İNSANDA BOŞALTIM SİSTEMİ

Böbrek Üreter Mesane Üretra Can.

Alt Ana toplardamarı Aort Sol Böbrek Sağ Böbrek Böbrek Topl. Böbrek Atar Üreter Leğen Atardamarı Leğen toplardamarları Mesane Üretra

İnsanda Boşaltım Sistemi İnsanda boşaltım organları, bel hizasında bulunan bir çift böbrektir. Böbrekte oluşturulan artık sıvı üreter yolu ile mesaneye(idrar kesesi)’ne verilir. Mesanede biriktirilen idrar, üretra yolu ile dışarıya atılır.

Böbrek Zarı

Böbrek Zarı Korteks (Kabuk) Pelvis (Havuzcuk) (Öz) Medulla Malpighi Piramitleri

Öz Havuzcuk Malpighi Piramitleri Korteks

Böbrek Dıştan İçe 4 tabakadan oluşur. Böbrek zarı Kabuk(Renal Korteks) Öz (Renal Medulla) Havuzcuk(Renal Pelvis)

Nefron Böbrekte bulunan her bir işlevsel birime nefron adı verilir.

ÖZ KABUK Bowman Kapsülü Proksimal Tüp Distal Tüp Glomerulus Toplama Kanalı ÖZ Henle Kulpu

Götürücü Atardamar Bowman Kapsülü Proksimal Tüp Glomerulus Distal Tüp Henle Kulpu Henle Kulpu Getirici Atardamar Henle Kulpu Nefron Ana Atardamarı Toplama Kanalı Nefron toplardamarı Nefron toplardamarları

Nefron Bir böbrekte 1.000.000 kadar nefron bulunur. Nefronlar günde 180 litre kadar sıvı süzülür. Günde yaklaşık olarak 1,5 litre süzüntü dışarı atılır.

Her Nefron 3 kısımdan oluşmuştur. Glomerulus Bowman Kapsülü Boşaltım Kanalcıkları Proksimal Tüp Henle Kulpu Distal Tüp

Böbreğin Kabuk Bölgesinde; Bowman kapsülü, Glomerulus, Proksimal ve Distal tüp Bulunur. Böbreğin Öz Bölgesinde ise; Henle Kulpu ve Toplama kanalları bulunur. Bunların Bulunduğu bölgeye Malpighi Piramitleri adı verilir.

Bowman Kapsülü Proksimal Tüp Distal Tüp Henle Kulpu Toplama Kanalı

Glomerulus ve Bowman Kapsülü Glomerulus, kılcal damarların oluşturduğu bir yumaktır. Bowman kapsülü ise bu yumağı saran çift katlı epitel dokudan oluşmuş bir yarım küredir.

MALPİGHİ CİSİMCİĞİ

Glomerulus Kılcalları Diğer kılcallardan belirgin derecede farklıdır, çünkü; İki katlı hücre tabakasından oluşmuştur. G.Kılcalları boyunca kan basıncı aynıdır. İki atardamar arasında bulunurlar. Tek yönlü sıvı hareketi vardır. Glomerulustaki kan basıncı çok yüksektir.

Nefron Nasıl İşlev Görür ? ? ? ? ?

1.Süzme 2.Emilim 3.Salgılama Glomerulus 4.Boşaltım Kılcalları Bowman Getirici A.D. Götürücü A.D. 1.Süzme 2.Emilim 3.Salgılama 4.Boşaltım Glomerulus Kılcalları Bowman Kapsülü Tüpçük Kılcalları Böbrek Toplardamarı İdrar Boşaltımı

Nefron kandaki zehirli maddeleri toplamak için 3 kademede çalışır. Süzülme(Filtrasyon) Geri Emilim(Reabsorpsiyon) Salgılama(Sekresyon)

= - + Boşaltım Ürünleri Geri Emilen Maddeler Süzülmüş Maddeler Salgılananlar

Glomerulus dan Bowman Kapsülüne Kan, glomerulus kılcallarından geçerken bowman kapsülü ile süzülür Süzüntü, bowman kapsülüne geçer.

