PSİKOMOTOR GELİŞİM.

... konulu sunumlar: "PSİKOMOTOR GELİŞİM."— Sunum transkripti:

1 PSİKOMOTOR GELİŞİM

2 almadan otururlar. 9. aydan itibaren 10 dakika yada daha
Bebek doğduğunda vücudunu kontrol edecek güçte değildir. Vücudun kontrol altına alınması büyüme, olgunlaşma ve öğrenmeyi gerektirir. Bebek başlangıçta iki türlü hareket yapmaktadır. Bunlar ; 1- Reklefsif hareket 2-Denetimsiz genel vücut hareketi Uyanık halde iken motor davranışa tanık boyun refleksi egemendir. Vücudun simetrik bir görünüş alması 16 haftadan önce gerçekleşmez. Oturma: Bebekler 3-4 aydan itibaren 1 dakika kadar destekle,7-8 aydan itibaren yardım almadan otururlar. 9. aydan itibaren 10 dakika yada daha fazla oturabilirler.

3 Emekleme: Ortalama emekleme yaşı 34. haftadır. Bebek 40
Emekleme: Ortalama emekleme yaşı 34. haftadır. Bebek 40. haftada elleri ve dizleri üzerinde emeklerken denge yeteneği kazanır. 49. hafta dolayında eller ve ayaklar üzerinde yürür. Ayakta Durma: Eşyaya tutunarak yada çekerek ayakta durma haftalar arasında gerçekleşir. 48. haftada ayağa kalkabilirler. Elinden tutmak sureti ile 52. haftada yürüyebilirler. 13 aylık iken acemi yürür. 18 aylık iken merdivenleri inip çıkabilir. 2 yaşına geldiğinde objeleri düşürmeden alabilir. Mary Shırley 2 yıl çocukları yaptığı çalışmalar sonucu bazı değerlere varmıştır. Bu bulguların genel gelişim ilkeleri doğrultusunda bulunduğu çocuğun ilk kazandığı yeteneği başını kaldırmak , bunun ardından el ve kollarını kullanabildiği nihayet ayak ve bacaklarını kullanmaya başladığı görülür

4 Tanımı ve önemi; Çocuğun gelişiminde önemli bir yer tutan psikomotor gelişim, yaşam boyu devam eden bir süreçtir Çocuk organizmasını, yetişkinden ayıran en önemli özellik, sürekli büyüme, gelişme ve değişme süreci içinde olmasıdır. Bu değişim süreci içerisinde çocuğun gelişimi, görünür ve görünmez büyümeyi içerir. Görünür büyüme, bedenin boyutlarında, biçiminde ve oranındaki değişmedir. Görünmez büyüme ise iç organlarda meydana gelen değişmedir.İşte bu görünür gelişimlerden bir tanesi motor gelişimdir.

5 Motor kelimesi tek başına "hareket" anlamına gelir
Motor kelimesi tek başına "hareket" anlamına gelir. Yetişkinler gibi çocuğun da hareket etmeye ihtiyacı vardır. Çocuk doğduğu günden itibaren bu ihtiyacını gidermek için, yattığı yerden başını kaldırma, göğsünü kaldırma, ellerini, kollarını, bacaklarını hareket ettirme, dönme, emekleme gibi davranışları kazanır. Düşünülmeden, bağımsız olarak yapılan bu ilk hareketler daha sonra vücut hareketlerine, zamanla dış uyarıcıların kontrolü ile çeşitli motor etkinliklere dönüşür. Bireyin eklem, kas ve ses tellerini amaçlı olarak kullanmasına motor hareketler denir. Çocukların motor davranışlarının gelişimi refleksler, duruşa ait hareketler, yürüme, koşma, atlama gibi beceriler şeklinde olmaktadır.

6 Motor gelişim, fiziksel büyüme ve gelişme ile birlikte beyin - omurilik gelişimi sonucu organizmanın isteme bağlı olarak hareketlilik kazanmasıdır. Kilo artışı, boy uzaması ve kas gelişimine, diğer bir deyişle fiziksel gelişime paralel olarak hareket ve becerilerin kazanılmasında sinir sistemi ve kasların gelişimi önemli bir yer tutar. Bu becerilerin kazanılması doğum öncesi dönemde başlar ve ömür boyu devam eder.

