HEMŞİRELİK SÜRECİ DOÇ. DR. SEVİM ÇELİK
SÜREÇ HEMŞİRELİK SÜRECİ Aralarında birlik olan ya da belli bir düzen içinde tekrarlayan olay ya da eylemler dizisidir. HEMŞİRELİK SÜRECİ Sağlıklı / hasta bireyin sağlık bakım gereksinimlerinin tanımlanması ve bireye özgü bakım verilmesinde kullanılan sistematik bir yöntemdir. Hemşirelik süreci hemşirelik uygulamalarının temelini oluşturur Bu kavram ilk kez 1955 yılında Lydia Hall tarafından ileri sürülmüştür.
HEMŞİRELİK SÜRECİNİN YARARLARI Bakımın sistematik bir biçimde verilmesini sağlar Sağlıklı/hasta bireye bütüncül ve bireysel yaklaşım sağlar Sağlık düzeyinin korunması ve geliştirilmesine katkıda bulunur Hemşirenin karar verme yeteneğini geliştirir. Hemşirelik bakımına bağımlı/ bağımsız/ yarı bağımlı işlev kavramıyla iş tanımlarının yapılmasına olanak sağlar Bağımsız işlevlerde insiyatif kullanma gücünü arttırır
HEMŞİRELİK SÜRECİNİN YARARLARI Hemşireye uygulamalarıyla ilgili yasal doküman sağlar Sistematik bir problem çözme yöntemi olduğundan hemşireliğin profesyonelleşmesine katkıda bulunur Hemşirenin bilgisini arttırır ve uygulamaları geliştirir Hemşireler ve diğer sağlık disiplinleri arasında iletişim ve işbirliğini arttırır Hemşirelikte masrafları, harcanan zamanı ve işgücünü azaltma olanağı sağlar.
HEMŞİRELİK SÜRECİ AŞAMALARI
DURUMUN BELİRLENMESİ HEMŞİRELİK TANISI PLANLAMA UYGULAMA DEĞERLENDİRME
DURUMUN BELİRLENMESİ Verilerin toplandığı ve doğrulandığı aşamadır. Veriler bu aşamada doğru ve eksiksiz toplanmalıdır. Toplanan veriler objektif ve subjektif olarak ikiye ayrılır. Objektif veri, bireyin fizik muayenesi, tanı işlemleri ve laboratuvar sonuçlarını kapsar (arteryel kan basıncı, kan glikoz düzeyi vb) Subjektif veri ise, sadece bireyin/ailenin ifade edebileceği veridir.(ağrı)
DURUMUN BELİRLENMESİ Verileri sistemli şekilde toplamak için; Roper, Logan, Thierney’in GYA modeli Henderson’un 14 temel gereksinimi Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modelidir.
VERİLER DURUMUN BELİRLENMESİ Bireyin kişisel özellikleri Bireyin yakınmaları Bireyin özgeçmişi Bireyin soygeçmişi Bireyin yakın çevresi Bireyin yaşam şekli Birey için izlenmekte olan tıbbi bakım
VERİLERİ TOPLAMA KAYNAKLARI DURUMUN BELİRLENMESİ VERİLERİ TOPLAMA KAYNAKLARI Hasta/sağlıklı birey Ailesi/ yakın çevresi Sağlık ekibi üyeleri Mevcut tıbbi ve hemşirelik bakım kaynakları Geçmiş kayıtlar
VERİLERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ DURUMUN BELİRLENMESİ VERİLERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ Görüşme Gözlem Bulgular Kayıtlar
HEMŞİRELİK TANISI Hemşirelik tanıları hemşirelik girişimlerine temel oluşturur. Hemşirelik tanıları, Hemşirenin bağımsız olarak uygun hemşirelik yaklaşımları ile önlemek, hafifletmek, çözümlemek için yasal olarak ele almaya yetkili olduğu, birey/aile/grupların sağlık sorunlarıdır. Hemşirelik tanısı konulurken NANDA ( North American Nursing Diagnosis Association) taksonomisinden yararlanılır.
