GRT 283 KİTLE İLETİŞİM KURAMLARI Hafta 6

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar Harold Adam Innis ve Marshal McLuhan: iletişim teknolojilerindeki değişim ve gelişim, insanın düşünce toplumsal örgütlenme biçimini de değiştirir. Bu yorumlar teknokratik yorumlardır. Teknokrasi, tüm karar verme süreçlerinin teknik uzmanların ellerinde olduğu bir yönetim şeklidir. Yönetim kademelerinde sadece, bilgi, deneyim ve yetenek sahibi bilim insanları, mühendisler ve teknolojistler yer alır. Teknokrasinin başlıca özellikleri: Siyasi kurumların yönetimi, teknokratlardan oluşan 'uzmanlar kurulu' ile yürütülür. Siyasi ve ekonomik süreçler bilime ve rasyonalizme dayandırılır. Oysa teknoloji tarafsız değildir. Egemen güçlere hizmet eder. Ancak aynı zamanda değişim yönünde bir potansiyel sağlar.

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar H. A. Innis’in Yaklaşımı İnsanların kullandığı iletişim teknolojileri toplumsal ve ekonomik yapının temel belirleyicisidir. Farklı dönemlerde egemen olan iletişim teknolojileri, toplumların nasıl örgütleneceğini belirler. Teknoloji içeriği belirler  bilgi iktidarın dağılımını belirler  güç ilişkileri doğar İletişim teknolojileri 2’ye ayrılır: Zamana bağlı iletişim teknolojileri Mekana bağlı iletişim teknolojileri

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar H. A. Innis’in Yaklaşımı Zamana Bağlı İletişim Teknolojileri: Gelişmemiş, sözlü kültüre aittir. Toplumda en fazla el yazısı vardır. Merkezi bir iktidar yapısı vardır. Buna karşın: Matbaa ve elektronik kitle iletişim araçları genişleme ve yayılmaya sebep olur. Artık yüz yüze iletişimin kitleler üzerindeki etkisi azalmıştır.

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar M. McLuhan’ın Yaklaşımı Kitle iletişim araçlarıyla dünya kocaman bir köye dönüşmüştür. Dünya küçülmüş ve birbirine bağlanmıştır. Köyde nasıl herkes her şeyden haberdar oluyorsa TV sayesinde tüm dünyadan haberleri anında almak da mümkündür.

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar M. McLuhan’ın Yaklaşımı İletişim araçları 2 çeşittir: SICAK ve SOĞUK araçlar. Bireyin tek bir duyusuna hitap eden iletişim araçları SICAK araçlardır. Bireyin katılımı sınırlıdır. Fotoğraf Sinema (sessiz) Radyo

İletişime Teknolojik Yaklaşımlar M. McLuhan’ın Yaklaşımı SOĞUK iletişim araçları insan ların birden çok duyusuna hitap eder. Kişi daha katılımcıdır ve katılım yoluyla daha fazla bilgi edinir. Yüz yüze iletişim Telefon TV

McLuhan yaklaşımına göre sosyal medya SICAK mı SOĞUK mu?

SOĞUK (buz gibi)

