Tanımı ve Pazarlama Anlayışındaki Gelişmeler
Tanımlar İktisatçılara göre “Zaman ,yer ve mülkiyet faydası yaratan eylemlerdir.” İşletmecilere göre ”Mal ve hizmetlerin üreticiden tüketiciye veya kullanıcıya akışını sağlayan tüm faaliyetlerdir.” AMA(Amerikan Pazarlama Derneği)ya göre ”Kişilerin ve örgütlerin amaçlarına uygun bir şekilde değişimi sağlamak üzere,malların,hizmetlerin ve düşüncelerin yaratılmasını,fiyatlandırılmasını,dağıtımını ve satış çabalarını planlama ve uygulama sürecidir.”(1985)
Pazarlama bilgisi özellikle A. B. D Pazarlama bilgisi özellikle A.B.D. de gelişmiş ve diğer ülkelere yayılmıştır. Bu ülkeler pazarlama bilgisine kuramsal bilgiler katmaktan çok geliştirilen bilgileri kullanma yolunu seçmişlerdir. Bu nedenle pazarlama bilgisinin gelişimi denince A.B.D. gelişimi anımsanır. Gelişim 10 yıllık dönemlere göre şöyle özetlenebilir.
1900-1910 yılları arasında pazarlama yeni bir buluş olarak ortaya çıkmıştır. 1900 yıllarından önce alışveriş uygulamaları ve pazardaki davranışlar ekonomi bilgisinde makro açıdan açıklanmaya çalışılırdı. Üreticiler ile tüketicilerin giderek birbirinden uzaklaşması arz ve talep arasındaki ilişkinin tersine dönmesi ve yeni yaşam biçiminin gelişmesi ekonomik eylemin yeniden yorumlanmasını zorunlu kılmıştır
1910-1920 yıllan arasında satma, satın alma, taşıma ve depolama gibi tekrarlanan işlevler tanınmıştır. Ayrıca pazarlamada fayda kavramı ortaya atılmıştır. Psikologların çalışmaları gelişmiş, reklam ve satış konularına daha çok önem verilmiştir.
1920-1930 yıllan arasındaki çeşitli pazarlama konulan üzerinde çalışılmış özellikle toptancılık ve pazarlama araştırması alanlarında bilgiler geliştirilmiştir. Pazarlamada sık tekrarlanan işlevler, satma, satın alma, depolama, taşıma, standartlaştırma, riske katlanma ve pazara ilişkin bilgileri sağlama olarak belirlenmiştir.
1930-1940 yılları arasında büyük ölçekli perakendecilik gelişmiştir 1930-1940 yılları arasında büyük ölçekli perakendecilik gelişmiştir. Bu dönemde tüketicilerin çıkarlarının pazarlama eylemlerinin temel amacı olduğu belirlenmiştir.
1940-1950 döneminde pazarlama bilgisinde pek verimli gelişme olmamıştır. II. Dünya Savaşı nedeniyle sanayi ve akademik çalışmalar yavaşlamıştır.Bu döneme pazarlama bilgisinin olgunluk dönemi denilebilir.
1950-1960 döneminde pazarlama karması kavramı geliştirilmiştir 1950-1960 döneminde pazarlama karması kavramı geliştirilmiştir.Pazarlamanın 4 P si tanımlanmış(Product,Place,Price,Promotion) Pazarlama yönetiminde başlangıç noktasının tüketiciler olduğu görüşü benimsenmiştir.
1960-1970 döneminin ilk yıllarında pazarlama yönetimi daha doğrusu pazarlama kavramı çok geliştirilmiş bu açıdan pazarlamanın ilkeleri teknikleri ve yöntemleri açık seçik biçimde belirlenip uygulanmıştır. örgütsel pazarlama kavramı doğmuştur. 1970'ten sonra ise pazarlamanın olumsuz çevresel etkileri ve toplumsal görevleri üzerinde çalışmalar yoğunlaşmış ve toplumsal pazarlama kavramı geliştirme çabalan başlamıştır.
1970 li yıllardan sonra ortaya çıkan yeni gelişmelerle ve bilgisayarların ve bilgi teknolojileri olanaklarının gelişmesiyle pazarlama modern pazarlama anlayışı çerçevesinde yepyeni boyutlar kazanmış yeni kavramlar ortaya çıkmıştır
Yeni Pazarlama Kavramları Yeşil Pazarlama:Çevre bilincinin giderek önem kazanması pazarlamayı da etkilemiş.(Dönüşümlü ambalaj,çevreci üretim) Maksi Pazarlama:Tüm kaynaklardan maksimum yararlanma.Toplam maliyetin en az satış gelirlerinin en yüksek düzeyde tutulması
Veri Tabanı Pazarlaması:Ürüne Veri Tabanı Pazarlaması:Ürüne .müşteriye ve işlevlere ilişkin oluşturulan veri tabanları ile pazarlama işlevlerinin analizlerini yapmak ve planlamada ,strateji geliştirmede kullanmak . İlişkisel pazarlama: Özellikle hizmet pazarlamasında müşteri ile yakın ilişkiler kurarak müşterinin işletmeye bağlılığını sağlamaya yönelik çalışmalar
Radikal pazarlama:Büyük bütçeli pazarlama çabaları yerine ucuz yöntemlerle başarılı olunacağı esasına dayanır.Belirli müşteri gurubuna yönelme uzun dönemli büyüme ve kaynak aktarımı temellidir. Bire Bir Pazarlama:Her bir müşteriye özgü ürün ve hizmet geliştirilmesi.Müşteri ile ilgili veri tabanı oluşturarak strateji geliştirilir.
