NİŞANLILIK NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA Nişanlanma, kadın ve erkeğin karşılıklı evlenme vaadinde bulundukları bir hukuki işlemdir. Bu işlem sonucu içine girilen durum ise nişanlılıktır. Medeni Kanun’un verdiği tanıma göre ise nişanlanma, evlenme vaadidir.

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA Nişanlanmanın Hukuki Niteliği Üç farklı görüş ileri sürülmektedir: 1.Önsözleşme Görüşü: Bu görüşe göre nişanlanma evlenmenin yapılması borcunu doğuran bir önsözleşmedir. 2.Karar Görüşü: sözleşmenin aksine nişanlanma her iki taraf için de aynı iradeyi barındırdığı için bu şekilde kurulan bir işlem karardır.

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA 3. Sözleşme Görüşü: Bu görüşe göre nişanlanma ile kurulan ilişki, taraflara evlenmeyi gerçekleştirme yükümü yanında, sadakat, örf ve adetin getirdiği ölçüde yardım ve bakım gibi bir takım aile hukuku yükümlülükleri de yüklediği için tarafların birbirlerine uygun irade beyanlarıyla kurulan bir sözleşmedir. Bazı yazarlara göre ise burada bir eksik borç vardır. Yani ifası mümkün fakat ifaya zorlanamayacak bir borç mevcuttur.

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA Nişanlanmanın Kurucu Unsurları Nişanlanmanın kurucu unsurları, karşılıklı evlenme vaadi ve bu vadde bulunanların ayrı cinsten olmalarıdır. Ancak bu iki unsur varsa, nişanlanmadan söz edilebilecektir.

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA Nişanlanmanın Geçerliliği Ve Hükümsüzlüğü Bir hukuki işlem olarak nişanlanmanın geçerliliği; -Tarafların ehil olmasına, -Evlenme vaadinin emredici hukuk kurallarına, ahlak ve adaba aykırı ya da muvazaalı olmamasına, -Evlenmenin imkansız olmamasına, -İrade beyanında sakatlıkların mevcut olmamasına bağlıdır.

NİŞANLILIK KAVRAMI VE NİŞANLANMA Nişanlanmanın Şarta ya da Süreye Bağlanması Geçerlilik şartlarını taşıyan bir nişanlanmanın şarta bağlı olarak ya da bir zaman belirterek yapılması mümkündür.

NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ Nişanlılar karşılıklı evlenme vaadinde bulundukları için, nişanlılığın temel hükmü, taraflardan her birinin vaadine uygun davranmakla yükümlü olmasıdır. Bu yükümlülük evlenmeyi gerçekleştirme ve evlenmeyi engelleyecek davranışlardan kaçınmayı yani sadakat yükümlülüğünü kapsar.

NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ Nişanlı Medeni Kanun anlamında yakın sayılır. Bununla birlikte evlenme gibi nişanlılıktan doğan bazı haklar vardır. Bunlar: -Destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat isteyebilme hakkı -Tanıklıktan ve hakimlikten kaçınma hakkı