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Psikolog Elihu Katz: medya insanlara ne yapıyor diye sormak yerine insanlar medya ile ne yapıyor diye soralım. İnsanların toplumsal ve psikolojik kökenli ihtiyaçları vardır. İnsanlar bu ihtiyaçlarını karşılamak için medyadan ve diğer kaynaklardan ihtiyaçlarını gidermeye yönelik beklentiye girerler. Medyaya maruz kalma bu ihtiyaçların bir kısmını giderir. İhtiyaç gidermek için medya içerikleri kullanılır ve izleyiciler doyuma ulaşır. Örneğin: Eğlence ihtiyacı için TV’de belirli bir programı seçip izlemek.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bireyler bilinçli ve gönüllü olarak kendi ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda medya içeriklerini arar, bulur ve kullanır. Bu yaklaşımda eksik olan bireylerin ihtiyaç ve doyumlarını şartlandıran ekonomi-politik çevreyi oluşturan sınıfsal koşullar ve bakış açılarıdır.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Diğer eksik noktalar: İzleyiciler tüm gücü ellerinde tutamazlar. İzleyiciler tek tek bireyler olarak ele alınmış ancak toplumda yaşadıkları göz önünde bulundurulmamış. Tek bilgi kaynağı medya değil, başka kitle iletişim araçları da var.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı 1960’larda Gerbner tarafından “Kültürel Göstergeler” araştırma projesi kapsamında oluşturuldu. Soru: TV izlemek gündelik yaşamda izleyicilerin düşüncelerini etkiler mi? Nasıl etkiler? Tv’nin etkisi uzun dönemlidir. Etki, azar azar ve derece derece birikerek oluşur. İzleyicilerin davranışlarından çok tutumları etkilenir. Çok fazla TV izlendiğinde, gerçek hayattan çok TV’deki dünyaya uygun tutuamlar ekilir.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı ÖRNEK: Şiddet içerikli TV izlemek doğrudan şiddet davranışına sebep olmaz ancak şiddet hakkında insanın zihnini biçimlendirir.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı Televizyon kurulu endüstriyel kapitalist düzenin kültürel silahıdır ve ilk amacı geleneksel inançları ve davranışları değiştirmek, tehdit etmek ve zayıflatmaktan ziyade sürdürmek, onlara istikrar kazandırmak ve güçlendirmektir. Medya toplumsallaştırıcı bir araçtır. TV izleme süresi arttıkça gerçekliğin televizyondaki versiyonuna inanma oranlarının artıp artmadığını araştırır. Çok Tv izleyen izleyiciler özellikle kendilerinin yaşayamayacağı tecrübelere daha fazla inanma eğilimindedirler. Daha az hayat tecrübesi olan çocuk ve gençler TV’deki bilgilere daha bağımlı hale gelirler. Yalnız yaşayan insanlar, başkalarıyla birlikte yaşayan insanlara göre TV’nin ekme yönündeki etkisinden daha fazla nasiplerinin alırlar.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı TV gerçeği yansıtan bir araç değil kendi içerisinde farklı bir dünyadır.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı Prime-time ve gündüz kuşağı yayınlar analiz edilir. Bu analizlere göre TV yaşamında gündelik yaşama göre çok daha fazla şiddet vardır. Erkek karakterler kadın karakterlerden sayıca fazladır. TV’de sunulan mesleklerin çoğu kanunların uygulanmasıyla ilgilidir.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı Kültürel göstergeler yaklaşımı Tv’yi endüstri devrimi öncesindeki dönemde dinin yaptığı gibi güçlü bir kültürel bağlantı aracı olarak görür. Televizyon, paylaşılan ritüeller ve aydınlatıcı içerik sunarak seçkinlerle halk arasıdna bir bağlantı işlevi görür. Sorulan soru: Bu genel deneyimin Amerika’nın siyasi yönelimindeki rolü nedir? Kültürel göstergeler projesini destekleyenler, incelenen konular ve araştırma metotları incelendiğinde şu eksiklikler ortaya çıkar: Gelenksel içerik analizi ve anket yöntemi vardır. Tarihsel ve kurumsal bağlam mevcut değildir. Tv programcılığının nasıl olduğu ve neden o şekilde örgütlendiği açıklanmaz.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Gündem Belirleme Dünyada neler olduğunun öğrenmek için medyaya bakarız. Kitle iletişim araçları toplumda meydana gelen bazı olaylara daha çok ilgi gösterir, bazılarına daha az ilgi gösterir veya hiç yer vermez. İnsanlar medyanın olaylara verdiği önem derecesini kabul etmeye meyillidirler.

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Gündem Belirleme Toplumda kitle iletişim araçlarının daha çok önem verdiği konular daha çok gündemde olacak, medyanın görmezden geldiği konular önemini kaybedecektir. 2013

Diğer Kuramlar ve Yaklaşımlar Gündem Belirleme Medyanın gücü, gündemi belirleyebilmesindedir. Medya bilgiyi ve iletişimin akışını kontrol eder. 1976’da Weawer: Televizyonun kurduğu gündem ile basının kurduğu gündem birbirine çok benzemektedir ve vatandaşın gündemiyle örtüşür. Gündem kurma yaklaşımı, medyanın insanların nasıl düşüneceklerni belirlemediği ancak ne hakkında düşüneceklerini belirlediği görüşüne dayanır.