7 Tüm çocukların motor gelişiminde üç genel kuraldan söz edilebilir
Tüm çocukların motor gelişiminde üç genel kuraldan söz edilebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir: Gelişim baştan ayağa doğru olup, önce baş, sonra omuzlar ve kollar ve nihayet bacaklar ve ayaklar gelişir.  Hareketler merkezden dışa doğru gelişir. Beden ve omuz hareketleri bağımsız kol hareketlerinden, el hareketleri parmak hareketlerinden önce gelir. Motor gelişim belirgin bir sıra izler. Çocuk önce durur, emekler, yürür, daha sonra koşar ve oturur. Çocuğun motor gelişimini bilmek onun eğitiminde de önemlidir. Bu durum motor gelişimde önemli olan olgunlaşma ve öğrenme ile açıklanabilir. Çocuğun yeni bir şey öğrenmesi için yeterli olgunlukta olması gerekir. Bu noktada çocuğun eğitiminde de motor gelişim göz ardı edilemez.

8

9 Motor gelişim ve özellikleri
İlk üç ay içinde: Gözleri ile hareket eden şekilleri takip edebilir ,kucağa alındığında kafasını dik tutabilir , yüz üstü yatarken kafasını bir miktar yukarı kaldırabilir ve yanlara çevirmeye çalışır, kollarını hareket ettirebilir,ellerini yumruk haline getirebilir. Üç altı ay arasında:     Nesne ve oyuncakları yakalamaya çalışır onlara uzanmaya çalışır , eline aldığı nesneleri ağzına götürmeye çalışır, hoşuna giden nesnelere uzanmaya çalışır. Kafasını yüz üstü yatarken tam dik kaldırabilir. Kafasını tutabilir.

10 Altı oniki ay arası     Oturabilir,emekleyebilir, tutunarak ayağa kalkabilir,12. ayın sonuna doğru ayakta çok kısa süreli durabilir ,ayakta tutulduğunda ayaklarını hareket ettirir, ufak eşyaları ve oyuncakları iterek yuvarlayabilir , elleri arasında oyuncak geçişi yapabilir, sırt üstü yatarken düz dönebilir, işaret parmağı ile nesneleri gösterebilir. Oniki onsekiz ay arası   Yürür,elinden tutulduğunda merdiven tırmanır ,ayakta iken çömelebilir,ayağı ile topa vurabilir,yere doğru eğilir , destekle zıplayabilir, kaşığı rahatlıkla tutabilir.

11 Onsekiz yimidört ay arası
Kapıyı açabilir , kendi başına merdivenden inip çıkabilir , bir elini daha çok kullanmaya başlar , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir (2-3 küpten kule yapabilir ). İki üç yaş arası Düşmeden koşabilir , bazı çizgileri taklit eder, merdivenden rahatlıkla kendi başına inip çıkabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir ,düğmesini açabilir,üç tekerlekli bisikleti sürebilir ,tek ayak üstünde kısa bir süre durabilir , bir bardak suyu taşıyabilir ,yürürken engelleri adım atarak rahatlıkla geçer , rahatlıkla çömelip kalkabilir , geri geri yürüyebilir ,

12 Üç dört yaş arası Tek ayağı üzerinde uzun süre durabilir, ayakkabısını giyer,kendini doyurabilir,düz çizgi çizebilir,tek başına dolaşmaya çalışır,çift ayakla 40 cm sıçrayabilir,öne takla atabilir,yardımsız kaydıraktan kayabilir,çömelip kalkma hareketini rahatlıkla yapabilir,oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir,40-50 cm den aşağı atlayabilir,tek ayakla sıçrayabilir,dans etme müzik ile beraber tempo tutma,zıplayan topu eli ile tutma,kağıttaki şekilleri boyar,3-4 renk eşleştirebilir,aynı kartları eşleştirebilir, bazı harfleri eşleştirebilir,artı eksi yapabilir. Dört altı yaş arası Makasla kağıtları kesebilir , bakarak 1 den 8-9 a kadar sayı yazabilir,öğretilirse adını yazabilir,sek sek oynayabilir,üçgen ve kareyi kopyalar,kendi giyinir kendi soyunur , ayakkabısını bağlar,yüzünü yıkar,dişini fırçalar altı yaşında iki tekerlekli bisiklete binebilir,el becerileri gözle görülür bir şekilde gelişir.

13

14 Motor gelişimin alanları;
Çocuğun günlük aktivitelerindeki hareket modelleri 2 büyük kategoride toplanırlar. 1. Büyük Kas Hareketleri (Bedeni kullanma) 2. Küçük Kas Hareketleri (Obje kullanma) Büyük kas hareketler, başka bir deyişle kaba motor beceriler, geniş kasların kullanımını içerir. Büyük kas hareketleri üç büyük grupta incelenirler. 1. Lokomotor Hareketler; Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketler. 2. Lokomotor Olmayan Hareketler; Yer değiştirmeden yapılan dönme, eğilme, salınım gibi hareketler. 3. Denge; Bir yerde belirli bir pozisyonu sürdürme hareketleri.

