DEPREM HESABI

KOLON YÜKLERİ Bir kolonun eksenel yükünün nasıl hesaplanacağı geçen haftaki derste anlatılmıştı. O örneğimizde, projemizdeki normal katın kolon yükleri hesaplanmıştı. Kolon yükleri hesaplanırken duvar, kiriş ve döşemeden gelen yükler de ayrıca hesaplanmıştı. Deprem hesabında gerekli olan değerler aşağıdaki tabloda görülmektedir.

KOLON YÜKLERİ 402,12 1388,83 280,33

KOLON YÜKLERİ Bu hesaplamalardan devam ederek her bir kattaki kolonların eksenel yükü hesaplanacaktır. Bu sütundaki normal kat kolon yükleri bir üstteki tablonun son sütunundan aktarılmıştır.

Kolon yükleri en üst kattan başlayarak aşağı katlara doğru hesaplanır Kolon yükleri en üst kattan başlayarak aşağı katlara doğru hesaplanır. Bunun nedeni, her kolonun kendi üzerindeki kolonların yüklerini de taşımasından kaynaklanmaktadır. 2. Kat aynı zamanda binamızın en üst katıdır. Projemizde çatı olmadığı kabul edilmektedir. Bu kattaki kirişlerin üzerinde duvar da yoktur. Bu nedenle, en üst kattaki kolonların eksenel yükünü hesaplarken duvar yükünü hesaba katmamak gerekir.

Örneğin, S1 kolonunun Çatı Katı yükü hesaplanırken, daha önce hesaplanmış olan normal kat yükünden duvar yükünü düşmek gerekir. 127,62 – 22,61 = 105,01 kN

Bir alt kattaki S101 kolonunun yükü hesaplanırken kendi yükü olan normal kat yükü ile bir üzerindeki kolonun yükü toplanır: 127,62 + 105,00 = 232,62 kN

Benzer şekilde zemin kattaki SZ01 kolonunun eksenel yükü de: 127,62 + 232,62 = 360,24 kN

DEPREM HESABI Kolonlar için en kritik anlar deprem olduğu zamanlardır. KOLONLAR belirli sürede o binaya gelen deprem enerjisini depolayarak binanın ayakta kalmasını sağlarlar. Bu nedenle, kolonlar deprem yüklerinden ortaya çıkan momentler dikkate alınarak tasarlanırlar. Bu bölümün konusu, deprem esnasında yapının her bir katına gelecek olan deprem yüklerinin hesaplanmasıdır. Deprem esnasında binaya etki edecek olan yükler hesaplanırken binanın ağırlığından yola çıkılarak hesap yapılır. Kabaca ifade etmek gerekirse, yapının ağırlığı belirli bir katsayı ile çarpılarak deprem esnasında binaya etki edecek olan yatay yük bulunur.

DEPREM HESABI Bu yatay yükün nasıl hesaplanacağı Deprem Yönetmeliği’nde detaylı olarak anlatılmaktadır. Deprem Yönetmeliğinde, bina ağırlığı ile çarpılacak olan katsayı hesaplanırken; Yapının hangi deprem bölgesinde olduğu, Yapı önem katsayısı, Yapının zemin sınıfı, Yapının taşıyıcı sistemi gibi özellikler dikkate alınır.

DEPREM HESABI Deprem yönetmeliğinde, deprem esnasında binaya etki edecek yatay yük hesaplanırken şu denklem kullanılır: Bu denklemde; Vt = Deprem esnasında yapıya etki edecek olan yatay kuvvet W = Binanın toplam ağırlığı A(T) = Spektral İvme Katsayısı R2(T) = Deprem Yükü Azaltma Katsayısı

DEPREM HESABI Türkiye 4 deprem bölgesine ayrılmıştır. Deprem açısından en riskli olan bölge, İzmir’in de içinde bulunduğu, 1. Deprem bölgesidir. Bu bölgede, konut için yapılan hesaplarda, deprem yükleri için bulunan katsayı = 0.25 civarında çıkmaktadır. Proje kapsamında deprem hesabının detaylarına girmeden kullanılacak olan katsayı 0.25 olarak alınacaktır.

DEPREM HESABI wi = gi + n qi Bina toplam ağırlığı W, katların ağırlığı toplanarak bulunacaktır. Kat veya yapı ağırlığı hesaplanırken ölü yükler tamamen, hareketli yükler ise “hareketli yük katılım katsayısı” oranında hesaba katılır. Projemizde hareketli yük katılım katsayısı n=0.60 olarak alınacaktır (Deprem Yönetmeliğine göre). wi = gi + n qi

Yapının toplam ağırlığı bu üç katın ağırlıkları toplamına eşittir. 2. Kat ağırlığı hesaplanırken, kolonlar tablosundan daha önce hesaplanmış olan katın toplam ölü yükünden duvar yükleri düşülür. Hareketli yüklerin de %60 ı hesaba katılarak 2. Katın ağırlığı bulunmuş olur: Wçatı = (1388,83-280,33) + 0,60 x (402,12) = 1108,5 + 241,27 = 1349,76 kN 1. Kat ve Zemin kat ağırlıkları da benzer şekilde hesaplanır. Bu katta duvar yükleri de bulunduğu için ölü yüklerin tamamı alınır, duvar yükü düşülmez. W1 = Wz = (1388,83) + 0,60 x (402,12) = 1630,1 kN Yapının toplam ağırlığı bu üç katın ağırlıkları toplamına eşittir. W = 1349,76 + 1630,1 + 1630,1 = 4609,96 kN Yapıya deprem esnasında etki edecek olan yatay deprem kuvveti hesaplanırken, daha önce de değinildiği gibi = 0,25 olarak alınacaktır. Vt= 4609,96 x 0.25 = 1152,49 kN olarak hesaplanır. 280,33 402,12 1388,83

Wçatı = (1388,83-280,33) + 0,60 x (402,12) = 1108,5 + 241,27 = 1349,76 kN W1 = Wz = (1388,83) + 0,60 x (402,12) = 1630,1 kN Yapının toplam ağırlığı bu üç katın ağırlıkları toplamına eşittir. W = 1349,76 + 1630,1 + 1630,1 = 4609,96 kN Yapıya deprem esnasında etki edecek olan yatay deprem kuvveti hesaplanırken, daha önce de değinildiği gibi = 0,25 olarak alınacaktır. Vt= 4609,96 x 0.25 = 1152,49 kN olarak hesaplanır.

Deprem etkisinin katlara dağılımı: Burada; Wi= Kat ağırlığı Hi=Hesap yapılan katın zeminden yüksekliği

Burada; Wi= Kat ağırlığı Hi=Hesap yapılan katın zeminden yüksekliği 1349,76 x 10,00 = 13497,6 kN 1630,1 x 7,00 = 11410,6 kN 1630,1 x 4,00 = 6520,4 kN

2. Kat Deprem Kesme Kuvveti (Yukarıdaki Deprem Yükleri Tablosundan faydalanılarak): = 494,96 kN hesaplanır.