Bazı Kışlık Çilek Çeşitlerinin Topraksız Tarımda Düzce Ekolojik Koşullarındaki Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Fatma Çiğdem SAKİNOĞLU ORUÇ1 1.Düzce Üniversitesi Çilimli Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Çilimli/DÜZCE E-posta: cigdemsakinoglu@duzce.edu.tr Özet Araştırma Düzce Konuralp bölgesindeki özel bir firmanın bahçesinde, 2013-2015 yılları arasında 7 çilek çeşidi ile sera ortamında, 18 raflı sistemde torf- perlit karışımlı harç ortamında kış dikim sistemi kullanılarak yürütülmüştür. Çeşitlerimiz Yalova 416, Sweet Charlie, Dorit 216, Tufts, Fern, Aliso ve Gianna çeşitleri olup; çeşitlerin Düzce Konuralp ekolojik koşullarında 2014-2015 yıllarındaki çiçeklenme başlangıç tarihleri, kloroz gösterme, vejetatif gelişme durumları, meyve ağırlığı değerleri incelenmiştir. Deneme sonucunda incelenen 7 çilek çeşidi içinde Sweet Charlie, Dorit 216 ve Fern çeşitlerinin en az kloroz gösterdiği, en fazla vejetatif gelişmenin Fern, Dorit 216 ve Aliso çeşitlerinde olduğu, en iri meyveli çeşidin Dorit 216 ve Aliso, en küçük meyveli çeşidin ise Yalova 416 olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Çilek, çeşit, pomolojik,topraksız, kışlık Abstract Research in the garden of a private firm in Duzce Konuralp, with 7 varieties of strawberries in the greenhouse environment between the years 2013 to 2015, was conducted using the 18-bay system torf- perlite mixed mortar winter planting system in the environment. Our type 416 Yalova, Sweet Charlie, Dorit 216, Tufts, Fern is Alison and Gianna varieties; date of beginning of flowering in the years 2014-2015 in Duzce Konuralp ecological conditions of the kind, show chlorosis, vegetative state, fruit weight values were examined. Examined in the trial results 7 varieties of strawberries in Sweet Charlie, Dorit 216 and has at least chlorosis of Fern varieties, maximum vegetative growth Fern, Dorit as in 216 and Alison varieties, the Dorita 216 and Alison most large-fruited varieties, while the small-fruited varieties of Yalova 416 that respectively. Keywords: strawberry varieties, pomological, soil, winter Giriş Çilek (Fragaria x ananassa Duch.), ülkemizde yetiştiriciliği en karlı ve en çok tercih edilen meyve türleri içinde yer almaktadır. Önemli bir ılıman iklim meyvesi olan çilek, yaygın olarak kışın ve erken ilkbaharda pazarlanan, üzümsü meyveler grubunda yer alan bir meyve türüdür Bitkisel üretim faaliyeti içerisinde önemli bir yeri olan bahçe bitkilerinin meyvecilik alt üretim dalını incelediğimizde Düzce ilindeki en önemli meyvecilik faaliyetinin fındık yetiştiriciliği olduğunu görürüz. Fındık tarımının yoğunluğu topoğrafik, coğrafi, tarihsel ve kültürel nedenlere dayanmakla birlikte söz edilen bu yoğun üretim durumu Düzce ili tarımı denilince ilk ve tek akla gelen ürünün fındık olmasına yol açmıştır. Meyvecilik açısında uygun bir ekolojiye sahip Düzce ilinde meyve üretimini artırmaya yönelik çalışmalar depolama koşulları ve imkanlarının da artırılması ile birlikte önem verilmesi gereken bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Düzce’deki topografya ve yağış miktarı da göz önüne alındığında fındık yanında alternatif olacak çilek fidesinin dikim ve sayısının artırılması hem uzun vadede iyi bir gelir kaynağı eldesini mümkün kılacak hem de toprak muhafazası amacına hizmet edecektir. Bu çalışmanın amacı değişik kışlık çilek çeşitlerinin topraksız tarımda Düzce ekolojik koşullarındaki bazı pomolojik ve morfolojik özelliklerin belirlenmesidir. Materyal ve Metot Deneme, Düzce ili Konuralp bölgesinde kışlık ekim olacak şekilde sera içinde Yalova-416, Sweet Charlie, Dorit-216, Tufts, Fern, Aliso ve Gianna olmak üzere 7 çeşit ile yürütülmüştür. Denemenin yapılacağı çilek serası ekim ayı 2013 tarihinden itibaren hazırlanmıştır. Bitkiler kış dikim sistemi ile 15 cm sıra arası mesafelerle taze bitki olarak dikilmiş torf ve perlitten hazırlanmış ekim alanına 9 Aralık 2013 tarihinde dikilmiştir. Sulama, damla sulama olarak yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 yinelemeli ve her yinelemede 48 bitki olacak şekilde kurulmuştur. İki yıl süreli olarak deneme süresince çeşitlere ait çiçeklenme tarihi, kloroz gösterme durumu ve vejetatif gelişme durumları, ortalama meyve ağırlığı belirlenmiştir. Çeşitlerin kloroz gösterme ve vejetatif gelişme durumları 1-5 skalası ile belirlenmiştir. 1 en düşük, 5 en fazla olacak şekilde skala yapılmıştır. Bulgular ve Tartışma Denemede incelenen 7 çilek çeşidinin çiçeklenme başlangıç tarihleri Çeşitler Çiçeklenme Başlangıç Tarihi   Çeşitler 1. Yıl Çeşitlerin Çiçeklenme Başlangıç Tarihleri 2. Yıl Çeşitlerin Çiçeklenme Başlangıç Tarihleri A Yalova-416 21 Ocak 2014 - B Sweet Charlie 13 Ocak 2014 14 Aralık 2014 C Dorit-216 6 Ocak 2014 10 Aralık 2014 D Tufts 25 Ocak 2014 E Fern 20 Ocak 2014 11 Aralık 2014 F Aliso 22 Ocak 2014 G Gianna Denemede incelenen 10 çilek çeşidinin kloroz durumu ve vejetatif gelişme değerleri (1-5 skalası, 1=en az, 5=en çok) Çilek çeşidinin meyve iriliği değerleri (1-5 skalası 1=en az, 5=en çok)   Çeşitler 1. Yıl Çeşitlerin Kloroz Durumu 2. Yıl Çeşitlerin Kloroz Durumu 1. Yıl Vegetatif Gelişme Değeri 2. Yıl Vegetatif Gelişme Değeri A Yalova-416 2 3 B Sweet Charlie 1 4 C Dorit-216 5 D Tufts E Fern F Aliso G Gianna   Çeşitler 1. Yıl Meyve İriliği 2. Yıl Meyve İriliği A Yalova-416 3 - B Sweet Charlie 2 C Dorit-216 5 D Tufts E Fern 4 F Aliso G Gianna Sonuç Sonuç olarak Düzce Ekolojik koşullarında incelenen 7 çilek çeşidi içinde en az kloroz gösteren çeşitlerin Dorit 216 ve Fern çeşitleri olduğu, en fazla vejetatif gelişmenin ve en iri meyvenin Dorit -216 ve Aliso çeşitlerinde olduğu, , en küçük meyveli çeşidin ise Yalova-416 olduğu saptanmıştır. Sonuçta, Düzce İli örtü altı koşullarında, topraksız tarımda kışlık yetiştiricilikte tüm çeşitlerin meyve kalite özellikleri, özellikle meyve iriliği yönünden Dorit-216 ve Aliso çeşitleri daha başarılı bulunmuştur.