İN VİTRO FERTİLİZASYON-EMBRİYO TRANSFERİ(IVF-ET) UYGULAMALARINDA GnRH ANTAGONİST VE AGONİST PROTOKOLLERİN KARŞILAŞTIRILMASI: 1000 SİKLUSUN RETROSPEKTİF ANALİZİ Op.Dr. Seda ŞAHİN AKER Dr.Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi 6 Ekim 2016
GENEL BİLGİLER Kontrollü ovaryen stimülasyon Overlerden iyi kalitede ve çok sayıda oosit elde etmek için çok sayıda folikül geliştirme yöntemidir Ekzojen gonadotropinler (FSH,hMG) stimülasyonda kullanılır YÜT ile elde edilen ilk gebelik 1976 yılında tanımlanmış bir ektopik gebeliktir Steptoe PC, Lancet(1976) YÜT ile elde edilen ilk canlı doğum ise 1978 yılında Steptoe PC, Lancet(1978)
GENEL BİLGİLER Tedavi protokolü uygulamalarında amacımız Düşük iptal oranları Azalmış risk ve yan etkiler Azalmış monitorizasyon gerekliliği Düşük maliyet Yüksek tek gebelik oranı
AMAÇ Çalışmamızda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalında in vitro fertilizasyon-embriyo transferi( IVF-ET ) uygulanan 1000 siklusun GnRH antagonist ve agonist protokollerinin etkinliğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
GEREÇ ve YÖNTEM Hastalar Ekim 2007- Ekim 2013 Toplam 1000 siklus 717 antagonist protokol 283 agonist protokol
GEREÇ ve YÖNTEM Çalışmaya dahil edilme kriterleri Çalışmadan dışlanma kriterleri
Siklus iptal kriterleri GEREÇ ve YÖNTEM Siklus iptal kriterleri Fertilizasyon başarısızlığı OPU sonucu oosit elde edilemeyen TESE ile sperm elde edilemeyen Ovulasyon indüksiyonu sonucu >17 mm folikül olmayan Şiddetli OHSS gelişen
GEREÇ ve YÖNTEM Ovulasyon indüksiyonu r-FSH (Gonal-F®,Puregon®) ve\veya hp-hMG (Menopur®) Gonadotropin başlangıç dozu 150-225 IU Antagonist protokolde değişken doz uygulanmıştır ve antagonist olarak 0,25 mg/gün setroreliks (Cetrotide®) ve ganireliks (Orgalutran®) Agonist uzun protokolde leuprolid asetat (Lucrin®) 1 mg/gün başlanmıştır, ovaryen baskılanmanın tespiti ile 0,5 mg/gün idame dozuyla devam edilmiştir İndüksiyonun 3.-5. günlerinden itibaren TvUSG ile folikül boyutları,sayısı,serum estradiol seviyeleri 1-3 gün aralıklarla takip edilmiştir
GEREÇ ve YÖNTEM Ovulasyon indüksiyonu Önde giden folikül 18 mm’e ulaştığında ya da iki adet 17 mm ve üzeri folikül izlendiğinde ovulasyonun tetiklenmesi için hCG uygulanmıştır Üriner hCG (Pregnyl®) 5000/10000 IU veya 250 μgr rekombinant hCG (Ovitrelle®) kullanılmıştır Ovulasyonun tetiklenmesini takiben 34-36 saat sonra OPU işlemi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen embriyolar 2-6. günler arasında T.C.Sağlık Bakanlığı ÜYTE yönetmeliğinde belirtilen adette transfer edilmiştir. OPU’dan 24-48 saat sonra intravajinal progesteron (Crinone %8 jel®) günde 1 kez veya intravajinal mikronize progesteron 3×200 mg (Progestan yumuşak kapsül®) 12. haftaya kadar
GEREÇ ve YÖNTEM Verilerin değerlendirilmesi Embriyo transferinden 14 gün sonra β hCG ile gebelik tespiti β hCG pozitifliği kimyasal gebelik FHR(+) intauterin gestasyonel kese izlenmesi klinik gebelik >12 hafta canlı en az bir fetusun olması devam eden gebelik
BULGULAR Hastaların demografik özellikleri
BULGULAR Hastaların demografik özellikleri
BULGULAR
BULGULAR
BULGULAR
BULGULAR Tedavi karakteristikleri
BULGULAR ‘Coasting’ uygulaması %23,7 %11,6* *p<0,001
BULGULAR Siklus iptal oranları p değeri %4,3 %13,1 <0,001
BULGULAR Siklus iptal nedenleri
BULGULAR OHSS gelişimi %2,1 *p<0,0001
BULGULAR Tedavi sonuçları
BULGULAR Tedavi sonuçları
BULGULAR Tedavi sonuçları
BULGULAR Tedavi sonuçları
