KİM 116 Laboratuvar Güvenliği Prof. Dr KİM 116 Laboratuvar Güvenliği Prof. Dr. Muammer CANEL Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Analitik Kimya ABD

Kimya Bölümü öğrencilerine 1 Kimya Bölümü öğrencilerine 1. Sınıfta haftada 2 saat olarak verilen KİM 116 Laboratuvar Güvenliği Dersi Laboratuvar Güvenliği Prof. Dr. Muammer Canel, Prof. Dr. Esin Canel, Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti-Ankara, Eylül 2016 kitabından bire bir anlatılmaktadır.   Diğer kaynaklar ise şunlardır: Safety Manual, The University of Manchester Institute of science and Technology, P.O.Box 88 Manchester, 1973 Chemical laboratory Safety and Security, natiaoanal Research Council of the National academies, 2010 Safety in Academic Chemistry Laboratories American Chemical society, 1985  

1 Hafta Laboratuvar kazalarına örnekler Kazalarda ilk yardım

GÜVENLİ ÇALIŞMANIN ÖNEMİ Bir kimyacı öğrenimi ve meslek yaşamı sırasında çalıştığı veya ürettiği maddelerin tehlike ve hakkında oldukça ayrıntılı bilgi ve deneyimler kazanır. Güvenli çalışmak işinin gereğidir ve en az yeni teknik ve bilgileri öğrenmek kadar önemlidir.

Kimyasal maddelerle tehlikesiz ve güvenli çalışmak. Bir kimyacının eğitimi sırasında aşağıdaki konulara önem verilmelidir : Kimyasal maddelerle tehlikesiz ve güvenli çalışmak. Kendini ve arkadaşlarını tehlikeden korumak. Çevre kirliliğine karşı hassas olmak. Kimyasal maddelerin muhtemel tehlikelerini tanımak ve uyarılar yardımıyla bu tehlikelerden korunmak

Laboratuvar ve üretim yerlerinde meydana gelen kazaların çok düşük bir bölümünün teknik hatalardan, % 85 inin ise insan hatalarından kaynaklandığı istatistiksel olarak saptanmıştır. Burada çalışılan madde hakkında bilgi eksikliği veya gerekli dikkatin gösterilmemesi önemli bir rol oynamaktadır. Güvenli çalışmanın en büyük düşmanı bazı yanlış alışkanlıklardır. Başlangıçta dikkatli çalışan kişiler deneyimleri arttıkça zamanla güvenlik kurallarına daha az uyma eğilimi gösterebilirler.

Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bir araştırmada laboratuvarlarda meydana gelen kaza sayısının kimya endüstrisindeki kaza sayısından 10-50 kat daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Yine bu araştırmada son on yıl içinde bazıları ölümle sonuçlanan 120 üniversite-kolej laboratuvarında kazalar meydana gelmiştir. Örnek olarak 2010 yılında Teksas Teknik Üniversitesinde laboratuvarda çalışan bir öğrenci izin verilen değerin 100 katı olan 10 g patlayıcı ile çalışırken patlama meydana gelmiş ve öğrenci üç parmağını kaybetmiş ve vücudunda ağır yanıklar oluşmuştur.

2008 yılında UCLA Üniversitesinde kimyasal madde yangınında bir öğrenci hayatını kaybetmiştir. 2010 yılında Missouri Üniversitesinde hidrojen gazının neden olduğu patlamada dört öğrenci yaralanmıştır. 2011 yılında Maryland Üniversitesinde asit sıçramasında iki öğrencide ağır yanıklar oluşmuştur

Laboratuvarda olan bazı kazalar örnek olarak aşağıda verilmiştir: Tüplerle yapılan bazı deneyler bile tehlikeli olabilir. Maddelerin özellikleri iyi bilinmelidir. Atık maddelere de dikkat edilmelidir. Her yerde tutuşturucu bir kaynağın bulunabileceği unutulmamalıdır