TBMM’YE KARSI ÇIKAN AYAKLANMALAR

AYAKLANMALARIN NEDENLERİ 1. İstanbul Hükümeti ile İtilâf Devletleri’nin kışkırtmaları. 2. Kuvay-ı Milliye’nin disiplinsiz davranışları ve baskıları. 3. Siyasal ve dinsel tutuculuk. 4. Bölgesel bağımsızlık istekleri. AYAKLANMALARIN NEDENLERİ

MECLİSE KARŞI ÇIKAN İÇ AYAKLANMALAR İSTANBUL HÜKÜMETİ TARAFINDAN ÇIKARILAN AYAKLANMALAR İŞGAL KUVVETLERİ VE İSTANBUL HÜKÜMETİ TARAFINDAN ÇIKARTILAN AYAKLANMALAR KUVAY-I MİLLİYE LİDERLERİNİN ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR AZINLIKLARIN ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR

İstanbul Hükümeti’nin çıkardığı ayaklanmalar Anzavur Ayaklanması Ahmet Anzavur Balıkesir civarında ayaklanma çıkardı. İtilaf Devletlerinden destek almıştır. Ayaklanma önce Kuvay-ı Milliye birlikleri tarafından bastırıldı. Daha sonra tekrar hareket geçtiyse de Çerkez Ethem tarafından bastırılmıştır(Mayıs 1920).

Kuvay-ı İnzibatiye Ayaklanması Adapazarı ve İzmit dolaylarında etkili oldu. Halifelik ordusu olarak da bilinir. Ali Fuat Paşa tarafından bastırılmıştır. Ali Fuat Paşa

!!!Not!!! Bu iki ayaklanmayı itilaf devletlerinin desteklemelerindeki amaç: Boğazlar çerçevesinde Kuvay-ı Milliye’nin etkili olmasını engellemektir.

Bolu-Düzce Hendek ve Adapazarı ayaklanmaları İstanbul Hükümeti’nin ve işgal kuvvetlerinin çıkardığı ayaklanmalar Bolu-Düzce Hendek ve Adapazarı ayaklanmaları İngilizlerin desteği ile 13 Nisan 1920’de başlayan bu ayaklanmalar Ali Fuat Paşa’nın çabalarıyla bastırıldı (23 Eylül 1920).

Milli Aşireti Ayaklanması Kuvay-ı Milliye birlikleri bastırdı. Milli Aşireti Fransızların desteği ile Urfa, Siverek civarında isyan çıkardı. Kuvay-ı Milliye birlikleri bastırdı.

Yozgat-Boğazlıyan Ayaklanması Yozgat’ta Çapanoğulları ailesinin yönlendirdiği bu ayaklanmaları, Kuvay-ı milliye birlikleri 23 Eylül 1920’de bastırdı.

Afyon Ayaklanması Çopur Musa adlı bir çetebaşının çıkarttığı bu isyan Çopur Musa’nın Yunan ordusuna sığınmasıyla son buldu.

Konya Ayaklanması Delibaş Mehmed’in çıkarttığı bu isyan elebaşının Fransız birliklerine sığınması ile son buldu.

Azınlıkların çıkardığı ayaklanmalar Başta Rum ve Ermeniler olmak üzere, azınlıkların çıkardığı ayaklanmalardır. Bu ayaklanmalar TBMM’ye bağlı ordular tarafından kesin olarak bastırıldı.

Bazı Kuvay-ı Milliye mensuplarının ayaklanmaları Düzenli ordunun kurulmasına karşı çıkan Çerkez Ethem, Demirci Mehmet gibi komutanlar tarafından çıkarılan ayaklanmalardır.

Demirci Mehmet Efe, Refet (Bele), Çerkez Ethem.

Demirci Mehmet Efe Çerkez Ethem

Bu ayaklanmalar TBMM’ye bağlı düzenli ordu tarafından bastırıldı. UYARI

Ayaklanmalara Karşı Alınan Önlemler 1. Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı. 29 Nisan 1920 2. İstiklal Mahkemeleri kuruldu. 3. Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi’den fetva alındı. 4. İst. Hük. ile resmi haberleşme kesildi. 5. Düzenli birlikler kuruldu. Ayaklanmalara Karşı Alınan Önlemler

TBMM’nin ayaklanmalara karşı aldığı önlemler Kabul Tarihi: 29 Nisan 1920 HIYANET-İ VATANİYE Ülkeyi yedi yabancı devlet güçlerinden kurtarmak ve saldırıları önlemek amacına yönelik olarak kurulan Büyük millet meclisine karşı düşünce veya uygulamalarıyla veya yazdıkları yazılarla muhalefet ve bozgunculuk edenler vatan haini olarak sayılırlar. Madde 1

Bilfiil vatan hainliği yapanlar idam edilir. Madde 2

Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama yapmaya ve karar vermeye yetkilidir. Madde 4

İsyanlara katılmayanlar hakkında kasten suçlamalarda bulunanlar, iddia ettikleri suçun cezası ile cezalandırılırlar. Madde 10

ÖNEMİ HIYANET-İ VATANİYE KANUNU’nu hızlı bir şekilde uygulanabilmesi için 11 Eylül 1920’de İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

  Sonuç Olarak; 1. Milli Mücadele’nin uzamasına neden olmuştur. 2. İşgallerin genişlemesine neden olmuştur. 3. Milli kuvvetlerin birbirine karşı kullanılmasına ve kaynakların boş yere akıtılmasına neden olmuştur. 4. Düzenli ordunun kurulmasını hızlandırmıştır. 5. TBMM’nin otoritesini güçlendirmiştir.