MOTOR GELİŞİM
Motor gelişim Fiziksel büyüme ve merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanması olarak tanımlanır. Motor gelişim farklı değişikliklere uğrasa da bireyin tüm yaşamı boyunca devam eden bir süreçtir. Motor gelişim, düzenli bir sıra izler. gelişim ve merkezi sinir gelişiminin
Gelişimin Yönü
Büyüme hızı
Farklılaşma ve Bütünleşme
Kritik dönem kavramı
Bireysel farklılıklar
Beden ölçüleri
Filogeni ve ontogeni
Büyük kas motor becerileri, aynı zamanda ‘kaba motor beceriler’ veya ‘geniş kasların kullanılması’ diye de anılmaktadır. Emekleme, ayakta durma, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge gibi hareketler üzerindeki kontrolü anlatmak için kullanılmaktadır. Küçük kas motor gelişimi ise; aynı zamanda ‘ince devinimsel beceriler’ olarak da adlandırılabilmektedir. Eli ve ayağı kullanma becerileri ile nesne becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler örnek olarak gösterilebilir.
İnsanın gelişimi, sürekli olmakla birlikte bu sürekliliğin hızı her yaşta aynı değildir. Örneğin döllenmeden doğuma kadar olan evrede çok hızlı bir büyüme süreci yaşanır. Her gelişim evresi, diğer evrelerden farklı bir hızda gelişir ve insanın değişik yaşlarını kapsar. Çocuk için yaptığı her motor hareket, sözsüz iletişim anlamındadır. Fiziksel gelişim, motor gelişim ile paralel gitmektedir ve birbirinden ayrı düşünülemez.. motor gelişimin sağlıklı olması, fiziksel gelişiminin yanı sıra zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerine de önemli katkı sağlar.
Motor Gelişimi Etkileyen Faktörler
PSİKOMOTOR YETENEKLER Psikomotor beceriler, bir işin yapılması sırasında kullanılan bilinçli zihinsel etkinliğin yönlendirdiği koordineli kas etkinlikleridir. Örneğin el yazısı yazma, daktilo yazma, piyano çalma birer psikomotor beceridir. Motor yetenek, vücudun bir ya da birden fazla organının katıldığı kas hareketi ya da işlemidir. Psikomotor öğrenme, çocuğun doğumundan sonra psikomotor yeteneklerin gelişmesine bağlı kalarak ve yaşı ilerledikçe hızlanarak devam eder. Doğumdan sonra psikomotor yetenekler hızla gelişir. Psikomotor öğrenme, bu yeteneklerin gelişmesine bağlıdır. Bu psikomotor yetenekler şunlardır: Dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eş güdüm ve esneklik.
2.Kuvvet bir direnci yenebilme, karşı koyabilme becerisi olarak da tanımlanabilir. Motor davranışlarda kas ve sinir sisteminin gelişmesi önemli bir yer tutar. Kemiklerde ve iç organlardaki büyüme doğrultusunda kaslar, merkezi sinir sisteminin direktifleri ile istenilen davranışı yapar. Çocuklarda kas kuvvetinin yoğunlaşması yaşa, cinsiyete, olgunlaşma düzeyine, daha önceki fiziksel etkinlik aşamalarına ve bedensel ölçülere bağlıdır. 1. Dikkat . kelime anlamı ile ‘duygularla düşünceyi, bir olay ve bir nesne üzerinde toplama’ olarak tanımlanır.
3. Denge belli bir yerde bir hareketi veya pozisyonu sürdürme durumunu devam ettirme olarak tanımlanabilir. İlk önemli denge biçimleri, oturma ve ayakta durabilmedir. Vücut kısımlarını, vücudun ağırlık merkezine göre etkili olarak kullanmayı öğrenecektir. Denge; yürüme, koşma ve atlama becerilerinin kazanılmasında da çok önemli bir faktördür 4. Tepki Hızı İnsanların duyu organlarını harekete geçiren ve insanda bir tepkiye yol açan iç ve dış durum değişikliğine uyarıcı; dışarıdan ya da içeriden gelen uyarıcılara karşı organizmanın gösterdiği davranış tepki olarak tanımlanır. 5. Eş güdüm (Koordinasyon) belli bir amaca ulaşmak için; bilinçli motor hareketlerin devamlılığı, ahenkli ve uyumlu çalışması olarak tanımlanabilir. Psikomotor öğrenmenin pek çoğu birden fazla organların çalışmasını gerektirir. En yalın bir davranışta bile göz, el, kol veya ayak, gövde ile ayağın veya iki elin bir düzen içinde çalışması oldukça zordur. 6. Esneklik Vücudun gerektiği zaman öne, yana, geriye ve istenen yönlere eğilmesi; yani esnek olması gereklidir. Gövdenin, bacakların yeterli esnekliğe sahip olmadığı zamanlarda psikomotor davranışları öğrenmek mümkün değildir.
