KUVVET VE HAREKET

Neler Öğrenmiştik? Aşağıdaki resmi inceleyerek soruları cevaplayınız. Doğu yönünde hareket eden arabaya 3 arkadaş gösterilen yönlerde kuvvet uyguluyorlar 1)Üç arkadaş aynı anda kuvvet uyguladığında aracın sürati değişmez NEDEN? 2)10N Kuvvet kaldırılırsa arabanın hareketi nasıl olur? 3)40N luk kuvvet kaldırılırsa ne olur?

SARMAL YAYLARI TANIYALIM Üzerine kuvvet uygulanıp serbest bırakıldığında eski haline gelebilen maddelere esnek madde denir. Esnek maddelere örnek olarak neler verilebilir? Aşağıdakilerden hangileri esnek maddedir?

Acaba hangileri esnek maddelere örnek olabilir?

Dengede olan bir cisme uygulanan iki kuvvet birbirine eşittir. Yayın uyguladığı kuvvetin yönü m cisminin uyguladığı kuvvetin yönü BU AÇIKLAMADAN NE SONUÇ ÇIKARILABİLİR?

Yaylar kendilerine uygulanan kuvvetin tersi yönde ve eşit kuvvet uygular denebilir mi?

Soru Boyu 60cm olarak ölçülen bir yaya 10N ağırlığındaki bir cisim takıldığında boyu 80cm olmuştur.Buna göre yayın uzama miktarını bulunuz? Aynı yaya 20N ağırlığındaki bir cisim takıldığında boyu 100cm olarak ölçülmüştür.Yayın uzama miktarını bulunuz.

Sonuç Yaya uygulanan kuvvet artıkça uzama miktarı artar.

Soru Şekildeki yayın uygulanan kuvvete göre uzama miktarı verilmiştir.80N luk yük asıldığında uzama miktarı ne olur? Uygulanan kuvvet 20 60 Uzama miktarı 6 18

Kuvveti ölçen aletin adı nedir? Bu aletin çalışma prensibini kim açıklayabilir?

Yaylarla İlgili Özellikler Farklı maddelerden yapılmış olmaları yayların esnekliklerinin farklı olmasına neden olur. Farklı cins yaylara eşit kuvvetler uygulansada uzama miktarları farklı olur. Yaylara kapasitesinden fazla kuvvet uygulandığında esnekliğini kaybeder. Esnekliğini kaybetmedikleri sürece uzama miktarları uygulanan kuvvetle doğru orantılıdır.

İŞ VE ENERJİ Bir cismin uygulanan kuvvetin etkisiyle hareket etmesine iş denir. Bir işin olabilmesi için alınan yol ile uygulanan kuvvetin birbirine paralel olması gerekir.

Aşağıdakilerden hangisi iş yapar? Kova taşıyan öğrenci ve pazar arabasını taşıyan bayan hangisi iş yapar acaba?

İş yapılıp yapılmadığını anlamak için alınan yol ve kuvvetin hangi yönlerde olduğu çizilir. Uygulanan kuvvet ve Alınan yol birbirine paralel olmadığından iş yapılmaz Uygulanan kuvvet Alınan yol

Bir de diğerine bakalım Birbirine paralel olduğu İçin iş yapılır Uygulanan Alınan Kuvvet Yol

Peki bunlar için ne söylersiniz

Peki bir arkadaşınızı seçelim ve aşağıdaki işlemleri yaptıralım hangisinde iş yapar hangisinde yapmaz karar verelim Boş okul çantasını kapıya kadar taşınır. Çanta kitaplarla doldurularak öğretmen masasına kaldırılır. Kitap dolu çantayı taşıma Sınıf duvarını iten bir öğrenci

Şimdi de çalışma kitabındaki iş var mı etkinliğini grup olarak yapınız. Sonrada sayfa 46 daki etkinliği yapınız.

Peki acaba ne kadar iş yapıldığını nasıl hesaplarız Peki acaba ne kadar iş yapıldığını nasıl hesaplarız.Bunun için şunlar yapılır: İş yapılıp yapılmadığına karar verilir(İş varsa) Alınan yol ile uygulanan kuvvet çarpılır. Yani İŞ=KUVVET X YOL Yukarıdaki formüle göre işin birimi ne olur acaba?

İş=Kuvvet X Yol N X m Dolayısıyla iş birimi N.m dir. N.m özel olarak joule(j) olarak adlandırılır.

