TEST PLANI MADDE ANALİZİ

TEST PLANI Niçin ölçme yapılacak? Ne ölçülecek? Nasıl ölçülecek?

Ölçme Araçlarının Geliştirilme Aşamaları Testin amacını belirleme Test ile ölçülecek hedeflerin (kazanımların) belirlenmesi ve belirtke tablosunun oluşturulması Soru sayısının ve tipinin belirlenmesi Sınav Süresini Belirleme Test Maddelerinin Yazılması ve Uzman Kişilerce İncelenmesi Testin Pilot Uygulaması Madde Analizi ve Madde Seçimi Teste Son Şeklinin Verilmesi

TESTİN HAZIRLANMASI Test maddeleri ve durumları hazırlanarak gözden geçirildikten sonra bunlar test düzeni içine sokulur. Testte farklı yollarla cevaplandırılacak sorular farklı gruplar halinde düzenlenir. Kısa cevaplı ve seçenekli maddeler ayrı gruplar halinde olmalıdır. 2. Değişik konular bir arada ise bunlar gruplanmalıdır.

3. Değişik hedeflerin (bilgi, kavrama, uygulama) gruplanmasında yarar vardır. 4. Önce kolay, sonra zor, daha sonra orta güçlükte sorular verilir. 5. Tüm bunlar yapıldıktan sonra testin yazımı, çizimlerin ve soruların sayfaya yerleştirilmesi ve sayfaların çoğaltılması gereken titizlikle yapılır.

6. Cevap kâğıdı kullanılacaksa ayarlanmalıdır. 7. Testin başına yönerge konmalıdır. Testin amacı soru sayısı, süre, cevapların nereye ne şekilde yazılacağı, puan tablosu, cevaplarda nelere dikkat edileceği ve cevaplar bittiğinde ne yapılacağı belirtilmelidir.

Testte; %10 Çok zor güçlükte soru sorulmalıdır %20 Zor güçlükte soru sorulmalıdır %40 Orta güçlükte soru sorulmalıdır %20 Kolay soru sorulmalıdır %10 Çok kolay soru sorulmalıdır

MADDE ANALİZİ Bir testte yer alan maddelerin uygulamasından elde edilen sonuçlarının seçilen ölçüte göre işe yarayıp yaramadığını, işe yaramıyorsa bunun muhtemel nedenlerini anlamak ve amaca hizmet etmesini sağlamak için gerekli düzeltmeleri yapmaya “Madde Analizi” denir.

MADDE ANALİZİ Kısaca, hazırlanan bir testin uygulandıktan sonra madde güçlüğüne, soru maddesinin ayırt ediciliğine ve seçeneklerin çeldiriciliğine bakılmasına testin “madde analizi” denir.

Madde analizinin amacı, ölçülmek istenilen öğrenme alanı için güvenirliği ve geçerliği yüksek verimli bir testin elde edilmesidir. Elimizde geçerliği ve güvenirliği yüksek bir sınav olsa bile uygulandığı sınıfı daha iyi tanıyabilmesi için öğretmenin tekrar madde analizi yapmasında yarar vardır.

Madde analizi yoluyla, öğretmen o sınıftaki öğrencilerin eksiklerini, öğrenme güçlüklerini ve yetersiz kaldıkları noktaları daha iyi görme fırsatı bulmuş olur.

Madde analizi niçin gereklidir? Testteki her maddenin güçlük derecesi arzu edilen düzeyde midir? Maddenin ayırt ediciliği yeterli düzeyde midir? Madde sadece bir doğru cevap mı içeriyor? Çeldiriciler yeterli işlerliğe sahip midir?

Madde analizi niçin gereklidir? Madde kafa karıştırıcı mıdır? (Testte kusurlu bir madde var mıdır?) Geçerli ve güvenilir bir test elde edildi mi? Öğrenciler hangi konularda öğrenme güçlüğü çekmekteler? Hangi öğrenci grubuna bu madde uygundur? Testin süresi uygun mudur?

Madde Analizinin Adımları Öğrenci cevapları, doğru olanlar 1 ve boş bırakılanlar, birden fazla işaretlenenler ve yanlış cevaplandırılanlar 0 ile puanlanır, Öğrencilerin vermiş oldukları doğru cevap sayıları ile test puanları bulunur, Test puanlarına göre öğrenci cevap kağıtları en yüksek puandan en düşük puana doğru sıraya konulur,

Madde Analizinin Adımları (devam) Test puanı en yüksek olan grubun %27’si ile en düşük puanı alan grubun %27’si alınarak, sırasıyla üst grup ve alt grup adları verilir. Ortada kalan grubun %46’sı ise analiz dışında tutulur, Testte bulunan bütün sorular için aşağıdaki gibi bir tablo düzenlenir,

Madde Analizinin Adımları (devam)

Madde Analizinin Adımları (devam) Öğrencilerin verdikleri cevaplara göre madde özellikleri hesaplanır. Madde özelliklerinden güçlük indeksi aşağıdaki formül ile hesaplanır. P(j)=(n(dü)+n(da))/N Pj : Maddenin güçlük indeksi n(dü) : Maddeyi üst grupta doğru cevaplayanların sayısı n(da) : Maddeyi alt grupta doğru cevaplayanların sayısı N: Üst grup ve alt gruptaki toplam öğrenci sayısıdır.

