AZE216 KÜÇÜK ADIMLAR ERKEN EĞİTİM PROGRAMI Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu

DERSİN İÇERİĞİ ÜNİTE I: KÜÇÜK ADIMLARA GİRİŞ ÜNİTE II: ÇOCUĞUNUZUN PROGRAMI ÜNİTE III: İLETİŞİM BECERİLERİ ÜNİTE IV: BÜYÜK KAS BECERİLERİ ÜNİTE V: KÜÇÜK KAS BECERİLERİ ÜNİTE VI: ALICI DİL BECERİLERİ ÜNİTE VII: KİŞİSEL VE TOPLUMSAL BECERİLER ÜNİTE VIII: TÜRKİYE’DEKİ KAEEP ÇALIŞMALARI VE SONUÇLARI Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

4. KİTAP BÜYÜK KAS BECERİLERİ 4. KİTAP BÜYÜK KAS BECERİLERİ 4 4. KİTAP BÜYÜK KAS BECERİLERİ 4. KİTAP BÜYÜK KAS BECERİLERİ 4. Kitapta yer alan bölümler 1. Bölüm: BK.A: Yürüme öncesi beceriler 2. Bölüm: BK.B: Denge, yürüme, koşma 3. Bölüm: BK.C: Merdiven ve tırmanma becerileri 4. Bölüm: BK.D: Top becerileri 5. Bölüm: BK.E: Zıplama becerileri 6. Bölüm: BK.F: Üç tekerlekli bisiklet becerileri Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

4. Kitap: Büyük Kas Becerileri Büyük Kas Becerileri adlı dördüncü kitapta çocuğun yürüme öncesi becerileri, denge, yürüme, koşma, merdiven, tırmanma becerileri, top becerileri, zıplama ve bisiklete binme gibi vücudun büyük kaslarının kullanımına yönelik beceriler açıklanmaktadır. Bedenin büyük kaslarının hareketlerini ya da hareket kombinasyonlarını içeren beceriler Çocuğun yer çekimine karşı koymasını sağlayan beceriler Küçük kas becerileriyle paralel gelişim Genel büyük kas gelişimi : Baş Omuz Kalça Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Her zaman akılda tutulması gerekenler (ss: 109-113) Her zaman bebeğinizi mümkün olan en az destekle taşıyın. Bebeğinizi taşırken, yerinden kaldırırken, bakımını yaparken, vb. durumlarda her zaman bebeğinizin gövdesini burmaya çalışın; vücudun belden aşağısı sabitken belden yukarısı hareket edecek şekilde ya da tersi durumda olmalıdır. Gelişimsel geriliği olan bebekler hareketleri öne-arkaya yapmaya meyillidir. En önemli amacımız, onu bunu yapmaktan vazgeçirmek ve tüm hareketlerinin çapraz olması için onu cesaretlendirmektir. Çocuğunuzla konuşun –ne yapmasını istediğinizi söyleyin. Çocuğunuzu, hareketin mümkün olduğu kadar büyük bölümünü kendi başına yapması için cesaretlendirin. Hareketleri çocuğunuza cazip gelen işlevsel etkinlikler ya da oyun etkinliklerle birleştirin; böylece yapacağı harekette bir amaç görebilsin. Özel egzersiz oturumları için çocuğunuzun keyifli olduğu saatleri seçin ve oturumları kısa tutun. Çocuğunuzun yaptığı her girişimi pek çok övgü ile ödüllendirin. Çocuğunuz bu programa başından başlamışsanız, programda ilerlemeden önce aradaki her boşluğu doldurun. Bebek yürüteçleri, zıplama aletleri ve emekleme aletleri gibi araçlar kesinlikle kullanılmamalıdır. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

