Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Doç.Dr. Cem Atabekoğlu Ankara Üniversitesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.

CYBH Gonore, Sfiliz CMV HSV I, II Klamidya Grup B Streptokok Molluscum Contagiosum Sarcopteis Scabiei Hepatitler HIV

Klamidya Gelişmiş ülkelerde en sık CYBH Zorunlu hücre içi parazit Sadece doku kültürü ile çoğaltılabilir Kolumnar epitel Düşük sosyoekonomik durum Bariyer yöntem kullananlarda daha az Vaginal, oral, anal seks ile bulaşır Öpüşme, banyo-tuvalet, havuz, ortak çamaşır vs yolu ile geçiş olmaz

AsemptomatikKadınların %75’inde, erkeklerin %50’sinde asemptomatiktir Semptomlar AsemptomatikKadınların %75’inde, erkeklerin %50’sinde asemptomatiktir Servikal enfeksiyonmukopürülan akıntı, hipertrofik servikal enflamasyon, salpenjit Laboratuar Hücre kültürü (serviks, üretra, vajina, rektum, nazofarenks) %100 Giemsa boyama, serolojik testler ?? Direkt semar flurosan antikor testi (%90) PCR

Klamidyal servisit

Klamidya Komplikasyonlar Salpenjit İnfertilite (Klamidya infeksiyonu fibrozis ile sonuçlandığında salphenjite bağlı olarak ciddi infertilite riski oluşturmaktadır) Ektopik gebelik Yenidoğanda inklüzyon konjonktiviti (%50) Yenidoğanda pnömoni, otitis media Preterm doğum, abortus, ölü doğum

Klamidya Tedavi edilmeyen klamidya infeksiyonlu kadınların %50’nda PIH gelişir. Bu PIH’in %20’si infertiliteye %18’i kronik pelvik ağrıya %9’u hayatı tehdit eden tubal gebeliğe yol açar En çok yerleştikleri bölge serviksteki kolumnar epiteldir Hipertrofik servikal inflamasyon ile birlikte pürülan akıntı

Tedavi bitene kadar seksüel ilişki yasak Klamidya-Tedavi Tetrasiklin 500mgx4, doksisiklin 100mgx2 (7 gün) Tetrasiklin kontraendike ise eritromisin ya da amoksisilin Oflaksosin 300mgx2, 7 gün Tedavi bitene kadar seksüel ilişki yasak

Gonore N. Gonorrhoeae, gram (-) diplokok Üretra, serviks, anal kanal, orofarenks Tayer-Martin / Martin Lester besi yerleri Kolumnar, transizyonel epitel (üretrit, salpenjit) Maruz kalım sonrası erkeklerin %20-50, kadınların %60-90’ı enfekte olmakta,

Gonore – Klinik Bulgular Erken semptomlar Kadınlarda vakaların %70’i asemptomatiktir Vajinal akıntı, üriner semptomlar, rektal rahatsızlık Vulva, vajina, serviks ve üretrada yanma, ağrı, kaşıntı - kültür + gram boyama (Serviks %85-90 tutulur) Bartolinitis (tek taraflı şişlik) Anorektal enflamasyon (anal yanma, ağrı, kanama, kaşıntı) Faranjit Dissemine enfeksiyon (poliartralji, tenosinovit, dermatit, endokardit, menenjit) Konjonktivit Çocuklarda vulvovajinit

Gonokokal servisit

Gonore – Laboratuar Gram boyama Kültür (tayer-martin) (gram (–) diplococ) Kültür (tayer-martin) Oksidatif pozitif, karbonhidrat fermentatif

Diğer CYBH mutlaka taranmalı Komplikasyon: Salpinjit ve PID (%10-20) Korunma: Asemptomatik taşıyıcıların tesbiti ve onların ve sex partnerlarının tedavisi Diğer CYBH mutlaka taranmalı

Gonore – Tedavi Penisilin duyarlı suşlar artmakta Seftriakson 125mg (tek doz) + doksisiklin 100 mgx2 (7 gün) Cefixime 0.4 g oral (tek doz) + doksisiklin 100 mgx2 (7 gün) Oflaksosin 0.4g veya ciproflaksosin 0.4 g (tek doz) + doksisiklin 100 mgx2 (7 gün) Tetrasiklin kontraendike ise eritromisin (4x400 mg /7) Üretra, endoserviks, rektumun lokalize infeksiyonları doksisiklin, seftriakson, sefiksim veya kinolon antibiyotiklerle tek dozla tedavi edilebilir Kinolon antibiyotikler, gebelikte kullanılmamalıdır Dissemine gonokokal infeksiyonda, i.v. seftriakson ile tedavi için hospitalizasyon gerekebilir PİH’da parenteral antibiyotik tedavisi için hospitalizasyon gerekebilir

