Artun KIRKER Bahar PEZÜKLİ Mustafa Beykan İSTANBULLU Mesane Tümörü Artun KIRKER Bahar PEZÜKLİ Mustafa Beykan İSTANBULLU
Genitouriner sistemin 2. en sik kanseri Tüm kanserlerin %5-10u Erkek/Kadın 7/2 Tanı konma yaşı ortalama 65
Risk faktörleri Sigara (erkeklerde kanserin %50 sebebi, kadinlarda %30) (x4 risk) Boya, petrol, yapay tatlandirici, deri, mesleki karsinogenler(2. En sık) Rekürren uriner sistem enfeksiyonlari ve kronik enflamasyon (proliferasyon artar) Cyclophosphamide Yüksek doz radyoterapi Şiştozomiyazis Pozitif aile öyküsü Beyaz ırk
Histopatoloji 98% epitelyal karsinom (transitional cellerden %90<) 2% non transitional cell kaynaklı (adenocarcinoma, squamos hucreli karsinom, undiferansiye carcinom, mixed karsinom
Transitional Cell Carcinoma Papillary (Yüzeysel) Exophytic (Yüzeysel) Sessile (İnvazif olabilir) Ulcerated Solid (İnvazif olabilir)
Adenocarcinoma Sistit ve metaplasia kaynakli Mukus salgilar Tanı anında kas invazyonu gelişmiş olabilir 5 yıllık prognoz kötü
Squamous cell carcinoma Kronik enfeksiyon öyküsü veya irritasyon Taş,kronik katater kullanımı %60 ı Şiştozomiyazis haematobium kaynaklı ozellikle Misir, Afrika, Ortadogu’da
Hematüri Pollaküri Disüri Urgency
DAHA İLERLEYEN DURUMLARDA İSE; Iştah azalması ,kilo kaybı Yan ağrısı Yorgunluk ,halsizlik Kemik ağrısı
HEMATÜRİ Her hematüri ile gelen hasta kanser değildir. Ama mesane kanserli hastaların yüzde 85 i ağrısız hematüri ile gelir. Enfeksiyon Benign tümörler Böbrek veya mesane taşları Benign böbrek hastalıkları
TANI Aile öyküsü Fizik muayene Dijital rektal muayene Metastaz
TETKİKLER Tam kan tahlili SGOT SGPT yükselmesi, azotemi (anemi için) Ürinanaliz Idrar sitolojisi Idrar kültürü Tümör markerları
SİSTOSKOPİ
Transurethral resection of bladder tumor(TURBT) Sistoskopide anormal görülen bölgenin alınmasıdır. Tümör ve çevre kas dokusu alınmalıdır. Çıkan parçalar biyopsiye gönderilir. TURBT hem tanı hem de tedavi yöntemidir.
Intravenous pyelogram (IVP) Retrograde pyelogram Intravenous pyelogram (IVP)
Metastazları ekarte edebilmek için; CT MR USG Göğüs filmi Bone scan
Patolojik Evrelendirme TNM’e göre TX-tümör değerlendirilememektedir. T0-mesanede(spesmende) tümör olmaması Ta-noninvaziv papiller karsinom(mukozada, TURBT ile eksize edilir, nüks oranı yüksektir) Tis-karsinom in situ T1-subepitelyal bağ dokusu invazyonu mevcut ancak kas tutulumu (-) T2-tümör mesane duvarı kas invazyonu yapmış T2a-yüzeyel kas invazyonu T2b-derin kas invazyonu T3-perivezikal doku invazyonu(mesanenin etrafındaki yağ dokusu) T3a-seroza invazyonu(mikroskopik seviyede) T3b-yağ dokusu invazyonu(makroskopik) T4-Komşu organ tutulumu(prostat, seminal vezikül, uterus, vajina, rektum) T4a-prostat-vajina-rahim tutulumu T4b-leğen kemiği-karın duvarı tutulumu
NX-bölgesel lenf nodları değerlendirilememektedir. N0-bölgesel lenf nodu yayılımı yoktur. N1-pelvis’te tek bölgesel lenf nodu tutulumu. N2-pelvis’te birden fazla lenf nodu tutulumu 2-5 cm arası. N3-common iliac LN’larında tutulum >5 cm
M0-metastaz yok. M1-uzak metastaz mevcut. EN ÖNEMLİ PROGNOSTİK FAKTÖR:kas invazyonunun olup olmamasıdır.