TARTIŞMA IVF başarısını en çok etkileyen faktörlerden biri hasta yaşıdır İleri yaş, bazal FSH yüksekliği ve infertilite süresinin uzunluğu ile IVF’te gebelik elde etme şansı arasında ters korelasyon mevcuttur Van Loendersloot LL,Hum Reprod Update(2010) Çalışmamızda hasta yaşları ve FSH değerleri antagonist protokol grubunda daha yüksekti,infertilite süreleri benzerdi Yapılan analizle yaşın klinik gebelik üzerine olumsuz etkisi OR = 1,038(%95 CI=1,008-1,068;p=0,012) FSH’nın klinik gebelik üzerine olumsuz etkisi OR =1,100 (%95 CI=1,039-1,165;p=0,001)
TARTIŞMA Toplam kullanılan gonadotropin dozu antagonist protokol grubunda istatistiksel olarak anlamlı olmasa da daha yüksek Günlük kullanılan gonadotropin dozu antagonist protokol grubunda daha yüksek 30 yaş üzeri hastalarda ve IVF siklus sayısı arttıkça GnRH antagonist protokol uygulama oranı artmaktadır Griesinger G,Hum Reprod(2005) Çalışmamızda da yanıtı daha zor,yaşı daha büyük hastalara antagonist protokolün tercih edildiği görülmüştür
TARTIŞMA GnRH antagonist protokolde OHSS az rastlanmaktadır; buna rağmen OHSS daha da az rastlanması istenmektedir GnRH antagonist protokolde hCG yerine ‘GnRH agonistle’ tetiklenerek OHSS sıklığı daha da azaltılmaktadır İlk çalışmalarda düşük gebelik oranları ve yüksek erken dönem gebelik kayıpları Griesinger G,Hum Reprod Update(2006) Humaidan P,Hum Reprod(2005) Youssef MA,Cochrane Library(2010) Luteal faz desteğinin arttırılması ve düşük doz hCG desteği ile gebelik oranları artmakta,kayıplar azalmakta Humaidan P, Fertil Steril(2014)
TARTIŞMA GnRH agonist protokol(%) GnRH antagonist protokol(%) Kimyasal gebelik (siklus başına) 40,3 28,5 Kimyasal gebelik (transfer başına) 42,1 32,8 Klinik gebelik(siklus başına) 31,4 27,2 Klinik gebelik(transfer başına) Devam eden gebelik/Canlı doğum oranı (siklus başına) 25,1 Devam eden gebelik/Canlı doğum oranı (transfer başına) 28,4 28,9
TARTIŞMA Cochrane(2001) klinik gebelik oranı GnRH agonist lehine yüksek bulunsa da istatistiksel olarak anlamlı fark yok,OR 0.79 (95% C.I.,0.63-0.99) Cochrane(2006) klinik gebelik oranı antagonist protokol grubunda anlamlı olarak düşük (OR = 0.84, 95% CI = 0.72 - 0.97) devam eden gebelik ve canlı doğum oranı antagonist protokol grubunda düşüktür (O.R = 0.82, 95% CI = 0.69 - 0.98; p = 0.03) Kolibianakis(2006) her iki protokol grubunda klinik gebelik oranları açısından anlamlı fark yok(OR, 0.86; 95% CI, 0.72- 1.02; p = 0.085)
TARTIŞMA Cochrane(2011)Canlı doğum oranları (OR 0,86 ,%95 CI 0,69-1,08) veya devam eden gebelik oranları (OR 0,87 ,%95 CI 0,77-1,00) açısından istatistiksel olarak anlamlı fark yok Xaoi(2014)Klinik gebelik oranı GnRH antagonist protokol grubunda belirgin düşükken (OR: 0,87, 95% CI: 0,75-1,0) Devam eden gebelik oranı (OR: 0.87, 95% CI: 0.74- 1.03),ve canlı doğum oranı(OR: 0.89, 95% CI: 0.64-1.24) açısından protokoller arasında fark yok Cochrane(2016)Canlı doğum oranları açısından fark yok GnRH agonist %29, GnRH antagonist %25-33
TARTIŞMA Çalışmamızdakimyasal gebelik oranı GnRH agonist protokolde daha yüksek (OR =1,696,%95 CI=1,272-2,262;p<0,001) klinik gebelik oranı her iki protokol grubunda benzer (OR=0,814,%95 CI=0,603-1,099;p=0,18) devam eden gebelik/canlı doğum oranı her iki protokolde benzer (OR=1,115,%95 CI=0,817-1,523; p=0,493).
SONUÇ Antagonist protokolün alevlendirici etkisinin olmaması,stimülasyon süresinin kısalığı,azalmış OHSS oranları,analog ile ovulasyonun tetiklenmesi imkanı vardır Agonist protokolde elde edilen gebelik oranları antagonistten biraz daha yüksektir ve siklus programlama olanağı vardır Sonuç olarak herkese uyan tek bir tedavi protokolü yoktur ve IVF’de tedaviler hasta bazında bireyselleştirilmelidir
TEŞEKKÜRLER..