Sifiliz Treponema pallidum İntakt müköz membranlardan geçiş (+) 10-90 gün sonra primer lezyon (şankır), 1-5 hafta devam eder Serolojik testle şankır var iken (-), 1-4 hafta sonra (+) Primer lezyondan 2-6 ay sonra sekonder sfiliz (genaralize kutanöz döküntüler) Tersiyer sfiliz (4-20 yıl)

Sifiliz - Semptomlar Primer Sfiliz Şankır  endure, ağrısız kenarları yüksek papül veya ülser Primer lezyon  müköz membran veya deride Kasık LN  büyümüş, ağrısız, sert Karanlık saha incelemesi Serolojik testler (-) ise 6 haftada bir tekrarlanmalı

Sifiliz - Semptomlar Sekonder Sfiliz Spiroketlerin hematojen yayılımı ile oluşur Ayak ve el içlerinde (gövde) diffüz, simetrik, bilateral papuloskuamöz lezyonlar, nefrit, hepatit, alopesi Perineal alanda papüller  kondilama latum (karanlık alanda (+), enfektif lezyonlar) Serolojik testler (+)

Gebelik ve Sifiliz Sfilizin gidişatı gebelikte değişmez Fetal enfeksiyon şiddeti maternal spiroketeminin derecesi ile ilişkili (2. Evrede en fazla) Etkilenme %40-50 Plasental geçiş her evrede olabilir, ancak fetal etkilenme 18. haftadan önce nadir Erken gebelik haftalarında ölü doğum, erken doğum

Konjenital Sifiliz Erişkin sekonder sfiliz ile semptomlar benzer lenfadenit, hepatosplenomegali, Osteokondrit, irregüler epifizyal birleşim (Guaaerin çizgisi) MSS, göz anomalileri (doğumda veya yıllar sonra) Sarılık, anemi, deri lezyonları, rinit

Konjenital Sifiliz

Sifiliz - Tanı Kutenöz lezyonlardan karanlık saha incelemesi IFA (kuru smear) PCR Serolojik testler  Primer lezyondan haftalar sonra (+) a. Nontreponemal (VDRL,RPR) Tedavi sonrası non-reaktif olur b. Treponemal (FTA-ABS, MHA-TP) Tedavi sonrası da testler reaktif kalır Karanlık saha incelemesi ; spiroketler Serolojik testler ( iki tip ) a) Non-treponemal: VDRL (Venereal Disease Research Lab) RPR ( Rapid Plasma Reagin ) Titrede 4 kat artış Tedavi sonrası non-reaktif olur b) Trepanomal: FTA-ABS (Fluorescent treponemal antibody Absorbed) MHT-TP (Microhemagglutination assay-Trepanoma Pallidum) Tedavi sonrası da testler reaktif kalır

Sifiliz - Tanı Test Hastalığın evresi Primer Sekonder Latent Geç VDRL 59-87 100 73-91 37-94 FTA-ABS 86-100 99-100 96-99 96-100 MHA-TP 64-87 94-100

Sifiliz - Tedavi Erken sfiliz & Kontakt Geç Sfiliz Gebelikte Sfiliz Benzatine penisilin 2.4 MU im /tek Tetrasiklin HCL 500 mgx4 po, 100 mg doksisiklin 100mx2 (14 gün) Eritromisin Geç Sfiliz Benzatine penisilin 2.4 MU im /tek (3 hafta) Gebelikte Sfiliz Penisilin Jarish-Herxheimer Reaksiyonu

SİFİLİZ - KOMPLİKASYON Jarisch-HerxHeimer reaksiyonu: Ateş, döküntü, LAP Herhangi bir tedaviden 1-6 saat sonra Organizmanın lizisine bağlı hipersensitivite rxn. Tedavi başarısızlığı ( 6-12 ay sonra klinik ve serolojik olarak kontrol edilmeli ) Sifilizi olan herkes HIV yönünden tetkik edilmeli

LENFOGRANULOMA VENEREUM Chlamydia TrachomatisL serotipi Klinik: Vezikopüstüler vulvar lezyon, ülserasyon İnguinal ve/veya femoral LAP (genellikle tek taraflı); hassas,ağrılı Perirektal veya perianal fistül ve striktürler

Lenfogranuloma Venorum

LGV - TEDAVİ Doxycycline 100 mg, oral, 2x1 / gün, 21 gün Eritromisin 500 mg, oral, 4x1/gün, 21 gün Cerrahi tedavi : Anal ve vaginal striktürler için dilatasyon Kolostomi Vulvektomi Abse direnajı