15 Lokomasyonda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli Lokomotor hareketler emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin herbiri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuk hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Objelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir (Kephart ve Godfrey 1973). Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Eğilerek yerden nesne alma yaşları arasında ortaya çıkan Lokomotor olmayan bir hareket becerisidir (Frankenburg ve Dodds 1990).

16 3-4 yaş grubu psikomotor gelişim
Küçük Kas Gelişimi Baş ve işaret parmağını kullanarak küçük nesneleri toplayabilir. 8 adet düğmeyi delikli bir kutuya atabilir. 8 adet küple kule yapabilir. 6 adet silindir şeklindeki çubukları oyuklarına yerleştirebilir. 4-5 adet boncuğu bir ipe yerleştirebilir. Modele bakarak üç blokla köprü yapabilir. Yardımsız kalem tutabilir. Gösterildiğinde dikey ve yatay çizgileri taklit edebilir. Daire içinde gözleri, ağzı ve burnu olan bir yüz resmi çizebilir. Bir şeklin sınırlarını taşırmadan boyayabilir. Makası düz olarak tutabilir ve yardımla makas kullanabilir. Yapıstırıcı kullanarak bir şekli kağıda yapıştırabilir. Patates vs. gibi baskı çalışmaları yapabilir. Yoğurma maddelerini kullanarak değişik şekiller oluşturabilir. Bir kağıdı ikiye katlayabilir. Sıvıları bir kaptan diğer bir kaba boşaltabilir.

17

18 Büyük Kas Gelişimi Oyun oynarken çömelebilir. Tek ayağının üzerinde beş saniye durabilir. Parmak uçlarına basarak ileri doğru bir metre yürüyebilir. Tek ayağıyla sıçrama hareketi yapabilir. Çift ayakla dört kez öne doğru sıçrayabilir. Merdivenlerden inip çıkabilir. Yardımsız kaydıraktan kayabilir. Salıncakta sallanabilir. Bir bardak suyu dökmeden taşıyabilir. Orta büyüklükte bir topu atabilir, yere vurarak sıçratabilir, kollarıyla yakalayabilir. Yardımsız üç tekerlekli bisiklete binebilir. öne doğru takla atabilir. Yerde sürünerek ileri doğru gidebilir.

19 Dikkat; Çocuk;ilk yıllardan itibaren çevresini tanıma,keşfetme duygusu içindedir.Çevresinde gördüğü her şeyi algılar.Bebek önceleri tanıdık kişi yada eşyayı gözü ile takip eder;sese tepki verir.Annesini tanır,dikkatle izler.Annesi yanından ayrıldığında ağlar.Sonraları objeyi eli ile tutar,duyu organları ile tanır,algılar ve tanımlar. 9.aydan itibaren ise nesneye dikkatini yoğunlaştırır.Hızla çevreyi keşfetme isteği dikkatini kısaltsa da bu dikkat eksikliği,farklı ilgi alanlarına yönelmesi ile toparlanacak dikkat yoğunluğunu sağlayacaktır.

20 2-3 yaşlarında,duran topa tekme atabilir
2-3 yaşlarında,duran topa tekme atabilir.3-4 yaşlarında 3 tekerlekli bisiklete binebilir,makasla kesebilir.4-5 yaşlarında düz çizgi üzerinde yürüyebilir,6 yaşına geldiğinde ise topa sopa ile vurabilir ve tek ayak üzerinde 10 saniye durabilecek dikkat olgunluğuna erişir.Ayrıca erken çocukluk döneminde ,”okuma yazmaya hazırlık çalışmaları” gibi etkinlikler küçük kas motor gelişiminde kullanacağı birçok psikomotor öğrenme,bir olayın veya işin devamlı ve düzenli olarak izlenmesini gerektirir.

21 Dikkat Eksikliği Neden Olur?
Her yıl daha çok çocuğa dikkat eksikliği teşhisi konmaktadır.Sorunları öğrenme bozukluğu kategorisine konacak kadar şiddetlidir. Bu çocukların bazılarında kontrol dışı aşırı hareket ve saldırganlık görülmektedir. Doğum öncesinde maruz kalınan toksinler, ilaçlar önemli dikkat eksikliğine yol açar. Genellikle 3 yaş civarında fark edilmeye başlar. Problemin olası nedeni, söz konusu beyin alanları arasındaki bağlantıları güçlendiren belli kimyasal maddelerin yetersizliğidir. Böyle çocukların çoğu parlak zekalı ve yaratıcıdırlar. Bunların 1/3’ü ergenlik çağında kayda değer düzelme gösterir.Böyle durumlarda yapılacak en önemli iş uzmanla işbirliği yapmaktır.