Viral pazarlama:İnternetten yararlanarak tavsiye ile mesajın paylaşılmasına dayanmaktadır.Elektronik posta ile mesaj virüs gibi yayılmaktadır.
Gerilla Pazarlama:Temelinde yaratıcılık ve hayal gücünün bulunduğu,hızlı ve hareket kaabiliyeti gerektiren bir pazarlama stratejisidir. Bütçesi küçük ,hayalleri büyük girişimciler içindir.
Gerilla pazarlama, paradan çok zaman yatırımı, enerji, hayal gücü ve bilgi gerektiriyor. Küçük şirketlerde kaynaklar büyük şirketlere göre daha kısıtlı oluyor. Bu nedenle küçük firmalar daha farklı pazarlama stratejileri kullanmak zorunda. Bu noktada gerilla pazarlamaya çok iş düşüyor. Gerilla pazarlama yöntemini uygulayacak olan kişinin yaratıcı olması ve alışılmışın dışında promosyon yöntemleri üretmesi gerekiyor. Reklamın birçok çeşidi ucuz, hatta bedava olabilir. Gerilla pazarlamanın en önemli işlerinden biri, farklı tanıtım ve reklam kanalları aramak. Alışılmışın dışındaki gerilla taktikleri küçük şirketler için iyi bir araçtır. Daha ucuz ve daha etkili olan bu yöntemle daha fazlasını öğrenmek mümkün. Gerilla pazarlama sınıra ulaşmaktır, bugünün pazar koşullarında saniyenin binde biriyle kazanmaktır Kaynak:http://www.vsdergi.com/200602/03/02.asp
Gerilla pazarlama örneği Ufak bir işyeri var mobilya satıyor. Etrafta ondan çok daha büyük mobilya mağazaları var. Bir yanındaki mağaza kocaman; mağaza boyunda bir afiş asmış “yüzde 60 indirim!” diğer yanındaki ondan da büyük “yüzde 75 indirm!” Ve ortadaki gerillanın ise ne bu kadar indirimi yapacak,ne de bu kadar büyük afiş asacak parası var. O da tam ortaya kapısının üzerine şunu yazıyor: “Ana giriş”. İşte gerilla ruhu budur...” Ve Levinson bu hikayenin hemen ardından ekliyor; “Gerilla pazarlama bir süreçtir, bir olay, bir etkinlik değildir.” Kaynak:http://www.portakalonline.com/?pg=posts&id=224
Çağdaş pazarlama 1. Dünya Savaşından sonra gelişmiştir Çağdaş pazarlama 1. Dünya Savaşından sonra gelişmiştir. Hızla sanayileşen ülkelerde üretim sorun olmaktan çıkmış pazarlama gerçek sorun olmaya başlamıştır. Sonuç olarak; 1. Önce uluslararası pazarlama, sonra ulusal pazarlama gelişmiştir. 2.Sanayi Devrimi üretim olanaklarını arttırınca, pazar alanını ve pazarlama eylemlerini geliştirme gereği duyulmuştur. Pazar alanı ve pazarlama eylemlerinin gelişmesi üretimin daha da arttırılmasını zorunlu kılmıştır. Böylece pazarlama eylemleri ile üretim eylemleri karşılıklı etki ve tepkilerle birbirini kamçılayarak bugünkü aşamaya gelinmiştir
Pazarlama Anlayışında Gelişmeler 1)Üretime yönelik anlayış:1900lü yıllarda arzın talepten fazla olduğu dönemlerdeki anlayıştır. Üretim artırılmaya ,dağıtım yaygınlaştırılmaya çalışılır. Bu anlayış satış çabalarına önem vermez. Tüketicilerin satın almalarında sadece fiyat ve kaliteye önem verdikleri varsayılır.
2)Ürüne yönelik anlayış:Tüketicilerin kendilerine sunulan en üstün nitelik performans ve özelliklerdeki ürünleri tercih edeceklerini kabul eder.Tüketici istek ve ihtiyaçları dikkate alınmamakta, tüm çabalar iyi mamul üretmede yoğunlaşmaktadır.
3)Satışa yönelik anlayış:1930lu yıllarda ABD de ortaya çıkmış1960 lı yıllarda yerini pazara yönelik anlayışa bırakmıştır. 4)Pazara yönelik anlayış(Modern pazarlama anlayışı):Tüketici istek ve ihtiyaçlarını esas alır.Müşteri tatmini esastır.Bu anlayışta pazarlama çabaları üretim öncesi başlar.
5)Toplumsal pazarlama anlayışı:1970li yıllarda ortaya çıkmaya başlamıştır.İşletmelerin toplumsal sorumluluğu gündeme gelmiştir.Pazarlamaya toplumsal görev ve roller yükler.
Modern Pazarlama Anlayışının Unsurları Hareket noktası tüketici istek ve ihtiyaçlarıdır. -Alıcıya yönelik olma, -Hedef Pazar, -Bütünleşik pazarlama çalışmaları, -Alıcıyı tatmin ederek kar sağlama.