Enerji Nedir? İş yapabilme yeteneğine enerji denir. Bir iş yaparken her zaman enerji harcanır fakat her enerji harcandığında iş yapılmayabilir. Hareket eden her cisim bir enerjiye sahiptir.Bu enerjiye HAREKET(KİNETİK) ENERJİ denir.

KİNETİK ENERJİ Aşağıdaki metni dikkatlice okuyunuz. Kinetik enerjinin nelere bağlı olduğunu öğrenmek isteyen bir grup öğrenci şekildeki düzeneği oluştururlar. Arabayı h yüksekliğinden bırakan öğrenciler arabanın aşağı inerken hızlandığını ve cisme çarpıp onu bir süre sürüklediğini gözlemler. İçlerinden bir tanesi ‘’Araba cismi sürüklediğine göre bir enerjiye sahiptir’’ der.Arabanın enerjisi artarsa cismi daha çok sürükler diye düşünür. Bunun içinde düzenekte değişiklik yaparlar. Araba h Cisim

Yüksekliği artırarak arabayı tekrar serbest bırakırlar. Araba cisme daha hızlı çarpar ve cismi daha çok sürükler.Öğrenci hız artıkça hareket enerjisinin arttığını anlar. 4h

Öğrencilerden bir diğeri’’arabanın kütlesini artırırsak cismi daha fazla sürükler mi’’ diye sorar. Yük

Öğrenciler aynı düzeneği tekrar kurarlar ve arabanın üzerine yük koyup serbest bıraktıklarında yine aynı hıza ulaştığını ama cismi daha çok sürüklediğini fark ederler. Bir hareketlinin kütlesi artıkça enerjisinin arttığını anlarlar. Evet bu parçaya göre kinetik enerji nelere bağlıdır?Acaba

HAREKET(KİNETİK)ENERJİ CİSMİN KÜTLESİNE VE HIZINA BAĞLIDIR.

Soru I II III IV V 2V 5V 10V Kütleleri aynı olan şekildeki arabaların kinetik enerjilerini sıralayınız?

Çalışma kitabınızda Hangi aracın kinetik enerjisi büyük Çalışma kitabınızda Hangi aracın kinetik enerjisi büyük? Etkinliğini yapınız.

Çekim Potansiyel Enerji Cisimlerin ağırlıkları ve bulundukları konumlardan dolayı sahip oldukları enerjiye çekim potansiyel enerjisi denir. Acaba çekim potansiyel enerjisi nelere bağlıdır? İki basket topunun bir tanesi 2m yükseklikten diğerini 5m yükseklikten kumun içine bırakılırsa hangisi daha çok yer açar?

Buradan yüksekliği fazla olanın çekim potansiyel enerjisi daha fazladır sonucunu çıkarabiliriz. Peki aynı yükseklikten plastik top ve basket topunu kumun içine bıraksak hangisi daha çok yer açar?

Ağırlığı fazla olan cismin çekim potansiyel enerjisi daha fazladır.

SORU Yükseklik ve ağırlıkları şekildeki gibi olan cisimlerden hangisinin çekim potansiyel enerjisi en büyüktür? 2G G 2G G h h/2 h 2h yer

Esneklik Potansiyel Enerji Esnek cisimlerin denge konumları bozulduğunda cisimler enerji depolanır.Bu enerjiye esneklik potansiyel enerjisi denir. Yay ne kadar çok sıkıştırılırsa esneklik potansiyel enerjisi o kadar fazla olur. Bir yay ne kadar çok uzatılırsa,esneklik potansiyel enerjisi o kadar fazla olur.

Soru Aynı boyda ve kalınlıkta farklı cins iki yay eşit miktarda sıkıştırılıp arabalar önlerine bırakıldıktan sonra serbest bırakılıyor.Yaylar eşit sıkıştırılmasına rağmen demir yayın önündeki arabanın bakır yaydaki arabadan daha ileri gittiği gözleniyor.Bunun nedeni ne olabilir?

ÇÖZÜM Yayların esneklik potansiyel enerjisi yayın yapıldığı maddeye de bağlıdır.

Enerji Dönüşümleri Enerji vardan yok,yoktan var edilemez.Enerjinin azalması,başka bir enerjiye dönüşmesi anlamına gelir. Şekildeki elma da acaba ne gibi enerji dönüşümleri olur?

Buraya kadar öğrendiklerimizi tekrarlayalım. Çalışma kitabı syf-48-49-50-51 deki etkinlikleri yapınız. Ders kitabı sayfa 81 deki enerji dönüşümleri parçasını okuyoruz. Kendimizi değerlendirelim kısmını herkes defterine yapsın.