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ Nişanın Sona Erme Halleri 1.Evlenme: Nişanlılık, nişanlıların birbirleriyle evlenmesi ile sona ermişse, artık evlilik ilişkisi hükümleri uygulanır. nişanlılardan birinin bir üçüncü kişiyle evlenmesi halinde ise nişanlılık yine sona erer. Ancak bu halde, başkasıyla evlenen nişanlı tarafından haksız olarak bozulmuş olur ve nişanın bozulmasının sonuçları doğar.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 2.Tarafların Anlaşması: Taraflar karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklaması ile aralarındaki nişanlılık ilişkisine son verebilir. Bu durumda nişanın bozulması durumu söz konusu olmadığından bir tazminat talebi gündeme gelmeyecektir. Fakat, taraflar hediyelerin geri verilmesini talep edebilir.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 3.Bozucu Şartın Gerçekleşmesi: Şarta bağlı nişanlanmada, nişanlılık baştan itibaren kurulmuş olur, şartın gerçekleşmesiyle ise kendiliğinden sona erer. Nişanlılığın kurulup da bozucu şartın gerçekleştiği zamana kadar nişanı haklı sebeple bozan taraf kanundan doğan tazminat vs. gibi haklarını kullanabilecektir. Fakat, bozucu şartın gerçekleşmesinden sonra, nişan kendiliğinden sona ereceğinden tazminat alacağı değil fakat hediyelerin geri verilmesi talep edilebilir olacaktır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 4.Evlenmenin İmkansızlaşması: Ölüm, gaiplik vs. gibi nedenlerle evlenme imkansızlaşabilir ve nişanlılık sona erebilir. Bu gibi durumlarda, hediyelerin geri verilmesi ve diğer nişanlının serbest kalması dışında başka sonuç doğmaz.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 5.Kesin Bir Evlenme Engelinin Meydana Gelmesi: Nişanılardan birinin iyileşemeyecek derecede akıl hastası olması veya nişanlılardan birinin diğeri tarafından evlat edinilmesi gibi durumlarda kesin evlenme engeli ortaya çıkar. Nişanlılık kendiliğinden son bulur ve yine hediyelerin geri verilmesi talep edilebilecektir.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 6.Nişanın Tek Taraflı Olarak Bozulması: Nişanlılardan biri, nişanlılık ilişkisine bir taraflı irade açıklaması ile son verebilir. Bu irade açıklaması açık olabileceği gibi örtülü de olabilir. Nişan bozulduktan sonra bundan dönmek söz konusu olmaz. Nişanı bozmak iki şekilde olur: haklı sebeple ve haklı bir sebep olmadan. Her iki halde de nişanın bozulmuş olması yönünden bir fark yoktur. Fark tazminat ödenip ödenmemesi yönünde ortaya çıkar.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ Haklı sebep, karşı tarafın kusurundan kaynaklanabileceği gibi, her iki tarafın kusurunun bulunmadığı hallerde de söz konusu olabilir. Ancak, nişan karşı tarafın bir kusurlu davranışından kaynaklanıyorsa, bunun sonucu nişanı bozan tarafın tazminat isteme imkanının doğmasıdır. Nişanlılardan birinin, haklı bir sebep olmaksızın ya da kendinden kaynaklanan bir sebeple nişanlılığa son vermesi durumda ise, nişanı haksız olarak bozan taraf diğer nişanlıya tazminat ödemek zorunda kalır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ Nişanın Sona Ermesinin Sonuçları 1.Maddi Tazminat a.Nişanlıların Tazminat İsteme Hakkı: Tazminatla sorumlu olacak taraf: -hiçbir haklı sebep yokken nişanı bozan ya da -nişanın bozulmasına kusuru ile sebep olandır. Ödenecek olan masraflar ve tazmin edilecek zararlar, kusursuz olan nişanlının, nişanlanmanın geçerli olduğuna güvenerek yaptığı masraflardır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ b.Üçüncü Kişilerin Tazminat İsteme Hakkı: Ana baba ya da onlar gibi hareket edenler, dürüstlük kuralına uygun olarak yaptıkları nişan masrafları ve evlenmenin yapılacağı kanaatiyle yaptıkları masrafları isteyebilirler.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 2.Manevi Tazminat Madi tazminattan farklı olarak, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, manevi tazminat isteme hakkı yalnızca nişanlılara tanınmıştır. a.Manevi Tazminat İstemenin Şartları: Üç şart aranır: -Nişanlılık, bozma ile sona erdirilmiş olmalıdır. -Tazminat isteyen nişanlının kişilik hakkı bir zarara uğramış olmalıdır. -Davalı taraf kusurlu olmalıdır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ b.Manevi Tazminatın Tayini: Bu davayı, zarara uğrayan nişanlı açar. Ancak, nişanlı manevi tazminat talebini ileri sürmüş ve ondan sonra ölmüşse, manevi tazminat istemi mirasçılara geçer.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 3.Hediyelerin Geri Verilmesi a.Hediye Kavramı: Nişanlanma ve nişanlılık dolayısıyla, bir nişanlıya ekonomik değeri olan her türlü kazandırma hediye kavramının içine girer. b.Hediyelerin Geri Verilmesinin Şartları: -Hediye nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır. -Geri istenecek hediyenin alışılmışın dışında olması gerekir. -Nişanlılık, evlenme dışında bir sebeple sona ermiş olmalıdır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ c.Geri Verme Talebinde Bulunabilecek Kişiler: Geri vermeyi isteme hakkına, nişanlılar , ana ve babaları ya da ana baba gibi hareket eden kimseler sahiptirler. d.Geri Verme Talebinin Niteliği ve Kapsamı: Hediye ayni veya misli olarak iade edilir, bu şekilde geri verilemiyorsa sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.

NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 3.Nişanın Sona Ermesinden Doğan Taleplerin Zamanaşımı Nişanlılığın sona ermesinden doğan talep hakları, sona ermenin üzerinden 1 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.