Tedavi Klinik evrelemeye göre tedavi değişmektedir. Klinik evreleme dijital rektal muayne, görüntüleme ve TUR ile yapılır. 3 evre: -Ta T1 Tis: yüzeyel(kas invazyonu olmayan) -T2 T3 T4a: lokal infiltrativ(kas invazyonu olan) -T4b, N+, M+, metastatik evre
TURBT(transurethral bladder tumor resection): Tedavide ilk tercihtir. -Tüm tümörlerin tanı ve evrelendirilmesinde, -Yüzeyel kas invazyonu olmayan tümörlerin tedavisinde kullanılır. Kas invazyonu olmayan tümörlerin TUR ile rezeksiyonunu kemo ve immünoterapi takip eder.
İntravezikal adjuvant tedavide amaç TUR sonrası gelişecek nüksün engellenmesidir(başarılı TUR’lara rağmen nüks oranları %60-70’lerdedir). Kullanılan ajanlar; BCG, mitomisin C, epirubicin, thiotepa,… Düşük risk gruplarında(tek, 3 cm’den küçük, Ta): TUR sonrası tek doz kemo ya da BCG Yüksek risk gruplarında(multifokal, Tis, T1):2 tur kemo ya da BCG gerekir. Orta risk gruplarında(multifokal, 3 cm’den büyük, kalan tm’ler): 6 doz kemo ya da BCG(1.tur) Tis ve T1 de en etkili intravesikal immunomodülatör ajan mycobacterium bovis’in attenue bir suşu olan BCG’dir.
İmmün terapi sonrası 3 ay’da nüks yüksek risk teşkil etmektedir ve sistektomi önerilmektedir Karsinoma in situ formu mutlaka adjuvan tedavi almalıdır, progresyon oranları çok yüksektir. Yüzeyel mesane tümörlerinin tedavisi sonucu, düşük risk grupları ilk 2 yıl 3 ayda bir, sonraki 3 yıl 6 ayda bir, daha sonra yılda bir; yüksek risk grupları ilk 2 yıl 3 ayda bir, devamında ise 4 ayda bir süreyle takip edilmelidir.
Kas tutulumu olan (T2 ve ilerisi) tedavi; -Mesane koruyucu(TUR+ kemoterapi+ radyoterapi): nüks oranlarının yüksek olması sebebiyle parsiyel(endikasyonları sınırlı) veya total sistektomi daha sıklıkla yapılmaktadır. -Radikal sistektomi: kas infiltrasyonu olan hastalarda altın standart tedavidir. Geniş spektrumda adaylar T2-4, Nx, M0 olarak adlandırılır. Erkeklerde prostat, seminal vezikül, çevre yağdokusu da beraberinde çıkartılırken; kadınlarda, üretra, uterus, servix, over, vajen ön duvarı da çıkartılır. Bilateral pelvic lenfadenektomi de tedaviye eşlik eder.
Tedavide Radyoterapi palyativ olarak, non operabl hastalarda, vezikal semptomları gidermek ve kemik metastazına bağlı ağrıları gidermek amaçlı kullanılır. Başarı oranı düşük, nüksü fazladır. Kemoterapi, metastaz olmuş vakalarda en etkili yöntemdir. Tedavisiz vakalarda sağ kalım 3-4 ay, sadece cisplatin kullanımında 6-8 ay, kombine KT’lerde ise daha iyi sonuçlar alınabilmektedir.
Teşekkürler… Bahar Pezükli Artun Kırker M. Beykan İstanbullu