1. Bölüm: BK.A: Yürüme öncesi beceriler (ss: 7-66) Devam… 1. Bölüm: BK.A: Yürüme öncesi beceriler (ss: 7-66) Yürüme öncesi dönemde çeşitli yatış pozisyonları, oturma, emekleme ve ayakta durma pozisyonlarında baş, omuzlar, gövde, kollar ve bacakların etkili kullanımını içeren beceriler Bu beceri dizisinde Çocuğun başını dik tutup çevirmesinden ellerinden tutulduğunda yürümesine kadar pek çok beceri yer almaktadır. Nereden nereye Yüzüstü yatarken başını sağa ya da sola çevirme Arkasından durulup elleri göğüs hizasında tutulduğunda ileri doğru yürüme Neden önemli? Tüm büyük kas becerilerinin kazanılması için gerekli olan önkoşul becerileri içermesi Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Beceri gruplaması Bu dizideki becerilerin öğretiminde Örnekler Baş kontrolü Farklı yatış pozisyonları Oturma Denge (yer çekimine karşı koyma) Lokomotor beceriler (emekleme, sıralama ve geçiş pozisyonları) Bu dizideki becerilerin öğretiminde Çoğunlukla, hatta belki de tümünde, gün boyu çocuğun bakımını yaparken, çocuğu kucağa alırken, yerine koyarken, onunla oynarken geçirilen zamanlar kullanılabilir. Bu becerilerin öğretiminin çoğu dil ve küçük kas etkinlikleriyle birleştirilebilir. Örnekler BK.A.15 (ss. 34) BK.A.20 (ss. 41) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… 2. Bölüm: BK.B: Denge, yürüme, koşma becerileri (ss: 67-92) Bu beceri dizisinde Yürüme öncesi beceri dizisinden başlar ve çocuğu koşma ve dengeyi tam olarak sağlama becerilerine götürür. İyi bir dengeye sahip olmak önemlidir. Tüm hareketler ağırlığın yer değiştirmesini gerektirir. Çocuğun dengesinden şüpheniz varsa, çocuğun BK.A beceri dizisinde başının ve gövdesinin kontrolüne, ağırlığını başka yere doğru geçirmesine ve otururken ve emeklerken gövdesini yönlendirmesine ilişkin becerileri tekrar değerlendirin. Denge, bu programdaki tüm becerilerde yer almaktadır. Nereden nereye Bir destekten diğerine kadar desteksiz yürüme Topuklar yere basmaksızın öne doğru eğilerek ve kollarını sırayla sallayarak koşma Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Neden önemli? Beceri gruplaması Ek egzersizler Çocuğun iyi bir duruş ve yürüme örüntüsü geliştirmesinde gerekli olan temel beceriler Çocuğun gün içerisinde çeşitli hareketlerden sakınmadan çevresinde rahatlıkla hareket edebilmesini sağlamaları Beceri gruplaması Tüm pozisyonlarda denge kurma (çömelerek oynama, dar çizgide yürüme, vb…) Oturma ve emekleme gibi pozisyonlardan ayakta durma pozisyonuna geçişler Çeşitli koşullarda ayakta durma (tek ayak, parmak uçlarında, vb…) Çeşitli koşullarda yürüme (çizgi içinden, geri geri, vb…) Ek egzersizler Ekmek tahtası, duvara dayanma, tek adım üzerinde durma, tramplen, denge tahtası, tahterevalli, kaydırağa tırmanma, tahta merdiven ve sopa egzersizleri. Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Bu dizideki becerilerin öğretiminde Günlük durumlardaki tutuşunuz çocuğunuza yardımcı olacaktır. Çocuğun ne zaman yürüdüğünden çok nasıl yürüdüğü daha önemlidir. Yürüyüşün kalitesi çok önemlidir. İyi kaliteli bir yürüyüş çocuğun denge becerisine, vücudunu yönlendirmesine , leğen kemiği kaslarını kontrol etmesine, vücut ve boyun kaslarını kontrol etmesine ve yeni güçlüklere güvenle yaklaşmasına dayanmaktadır. Bu diziyi hatırlatma ve genişletme Takla atma, topuk üzerinde yürüme, topuk-parmak ucu yürüyüşü, 10 cm’lik denge kirişi üzerinde yürüme ve parmak ucunda koşma, keskin köşeleri dönme ve zig-zag çizgi üzerinde koşma. Örnekler BK.B.66 (ss. 101) BK.B.87 (ss. 115) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

3. Bölüm: BK.C: Merdiven ve tırmanma becerileri (ss: 93-101) Devam… 3. Bölüm: BK.C: Merdiven ve tırmanma becerileri (ss: 93-101) Bu beceri dizisinde Tırmanma, çocuğun gücünü ve dengesini hem arttıran hem de kullanılmasını sağlayan işlevsel bir beceridir. Tırmanma, bağımsız hareket ve oyun için önemli bir beceridir. Nereden nereye Eller ve dizler üzerinde merdivenden yukarıya doğru tırmanma Üç metrelik tahta merdivenden yukarı tırmanıp aşağı inme Neden önemli? Tırmanmanın güç ve dengeyi desteklemesi ve bağımsız hareket ile oyun etkinlikleri için önem taşıması Merdivenlerden inip çıkmanın güvenlik açısından önemi Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Beceri gruplaması Bu dizideki becerilerin öğretiminde Örnekler Tırmanarak basamak inme ve çıkma Yürüyerek basamak inme ve çıkma Bu dizideki becerilerin öğretiminde Eğer merdiveni olmayan bir evde yaşıyorsanız, bu beceriyi öğretmek için özel çaba harcamalısınız. Merdiven yaptırmak gibi. Örnekler BK.C.102 (ss. 135) BK.C.123 (ss. 138) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