ETKİNLİK PLANI FORMATI MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI (2012) ETKİNLİK PLANI FORMATI (Etkinlik Adı) :Kaç değişik şekilde yürüyebilirim Etkinlik Türü : Hareketli (Uygulama Şekli) Yaş Grubu : 5 yaş Ay KAZANIMLAR VE GÖSTERGELER Dil gelişimi Kazanım 5. Dili iletişim amacıyla kullanır Göstergeler: sohbete katılır Motor gelişim Kazanım 1:yer değiştirme hareketleri yapar Göstergeler: yönergeler doğrultusunda yürür. Çift ayak şıçrayarak belirli mesafeye ilerler Tek ayak sıçrayarak belirli mesafe ilerler Kazanım 5: Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder Göstergeler: Müzik ve ritim eşliğinde çeşitli hareketleri ardı ardına yapar Sosyal-duygusal gelişim Kazanım 7: Bir işi ya da görevi başarmak için kendini güdüler Göstergeler: Başladığı işi zamanında bitirmek için çaba gösterir Kazanım10: Sorumluluklarını yerine getirir Göstergeler: Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir Bilişsel alan Kazanım 1: Nesne/durum/olaya dikkatini verir Göstergeler: Dikkat edilmesi gereken nesne/durum/olaya odaklanır ÖĞRENME SÜRECİ Çocuklarla birlikte daire şeklinde oturun. Daha önceden birlikte hazırladığınız kartları inceleyin İnceleme sırasında hareketlerdeki benzerlik ve farklılıklara dikkatlerini çekin. ‘’kaç değişik şekilde yürüyebilirim?’’ sorusunu yönelterek çocukların ürettikleri yürüyüş şekillerini deneyerek göstermelerine yardımcı olun MATERYALLER İnsan ve hayvanların değişik yürüyüşlerini içeren resim kartları SÖZCÜKLER - KAVRAMLAR Tek, çift, ileri, geri
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR DEĞERLENDİRME Yaptığımız yürüyüşlerinden hangisi en çok dikkatinizi çekti? Bu yürüyüşlerden en çok hangisinde zorlandınız? Hayvan yürüyüşlerinden en çok hangisini sevdiniz, neden? Kullandığımız hayvanlardan günlük hayatta en çok hangileriyle karşılaşıyorsunuz? AİLE KATILIMI Aileler çocuklarıyla birlikte bu oyunu evlerinin bahçelerinde oynayabilirler. Açık havada oynanması çocuklar için daha zevkli hale gelir DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR Öğrenme sürecine çocuğun etkin katılımını sağlayacak ipuçları verilir. Oyun hakkında bilgi verilir. UYARLAMA Sınıfta özel gereksinimli çocuk bulunduğunda etkinliğin materyal, yöntem, teknik ve öğrenme sürecinde yapılacak olan düzenlemelere dikkat edilmelidir.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI (2012) ETKİNLİK PLANI FORMATI (Etkinlik Adı) :Kurdele bağlama-çözme Etkinlik Türü : Hareketli (Uygulama Şekli) Yaş Grubu : 5 yaş Ay KAZANIMLAR VE GÖSTERGELER Dil gelişimi Kazanım 7:Dinlediklerinin/izlediklerinin anlamını kavrar Göstergeler: Sözel yönergeleri yerine getirir Motor gelişim Kazanım 1:yer değiştirme hareketleri yapar Göstergeler: göstergeler doğrultusunda koşar. Kazanım 4: Küçük kas kullanımını gerektiren hareketler yapar Göstergeler: Nesneleri değişik malzemelerle bağlar Sosyal-duygusal gelişim Kazanım 7: Bir işi ya da görevi başarmak için kendini güdüler Göstergeler: Başladığı işi zamanında bitirmek için çaba gösterir Kazanım10: Sorumluluklarını yerine getirir Göstergeler: Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir Bilişsel alan Kazanım 1: Nesne/durum/olaya dikkatini verir Göstergeler: Dikkat edilmesi gereken nesne/durum/olaya odaklanır ÖĞRENME SÜRECİ Oyuncular 2 gruba ayrılır. Önde bulunan oyunculara 15-20 cm uzunluğunda bir kurdele verilir. Her grubun 8 – 10 adım karşılarına bir arkadaşları konur. Öğretmenin işareti ile ilk sıradaki oyuncular koşarak kurdeleyi arkadaşının koluna bağlarlar ve geriye döner.2’nci avucuna vurup yerine otururlar. 2’nci oyuncuda işareti alınca koşar ve bağlanan kurdeleyi çözer, 3’ncü arkadaşına verir. Yarışma bu şekilde son oyuncuya kadar sürer. Oyun sonunda kurdeleyi çabuk bağlayıp çözen grup kazanır DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR Oyunun oynanışı hakkında çocuklara bilgi verilir.
AİLE KATILIMI Aileler ayakkabılarını bağlama, düğmelerini ilikleme sorumluluğunu çocuklarına verebilirler DEĞERLENDİRME Etkinliğimizin adı neydi? Etkinliğimizde kaç tane kurdele kullandık? Kurdelelerin rengini hatırlıyor musunuz? Bunlar nelerdi? Kurdele bağlarken ve çözerken ne hissettiniz? MATERYALLER Kurdele (farklı renkte) SÖZCÜKLER - KAVRAMLAR Kurdele bağlama- çözme UYARLAMA Sınıfta özel gereksinimli çocuk bulunduğunda etkinliğin materyal, yöntem, teknik ve öğrenme sürecinde yapılacak olan düzenlemelere dikkat edilmelidir.
SINIFIMIZIN OLMAZSA OLMAZLARI HAZIRLAYANLAR SINIFIMIZIN OLMAZSA OLMAZLARI MERAL ESEN ESRA DİRLİK ROZERİN KAYA