatura, çek,senet vb.

Muhasebenin Temel Kavramları ▪ Tutarlılık Kavramı: Muhasebede seçilen politika ve izlenen yöntemler her dönemde aynı şekilde uygulanmalıdır. ▪ Tam Açıklama Kavramı:Bilgi vermektir. İşletmenin bilgilerine ihtiyaç duyan ve öğrenmek isteyen ilgi gruplarına yardımcı olacak ölçüde yeterli ve anlaşılır olmalıdır. ▪ İhtiyatlılık Kavramı: İşletmenin karşılaşabileceği riskler göz önüne alınarak temkinli davranılmalıdır.

Muhasebenin Temel Kavramları ▪ Önemlilik Kavramı:İşletme bilgilerinin muhasebeleştirilmesinde önemli hesap tutarları sayısal sonuç çok küçük olsa bile gösterilmelidir. Bir bilgi verilmediğinde tablo doğru yorumlanamıyorsa o bilgi önemlidir. ▪ Özün Önceliği Kavramı: Muhasebe kayıtları yapılırken şekilden çok finansal özellikleri ve işletme için ifade ettiği önem göz önüne alınmalıdır. Genelde şekil ve öz paraleldir.Arada fark olursa öz ön plandadır.

Birinci Sınıf Tacirlerin Tutacakları Defterler ; Yevmiye defteri Defter-i kebir Envanter defteri

İkinci Sınıf Tacirlerin Tutacakları Defterler ; Serbest Meslek Kazanç Defteri: Serbest meslek sahiplerinin kazançlarının basit usul yöntemine göre kaydedildiği defterdir.

Defter Saklama Süreleri Defter tutmak zorunda olanlar, tutmuş oldukları defterlerle bu defterlere kayıtta esas alınan tüm belgeleri ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlamak üzere 5 yıl süre ile saklamak zorundadırlar. (VUK m. 253) TTK’nın 68. maddesinde ise ticari defter ve belgeleri saklama süresi, son işlem tarihinden itibaren 10 yıl olarak belirlenmiştir.

VUK’ a Göre Onaylatılacak Defterler: Yevmiye defteri Envanter ve bilanço defteri İşletme hesabı defteri Serbest meslek kazanç defteri Çiftçi İşletme Defteri İmalat ve üretim defteri Yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri

TTK’ ya Göre Onaylatılacak Defterler: Yevmiye defteri Envanter ve bilanço defteri İşletme hesabı defteri Defter-i kebir Karar defteri

Ticari Belgelerin Çeşitleri Ticari İlişkileri Belgelendirmekte Kullanılan Belgeler: Sözleşmeler, Taahhütnameler, Ticari mektuplar, Virman talimatları, İş emirleri, Noter senetleri, Bono, poliçe, çek ve benzeri her türlü belgeler

Ticari İşlemleri Belgelendirmekte Kullanılan Belgeler: Fatura Perakende satış belgeleri Müstahsil makbuzu Serbest meslek makbuzu Sevk irsaliyesi Gider pusulası Ücret bordrosu Taşıma irsaliyesi Yolcu listeleri

Defterlerin Tutuş Nizamları Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu (VUK m.215); Vergi usul kanununa göre tutulacak defterler ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur. Defterlerin Mürekkeple Yazılacağı (VUK m.216); Defterler mürekkepli kalem ile daktilo veya bilgisayarla düzenlenir.

Defterlerin Tutuş Nizamları Yanlış Kayıtların Düzeltilmesi (VUK m.217) Rakamlar, yazılar yanlış yazıldığı taktirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde tek çizgi ile çizilmek, üst veya yan tarafına ya da ilgili bulunduğu hesabına doğrusu yazılmak suretiyle yapılır.

Defterlerin Tutuş Nizamları Boş Satır Bırakılmayacağı, Sayfaların Yok Edilemeyeceği(VUK m.218) ;Boş kalan satırlar (kayıt bulunmayanlar) mürekkepli kalemle tek çizgi ile çizilmek suretiyle sonradan kayıt yapma imkânını ortadan kaldırmak üzere doldurulmuş sayılır.

Kaynakça: www.muhasebedersleri.com www.ataturkmem.meb.k12.tr

Hazırlayan : Meryem KUBAT Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Çayeli Eğitim Fakültesi 2016-2017 Pedagojik Formasyon (160456078)