Süzüntü Süzüntü İçeriği: Mineraller,Su,Tuz,Üre,Amonyak Glikoz,aminoasitler,Kreatinin Götürücü Atardamar Glomerulus Süzüntü Distal Tüp Bowman Kapsülü Getirici Atardamar

Proksimal Tüp Besinler Kabuk(Korteks)

Proksimal Tüp H+ iyonu ve NH3 süzüntüye salgılanır. (pH Dengesi için) Çeşitli besinler ve iyonlar geri emilir. Aktif Taşıma ile emilenler; Glikoz,Aminoasit,Na+ Pasif Taşıma ile emilenler; HCO3,K+,H2O

Proksimal Tüp Süzüntünün hacmi azalır. Fakat ozmotik yoğunluğu değişmez.

Henle Kulpu Kabuk(Korteks) Dış Medulla öz İç Medulla

Henle Kulpu İnen ve çıkan kolu vardır. İnen kolda; Çevresindeki yoğun doku sıvısından dolayı, bol miktarda su ozmoz yolu ile emilir. Çıkan kolda ise; Suya geçirgen değildir.Fazla miktarda tuz doku sıvısına geçer.

DİSTAL TÜP VE TOPLAMA KANALI Kabuk(Korteks) Dış Medulla ÜRE DİSTAL TÜP VE TOPLAMA KANALI İç Medulla

Distal Tüp H+ salgılanır,HCO3- geri emilir. Bir miktar su emilir. (ADH hormonu etkisi ile) Bir miktar Na+ emilir. (aldosteron hormonu etkisi ile) Bazı zehirli maddeler salgılanır.

ADH(Antidiüretik Hormon) Su emilimini arttırır. Aldosteron Na+ emilimini arttırır.

besinler Kabuk(Korteks) Dış Medulla Üre İç Medulla

(2011-LYS)

(2010-LYS)

Toplama Kanalı Distal tüpteki süzüntü, toplama kanalına bırakılır. Toplama Kanalı, süzüntüyü havuzcuk’a boşaltır. T.K.’da aktif taşıma ile bir miktar NaCl geri emilir. Üre yoğunluğundan dolayı bir miktar üre pasif taşıma ile çevredeki doku sıvısına geçer.

Toplama Kanalı Toplama Kanalından ozmoz ile su geri emilimi gerçekleşir. (ADH hormonu etkisiyle) Toplama Kanalının sonuna gelindiğinde süzüntü derişimi çok yüksektir.

Proksimal Tüp Distal Tüp Korteks Medulla

Eşik Değer Maddenin kandaki normal değeridir. Eğer bu değer aşılırsa eşik değeri aşan madde tamamen geri emilemez.

Böbreğin Düzenleyici Görevi Böbrekler, beden içindeki belirli değerlerin belirli aralıkta kalmasını sağlar.

Böbrekler; pH’ı düzenleme Su miktarını Düzenleme Tuz ve mineral miktarını Düzenleme Kan basıncını belirli bir aralıkta tutma Görevlerini üstlenir.

Böbrek Taşı Yeterince su tüketilmemesi veya çeşitli maddelerin süzüntüde fazla bulunması sonucu pelviste meydana gelen çökeltilerdir.

Böbreklerin Diğer Görevleri 1) Gliserol,aminoasit gibi temel organik maddelerden glikoz sentezlemek.

2) Böbrek Kan Eritropoietin Kemik İliği Alyuvar Yapımı

Homeostazi (İç Denge) Beden içindeki çeşitli fiziksel ve kimyasal değerlerin belirli bir aralıkta tutulmasıdır. Homeostazi için belirli sistemler beraber çalışır.

Homeostazi’yi sağlayan sistemler Sinir Sistemi Endokrin Sistemi Solunum Sistemi Boşaltım Sistemi Dolaşım Sistemi

Bedendeki Diğer Boşaltım Şekilleri Ter bezleri ile su ve mineral atımı Karaciğerde alyuvar yıkımı sonucu oluşan bilirübin maddesinin safra yoluyla ince bağırsağa verilmesi ve bu maddenin dışkı yolu ile atılması Akciğerlerin CO2’i dışarı atması

Karaciğerin Boşaltım ile İlişkisi Karaciğer çok zehirli olan NH3 maddesini üreye çevirir. Ayrıca karaciğer toksik maddeleri etkisiz hale getirir.

Karaciğer toplardamarı Aort Karaciğer Atardamarı Kapı toplardamarı Üst Anatoplardamar

(2011-LYS)

2013-LYS