Mevcut Risk İyilik hali Sendrom HEMŞİRELİK TANISI TÜRLERİ
Mevcut Risk Majör tanımlayıcı özelliklerinin varlığından dolayı Hemşirenin geçerliliğini doğruladığı klinik karardır. Risk Bir birey/grubun problem geliştirmeye aynı ya da benzer durumdaki diğer kişilerden daha yatkın olduğu konusunda klinik karardır
İyilik hali Belirli bir düzeydeki iyilik halinden daha üst düzeydeki Bir iyilik haline geçmeye hazır olan bire-aile-toplum hakkındaki klinik karardır. Sendrom Belirli bir durum ya da olaydan dolayı tahmin edilen bir grup mevcut olan ya da görülme riski olan hemşirelik tanılarıdır.
PLANLAMA Bu aşama bireysel, organize ve amaca yönelik olarak nasıl bir hemşirelik bakımı verileceğine karar verme aşamasıdır. Planlama aşamasında bireyin sorunları öncelik sırasına konur ve bakımın hedefleri belirlenir. Hemşire öncelikleri belirlerken, acil olarak ele alınması gereken sorunları, aynı anda başka dikkate alınması gereken sorunları, sorunun dikkate alınış sırasını sorgulamalıdır. Öncelikler belirlenirken Maslow’un insanın temel gereksinimleri hiyerarşisinden yararlanılmalıdır.
PLANLAMA Hedefler, net, açık, bireye özgü, geçekçi, ulaşılabilir ve ölçülebilir olmalıdır. Belirlenen hedefler; Kim ?,Ne zaman ?,Ne kadar iyi ?,Hangi eylem?,Hangi koşullarda ? sorularını yanıtlar. Hedefler belirlendikten sonra hemşirelik girişimleri planlanır. Uygun hemşirelik girişimlerini seçerken sorunun nedeni ve ulaşılması öngörülen hedefler dikkate alınır. Planlanan girişimler uygulanabilme kolaylığına göre sıralanır.
UYGULAMA
GİRİŞİMLER SEÇİLİRKEN
UYGULAMA Bağımlı/bağımsız/yarı bağımlı hemşirelik aktiviteleri bu aşamada gerçekleştirilir. Uygulamadan sonra hemşire, bakım planında yer alan bu bölüme işlemin yapıldığını, gözlediklerini ve işlem sonrası sonuçları uygulama sırası ile kaydetmeli ve imzalamalıdır.
Kayıtlar için yasal rehberler: Tek renk kalem kullanılmalıdır. Hemşire hiç bir zaman kayıttaki bir durum ya da kelimeyi silmemelidir. Bir yanlış yapıldığında, kelime ya da durumun üzerine bir çizgi çizilmeli ve üzerine kırmızı kalemle “kayıtta hata” yazılmalıdır. Doğru kelime ya da durum yanına yazılmalıdır. Kayıtlar üzerindeki bilgileri değiştiren ya da değiştirmeye yardım eden kişilere karşı yasal işlemler uygulanabilir.
Kayıtlar sadece bakımı veren hemşire tarafından yapılmalıdır. Gözlemler, verilen hemşirelik bakımı, tedaviler v.s. uygulanmadan önce kesinlikle kaydedilmemelidir. Kurum politikası ve prosedürleri kayıtlarda göz önünde bulundurulmalıdır
DEĞERLENDİRME
Değerlendirme sonucunda hedeflere ulaşılamadığı durumlarda olası nedenler; Verilerin eksikliği, Uygun olmayan tanının belirlenmesi, Hedeflerin gerçekçi olmaması, Yanlış yöntem seçimi, Planlanan girişimlerin bireye ya da durumuna uygun olmayışı, Planlanan girişimlerin eksik uygulanması, Bireyin durumunda beklenilmeyen değişikliklerin olması düşünülebilir.
HEMŞİRELİK BAKIM PLANI ÖRNEĞİ Hemşire adı- soyadı: Hastanın adı –soyadı: Hastanın tanısı:
HEMŞİRELİK RAPORU Hemşire adı- soyadı: Hastanın adı –soyadı: Hastanın tanısı:
BESLENME