Granüloma İnguinale (Donovanosis) Chlymmatobcaterium granulomatosis. İntrasellüler Gr(-) bakteri Klinik : Vulva, perine ve inguinal bölgelerde ağrısız ülseratif granülomatöz hastalık Ağrısız, progresif, ülseratif lezyon Bölgesel LAP İnkübasyon süresi 8-12 hafta Donovan cisimciği mononükleer lökositler ile kaplı bakteri Semptomlar Papül, ülser Lenfatik şişme ve bubo oluşumu

Granuloma İnguinale

Granüloma İnguinale Laboratuar Bulgular - Wrigt ile boyanmış smear  mononükleer lökositler içinde gram (-) rod Karanlık boyama; Donovan cisimcikler - Biyopsi  plazma hücreleri ve rod şeklinde sitoplazmik inklüzyonları olan dağınık makrofajlardan oluşan (Mikulicz hücreleri) granülasyon dokusu

(DONOVANOSİS) Tedavi : Trimetoprim-Sülfametoxazol oral, 2x1 / gün, 3 hafta Doxycycline 100 mg, oral, 2x1/ gün, 3 hafta Tedavi bütün lezyonlar iyileşene kadar devam eder Alternatif tedavi ; Ciprofloxacin 750 mg, oral, 2x1/gün, 3 hafta

Şankıroid Haemaphilus ducrei Ağrılı genital ülser (pudentum, vajina veya servikste), İnguinal adenit, eritem,fluktuasyon HIV, herpes ve sifiliz ile koenfeksiyon Tedavi Azitromisin 1 g oral (tek) Setriakson 250 mg im (tek) Eritromisin 4x500 mg (7gün) Siproflaksosin 500mgx2 (3 gün)

Hemofilus Dukrei Tanı : Karanlık saha incelemesi PCR testing

ŞANKROİD - TEDAVİ Azitromicin 1gr, oral, tek doz Ceftriaxone 250 mg, IM, tek doz Ciprofloxacin 500 mg, oral, 2x1/gün, 3 gün Eritromisin 500 mg, oral, 4x1/gün, 7 gün

Trikomonas Flajelli parazit T. Vaginalis, anerorob Tek bir cinsel temas ile %70 bulaş Sıklıkla asemptomatik Yoğun, kötü kokulu vajinal akıntı, vulvar kaşıntı Çilek serviks (kolpitis makülaris) pH>5 Mikroskopi  motil trikomonas + WBC Whiff test (+), Clue cells (+)

Trikomonas - Tedavi Diğer cinsel yolla geçen hastalıklar araştırılmalı Metranidazole 2 g oral tek doz Metranidazole 2x500 mg 7 gün Partner tedavi edilmeli

HSV Çift sarmal DNA içeren zarflı bir virüstür. İnkubasyon dönemi: 2-10 gün İnokulasyon bölgesinde ağrı, hassasiyet, parestezi, yanma, ateş ve baş ağrısı, lenfadenopati

HERPES SİMPLEX VİRUS ENFEKSİYONU (HSV) İki serotipi var : HSV-1 ve HSV-2 Genital herpes, tekrarlayan ve tedavisi olmayan bir viral enfeksiyondur. Genital herpesin % 5-30’ u HSV-1 ile meydana gelir U.S.A. da 45 milyon insanda HSV-2 tesbit edilmiş.

Genital Herpes / Lezyonlar

HSV - Primer enfeksiyon Çoğu asemptomatik İnkübasyon süresi 3-7 gün Veziküler lezyon ( genellikle bilateral ) ; yanma , hassasiyet Veziküler lezyonlar rüptüre olur; hassas ülserler Servikste veziküler lezyon ; sulu bir akıntı Üretrit ve dizüri Lokal LAP Sistemik bulgular (ateş, başağrısı, myalji) olabilir Self-limiting (1-3 haftada düzelir)

HSV - Rekürrent enfeksiyon İlk epizoddan sonraki ilk yıl % 60-80 tekrarlar Semptomlar daha az şiddetli ve kısa süreli Sistemik bulgular yoktur

HSV - DANIŞMA Tanı : Virus kültürü Tip-spesifik serum Ab assay Rekürrent Asemptomatik viral yayılım Seksüel geçiş Condom Neonatal enfeksiyon riski İmmün yetm. olanlarda dissemine enf meydana gelebilir Tanı : Virus kültürü Tip-spesifik serum Ab assay