4. Bölüm: BK.D: Top becerileri (ss: 103-108) Devam… 4. Bölüm: BK.D: Top becerileri (ss: 103-108) Bu beceri dizisinde Top becerileri sadece çocuğunuzun vücuduyla gözlerini koordine etmesi için değil, sosyal etkileşimleri için de önemlidir. Top bütün küçük çocukların oyunlarında sürekli yer alan bir araçtır ve top oyunlarında kendisinden emin olmayan çocuk kendisini dışlanmış hissedebilir. Top oynama becerileri sıra alma becerilerinin gelişimi için çok iyi bir yoldur. Nereden nereye Oturduğu yerden herhangi bir şekilde top atma Topa doğru koşup, bir ayağı yerde sabit tutarak diğer ayakla tekme atma Neden önemli? Beden – göz koordinasyonunu geliştirmesi Sosyal etkileşimi desteklemesi Sıra alma becerisini geliştirmesi Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Beceri gruplaması Bu dizideki becerilerin öğretiminde Elleri kullanarak top atma ve tutma Ayakları kullanarak top atma Bu dizideki becerilerin öğretiminde Bu beceri dizisinde yer alan pek çok beceri çocuğun denge becerilerini kullanmasını ve geliştirmesini gerektirir. Bu diziyi hatırlatma ve genişletme Ellerle top yakalama, bir metre uzaktan atılan 15 cm’lik topu yakalama, 15 cm’lik bir mesafedeki hedefe küçük bir topu fırlatma, atılan küçük bir topa bir sopayla vurma Örnekler BK.D.106 (ss. 143) BK.D.129 (ss. 148) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

5. Bölüm: BK.E: Zıplama becerileri (ss: 109-113) Devam… 5. Bölüm: BK.E: Zıplama becerileri (ss: 109-113) Bu beceri dizisinde Küçük çocuklarda zıplama kavramı genellikle kendi kendilerine bu beceriyi yapabilmelerinden çok önceleri gelişir. Zıplamaları için yardım edilmesinden hoşlanırlar, zıplamaya çalışırlar, oyuncak bebeklerini ve hayvanlarını zıplatmaktan hoşlanırlar. Nereden nereye Destekle zıplama Yana ve geriye doğru zıplama Neden önemli? Keyif veren ve çocuğun hoşuna giden beceriler olması Tüm bedeni aynı anda kullanarak kas gelişimini desteklemesi Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Beceri gruplaması Bu dizideki becerilerin öğretiminde Destekle zıplama Bağımsız olarak farklı koşullarda zıplama Bu dizideki becerilerin öğretiminde Zayıf kaslı çocuklar için zıplamayı öğrenmek zordur; ne kadar erken denemeye başlanırsa o kadar iyidir. İlk zıplama becerisi 18-24 ay düzeyinde başarılmasına rağmen, en kısa sürede zıplama oyunlarına başlayabilirsiniz. Zıplama becerisini her zaman ilk önce çıplak ayakla öğretin. Bu diziyi hatırlatma ve genişletme 15 cm’lik yükseklikteki ipin üzerinden atlama, kurbağa sıçrayışı yapma, arka arkaya 10 kez öne doğru sıçrama, hoplama. Örnekler BK.E.112 (ss. 151) BK.E.130 (ss. 153) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

6. Bölüm: BK.F: Üç tekerlekli bisiklet becerileri (ss: 115-1117) Devam… 6. Bölüm: BK.F: Üç tekerlekli bisiklet becerileri (ss: 115-1117) Bu beceri dizisinde Bu beceri dizisi eğlencenin yanı sıra bacak kaslarını güçlendirir ve aerobik egzersizler sağlar. Denge tekniklerini kullanmak ve arttırmak için yeni yollar sağlar. Çocuğun ailedeki, sokaktaki ya da okuldaki diğer çocuklarla oynamasını sağlar. Nereden nereye Bisiklet arkadan ittirilirken ayaklarını pedalların üzerine koyma Üç tekerlekli bisikletle geniş köşeleri dönme Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Devam… Neden önemli? Beceri gruplaması Bacak kaslarını güçlendirmesi Dengeyi geliştirmede farklı ve eğlenceli bir etkinlik olması Bağımsız harekette sorun yaşayan çocuğa bağımsız hareket etme olanağı sunması Sosyal etkileşimi artırması Beceri gruplaması Pedal çevirmeden yardımla bisiklet sürme Pedal çevirerek bağımsız bisiklet sürme Bu dizideki becerilerin öğretiminde Bu dizideki becerileri öğrenmek zordur. Uygun bisikletle çalışın. Arkasında bel hizasına kadar desteği olan bisikletleri tercih edin. Bisikletin pedalı olmalı, çocuğun ayakları yere değmeli, arka tekerleği dengeyi sağlayacak kadar geniş olmalıdır. Örnekler BK.F.114 (ss. 158) Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Önemli ipuçları Çocuğu mümkün olan en az destekle taşıma: bu çocuğun kaslarını kendisinin aktif olarak kullanmasını teşvik edecektir. Günlük yaşamda her türlü fiziksel etkileşimde çocuğun gövdesini burma: öne ve arkaya hareket etmeyi tercih eden gelişim geriliği olan çocuğun çapraz hareketlerle geçiş davranışlarını daha etkili kazanması sağlanacaktır. Çocuğun hedef davranışı yapması için hareketin bir işlevinin olması: bu nedenle hareketleri doğal bağlam içerisinde kazandırmak gerekir (Ör: oyun sırasında) Yürüteç, zıpzıp, vb. materyallerin kullanımı: Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU