GÖLLER
Kara içlerindeki çukurlukları dolduran durgun sulara göl denir. Göllerin Özelliğinde (acı, tuzlu, tatlı olmasında) Etkili Faktörler: 1. Gölün büyüklüğü ve derinliği:Büyüklük ve derinlik arttıkça tuzluluk azalır. 2. Gölün gideğeninin olup olmaması: Göl sularını bir gideğen ile boşaltabiliyorsa suları tatlı olur. 3. İklim: Nemli iklim bölgelerinde göllerin tuzluluğu daha azdır. Genelde tatlı suludurlar. 4. Göl çanağını oluşturan kayaların özelliği
GÖL OLUŞUMLARI TEKTONİK GÖLLER KARSTİK GÖLLER VOLKANİK GÖLLER BUZUL GÖLLERİ DOĞAL SET GÖLLERİ Heyelan Set Gölü: Tortum, Sera, Abant Alüvyon Set Gölü: Marmara, Köyceğiz, Mogan Kıyı Set (Lagün): B. Ve K. Çekmece, Terkos Volkanik Set: Van ,Erçek, Nazik, Balık, Çıldır. Buzul (Moren set) Set YAPAY SET GÖLLERİ: Baraj gölleri
OLUŞUMLARINA GÖRE GÖLLER 1. Tektonik Göller: Yer kabuğu hareketleri ile oluşan çukurlukları dolduran sulardır. En fazla Doğu Afrika’da görülür. Yurdumuzda ise Tuz G., Manyas (Kuş g.), Ulubat, İznik, Sapanca, Akşehir, Beyşehir, Burdur, Eber, Hazar, Ilgın gölü gibi.
TEKTONİK GÖL
2. Karstik Göller: Karstik bölgelerdeki çukurlukları dolduran durgun sulardır. Ör: Salda, Suğla, Kestel, Avlan, Kovada gölleri gibi.
Dünya üzerinde en fazla Kuzeybatı Avrupa’da görülür. 3. Buzul Gölleri: Yurdumuza bazı yüksek dağların üst kısmında görülür (Cilo, Ağrı, Tendürek, Erciyes, Bolkar dağları gibi). Dünya üzerinde en fazla Kuzeybatı Avrupa’da görülür. Ayrıca Kanada’nın güneyi ile A.B.D’nin kuzeyindeki göller buna örnektir.
4. Volkanik Göller: Yurdumuzda Nemrut, Meke Tuzlası (Konya –Karapınar), Gölcük (Isparta), Acıgöl (Konya) gölleri buna örnektir.
VOLKANİK GÖLLER
5. Doğal Set Gölleri • Heyelan Set Gölü: Tortum, Sera, Abant, Yedi Göller. Alüvyon Set Gölü: Marmara, Bafa(Çamiçi), Köyceğiz, Eymir, Mogan Kıyı Set (Lagün): B. Ve K. Çekmece Terkos (Durusu) ,Akyatan, Balıklı, Simenlik Volkanik Set: Van ,Erçek, Nazik, Balık, Çıldır. Buzul (Moren set) Set : En fazla K.Batı Avrupa’da görülür.
HEYELAN SET GÖLÜ
ALUVYON SET GÖLÜ
KIYI SET GÖLLERİ (LAGUN)
VOLKANİK SET GÖLLERİ
BUZUL SET GÖLÜ
Baraj gölleri buna örnektir. 6. Yapay Set : Baraj gölleri buna örnektir. Yurdumuz akarsuları üzerinde baraj kurmaya en elverişli bölgemiz D.Anadolu, En elverişsiz bölge Marmara Bölgesi’dir. Hidro elektrik potansiyeli en fazla olan bölgemiz D.Anadolu Bölgesidir
BARAJ GÖLLERİ
BİR SORU SORALIM DÜNYANIN EN BÜYÜK GÖLÜNÜN ADI NEDİR?
Dünyanın en büyük gölü: Hazar Denizi Alanı: 371.000 km2 – dünyanın en büyük gölü Hacmi: 78.200 km3 – dünyada 1. sırada En derin yeri: 1.025 metre (dünyanın en derin 3. gölü) Ortalama derinliği: 211 metre En uzun yeri: 1.030 km (dünyada 1.) En geniş yeri: 435 km Toplam kıyı uzunluğu: ~7.000 km Kıyı ülkeleri: Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya ve Türkmenistan
ZANNETME Kİ BU O BU HAZAR GÖLÜ, ELAZIĞ DA
DİĞER GÖLLERİ DE TANIYALIM
Superior Gölü dünyanın en büyük tatlı su gölü Yüzölçümü 82.414 km2, Hacmi 12.100 km3 Kuzey Amerika kıtası – Kanada, ABD dünyanın 2. ve Kuzey Amerika’nın en büyük gölü dünyanın en büyük tatlı su gölü
Victoria Gölü Afrika’nın en büyük gölü Yüzölçümü 69.485 km2 – Hacmi 2.750 km3 Afrika kıtası – Uganda, Kenya, Tanzanya dünyanın 3. ve Afrika’nın en büyük gölü
Michigan Gölü bir ülke sınırları içinde bulunan en büyük göl Yüzölçümü 58.000 km2, Hacmi 4.900 km3 Kuzey Amerika kıtası – ABD dünyanın 5. ve Kuzey Amerika’nın 3. büyük gölü bir ülke sınırları içinde bulunan en büyük göl
Baykal Gölü dünyanın en derin gölü Yüzölçümü 31.500 km2, Hacmi 23.615 km3 Asya kıtası –Kazakistan dünyanın 7. ve Asya’nın 2. büyük gölü dünyanın en derin gölü (1642m) tamamı Rusya içinde olan en büyük göl
Malavi Gölü dünyada en fazla balık çeşidi olan göl Yüzölçümü 30.044 km2, Hacmi 8.400 km3 Afrika – Tanzanya, Mozambik, Malavi dünyanın 9. ve Afrika’nın 3. büyük gölü en fazla balık türünün yaşadığı göl
Ladoga Gölü Avrupa’nın en büyük gölü Ladoga Gölü, Rusya Yüzölçümü 18.130 km2, Hacmi 908 km3 Avrupa kıtası – Rusya dünyanın 15. ve Avrupa’nın en büyük gölü
Vostok Gölü Dünyanın en büyük buzulaltı gölü Vostok Gölü – Antarktika’nın en büyük gölü Yüzölçümü 15.690 km2, Hacmi 5.400 km3
Toba Gölü dünyanın en büyük volkanik gölü Yüzölçümü 1.130 km2, Hacmi 240 km3 Asya kıtası – Endonezya
Como Gölü- İTALYA dünyada en çok turist çeken muhteşem göllerinden
Dove Gölü-Avustralya (tazmanya) Tazmanya canavarının evi diye de tabir edilir
YÜZME BİLMEYENLERİN BİLE BATMADIĞI BİR GÖL VAR BİLEN VAR MI?
LUT GÖLÜ Derinliği çok fazla olmasa da (yaklaşık 376 m) göl seviyesi deniz seviyesinden 350 metre aşağıdadır. Lut Gölü %28 ile %33 arasında değişen tuz oranıyla Antarktika'daki Don Juan Gölü (%40'ın üzerinde) ve Asal Gölü'nden (%35) sonra dünyadaki en tuzlu üçüncü göldür.
BU GÖLÜN ADI NEDİR?
SALDA GÖLÜ- BURDUR
AKARSU Belli bir yatak içinde akan sulara akarsu denir. Akarsular denizlere veya göllere akarlar. Fırat ve Dicle Nehirleri, Yeşilırmak, Kızılırmak başlıca akarsularımızdır.
Küçükten Büyüğe Dere Çay Irmak Nehir
DERE “boyları kısa suları az olan akarsular” “akarsuların en küçüğü”
ÇAY “Dereden büyük ırmaktan küçük olan akarsu” “Derelerin birleşmesi ile oluşan yatağında her zaman su bulunan, yatağı derelere göre biraz daha geniş ve uzun olan devamlı akışlı akarsular”
NEHİR-IRMAK Nehir, ırmağın Arapça karşılığı olup, aynı anlamı ifade eden bir sözcüktür.
IRMAK Irmak kavramını, “yatak boyu uzun, meyli menbalarda fazla ovada az olan, tabanı zaman zaman değişiklik gösteren, bir veya daha fazla dereyi kol olarak alan ortalama debisi 2,0 < Q≤ 50,0 m3 /sn olan akarsular” olarak tanımlamıştır.
NEHİR “yatak boyu çok uzun, meyli menbada çok ovalarda normal aşağı havzada ise az olan, bir veya daha fazla ırmağı kol olarak alan, yatağında bol miktarda alüvyon malzeme bulunan, geniş kurp ve menderesler çizen, ortalama debisi 50,0 < Q< 1000 m3 /sn olan akarsular” olarak yapmıştır.
Nehir Uzunluk (km) Nil Nehri 6.650 Amazon Nehri 6.400 Yangtze Nehri SIRA Nehir Uzunluk (km) 1 Nil Nehri 6.650 2 Amazon Nehri 6.400 3 Yangtze Nehri 6.300 4 Mississippi Nehri 6.275
ŞELÂLE (Çavlan) Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde âniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı.
Jog Şelalesi Hindistan’ın en yüksek şelalelerinden biri Sharavathi Nehri 'nin 253 m yükseklikten aşağı dökülmesi sonucu oluşmaktadır
Detian Şelalesi Çin ve Vietnam sınırında yer alan şelale dünyanın en büyük sınır şelalelerinden dördüncüsüdür. İki ülke arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle turizme çok yakın gelecekte açılabilmiştir.
Angel Şelalesi Toplam yüksekliği 978 metredir ve 807 metre boyunca serbest bir şekilde aşağı doğru düşmektedir. Venezuela’nın balta girmemiş ormanlarından birinde bulunduğu için Canaima Ulusal Parkı’na sadece havadan ulaşmak mümkündür.
Niagara Şelalesi Muhtemelen dünyanın en ünlü su parkı olan Niagara Şelalesi Ontario ve New York şehirleri arasında yer alır. Her yıl 14 milyon ziyaretçi Yükseklik 51m
Victoria Şelalesi Victoria Şelalesi, Zimbabwe ve Zambiya sınırında yer alır. Genellikle dünyanın en büyük şelalesi olarak bilinir ancak bu bilgi yanlıştır. 1.7 km genişliğe ve 108 metre yüksekliğe sahiptir.
Bizde de var
3-4 metreden dökülür
ÇAĞLAYAN Şelaleden daha küçük çapta olan şelâleye çağlayan denir.