H.SİMPLEX - TEDAVİ Primer enfeksiyon : Acyclovir 400 mg, oral, 5x1/gün, 7-10 gün Famcyclovir 250 mg, oral, 3x1/gün, 7-10 g Valacyclovir 1 gr, oral, 2x1 / gün, 7-10 g 10 günde iyileşme olmazsa tedavi süresi uzatılır Topikal tedavinin yararı yok

H.SİMPLEX - TEDAVİ Rekürrent enfeksiyon : Acyclovir 400 mg, oral, 3x1/gün, 5 gün Acyclovir 200 mg, oral, 5x1/gün, 5 gün Acyclovir 800 mg, oral, 2x1/gün, 5 gün Famcyclovir 125 mg, oral, 2x1/gün, 5 gün Valacyclovir 500 mg, oral, 2x1/gün, 5 gün

H.SİMPLEX - TEDAVİ Şiddetli enfeksiyon (ateş, başağrısı; hospitalizasyon): Acyclovir 5-10 mg/kg, IV, 8 saatte bir, 5-7 gün veya klinik düzelme olana kadar Günlük Süpresif tedavi : Sık rekürrensleri olan (yılda 6 veya daha fazla) kişilerde rekürrens sıklığını % 75 azaltıyor ; Acyclovir 400 mg, oral, 2x1/gün Famcyclovir 250 mg, oral, 2x1/gün Valacyclovir 250 mg, oral, 2x1/gün Valacyclovir 500 mg, oral, 1x1/gün Valacyclovir 1000 mg, oral, 1x1/gün

VACCİNE-PREVENTABLE STDs HEPATİT A ve B HEPATİT A ( HAV ): Fekal-oral yol & Seksüel geçiş U.S.A. da HAV prevalansı % 33 Tedavi: Self-limiting Destekleyici tedavi Önlem: Hepatit A İmmun Globulin (0.02 ml/kg), IM (temasdan önce ve temasdan sonra iki hafta içinde) Hepatit A aşısı : % 94-100 etkili

HEPATİT B Kan yoluyla Seksüel geçiş Korunma: Aşılama (3 doz, 0.1. ve 6. ay) Post-exposure Proflaksi: Hepatit B İmmün Globulin ve Hepatit B aşısı (14 gün içinde başla)

HIV Klinik olarak latent, asemptomatik (ortalama 10 yıl) AIDS Tanı: HIV-1 ve 2 testing; tarama EIA Kesin tanı : western blot İmmunoflorence assay Enfeksiyondan 6 ay sonra % 95 tesbit edilir

HUMAN PAPİLLOMA VIRUS (HPV) (GENİTAL WARTS) 20 den fazla HPV tipi genital enfeksiyon yapabilir Tip 6 ve 11 ; genital wart (kondilom) Tip 16,18,31,33,35 ; servikal displazi ve kanser

HPV - KLİNİK Tanı : Dış genital ve perianal bölge Vagen, üretra, serviks (daha az sıklıkla) İnkübasyon süresi 4-6 hafta Ağrılı, frajil, kaşıntılı Tanı : Biopsi ( nadiren gerekir ) HPV- typing ( gerek yok ) Viral kültür ( mümkün değil )

EXTERNAL GENİTAL WART Podofilox % 0.5 solüsyon veya jel; 2x1/ gün, 3 gün, 4 gün ara (4 siklus), Antimitotik, gebelikte kullanılmamalı İmiquimod % 5 krem; 3x1/hafta, 16 hafta, gece yatarken immünmodülatör Podofilin resin % 10-25 in compound tincture of benzoin; /hafta, Antimitotik, sistemik toksik TCA ( triklorikasit ) % 80-90, haftada bir, Çevre dokuya hasar Krioterapi, 1-2 haftada bir tekrar, Termal sitoliz Elektrosurgery Cerrahi eksizyon

Kondilom

HPV - TEDAVİ Spesifik antiviral tedavi yok ve tedavi küratif değildir. Amaç genital wartların ortadan kaldırılması Lezyonların yokedilmesi infektiviteyi etkilemez Lezyonların tedavi edilmesi olası Cx Ca gelişimini etkilemez

ALTERNATİF TEDAVİ İntralezyoner interferon Laser surgery

HPV - TAKİP Danışma : Gereksiz Sıklıkla ilk 3 ayda rekürrens Genital wart, servikal kolposkopi için endikasyon değildir. Danışma : Seks partnerinin incelenmesi gerekmez Subklinik hastalık taraması yapılması gerekmez Kondom, enfekte olmayan kişilerde bulaş riskini azaltır, ancak elimine etmez HPV enfeksiyonu olan kadınlar sitolojik tarama yaptırmalıdır