Madde güçlüğü Madde güçlüğü 0< P <1 dir. p’nin değer aralıkları;

Madde Güçlüğü Bir testte kolay, zor ve orta güçlükte madde olmalıdır. Madde güçlüğünün 0.50 düzeyinde olması beklenilir.

Örnek

Madde Analizinin Adımları (devam) Madde Ayırt Edicilik İndeksi: Maddenin sınıfta iyi olanlar ile iyi olmayanları birbirinden ayırabilme derecesidir. Madde Ayırt Edicilik İndeksi nin hesaplama formülü aşağıdaki gibidir. r(jx)=(n(dü)-n(da))/n rjx : Maddenin Ayırt edicilik indeksi n(dü) : Maddeyi üst grupta doğru cevaplayanların sayısı n(da) : Maddeyi alt grupta doğru cevaplayanların sayısı n : Grupların herhangi birindeki öğrenci sayısı

Madde ayırt edicilik gücü Bir maddenin ayırt ediciliği -1 < rjx (di) < 1 arasında değişir. Madde Ayırt Edicilik Endeksi (r) Maddenin Değerlendirilmesi 0.40 ve daha büyük Çok iyi bir madde (Ayırt etme gücü yüksek) 0.30 – 0.39 arası Oldukça iyi bir madde 0.20 – 0.29 arası Üzerinde çalışılması ve düzeltilmesi gereken madde 0.19 ve daha küçük Çok zayıf madde (Ayırt etme gücü düşük)

Her bir sorunun madde güçlüğü ve madde ayırt ediciliği hakkında ne söyleyebiliriz? P2=0,70 ve r2x (d2)= 0,6 P3=0,4 ve r3x (d3)= 0,2 P4=0,75 ve r4x (d4)= -0,1

Madde Analizine Örnek Hesaplama

Madde Güçlük ve Ayırt Edicilik İndekslerinin Birlikte Yorumlanması

Çeldiricilerin Özellikleri Çeldiricilerin her birinin bilmeyen öğrencileri eşit oranda kendilerine çekmeleri beklenir. Çeldiricilerin özellikle başarısız alt grup tarafından çok üst grup tarafından az işaretlenmesi beklenir.

Çeldiricilerin Özellikleri Alt-üst grup yöntemi ile madde analizi yapılıyorsa üst grubun büyük kısmının maddeyi doğru yanıtlaması, alt grubun ise büyük kısmının maddeyi yanlış yanıtlaması ve seçeneklere yaklaşık olarak eşit dağılması beklenir.

Madde varyansı/Standart sapması Testin standart sapması

Madde Varyansı Bir madde ile ölçülmek istenen özellik açısından öğrenciler arasındaki farklılıkları belirlemede o maddenin standart sapmasından veya varyansından yararlanılır. Öğrencilerin çoğunun maddeyi doğru ya da yanlış cevaplandırması durumunda madde varyansı 0’a yaklaşır. Yani madde varyansı küçük ise öğrencilerin verdikleri cevaplar arasındaki değişim de azdır.

Madde Varyansı Eğer tüm öğrenciler maddeyi doğru cevaplandırmışsa veya hiçbiri doğru cevaplandıramamışsa madde varyansı 0 olur. Madde varyansının alabileceği en büyük değer 0,25’tir. p=q=0,5 olduğu durumda geçerlidir.

Madde Güvenirliği

Madde Analizinin Adımları (devam) İyi bir test maddesi uygulandıktan sonra aşağıdaki özelliklere sahip olması istenilir. 1) Güçlük indeksinin 0.50 (orta güçlükte) olması, 2) Ayırıcılığının mümkün olduğunca yüksek olması (1.00’a yakın olması), 3) Doğru cevabın üst grupta daha çok öğrenci tarafından cevaplandırılmış olması,

Madde Analizinin Adımları (devam) 4) Çeldiricilerin alt grupta daha çok öğrenci tarafından cevaplandırılmış olması ve 5) Çeldiricilerin hepsinin de aynı sayıda ya da birbirine yakın sayıda cevap çekmiş olması istenir.

MADDE ANALİZİ SONUÇLARI Oldukça İyi 0,42 3 13 1 8 19 P=0,60 13 0,78 2 35 ÜST ALT 7 A D=0,14 Çok zayıf kullanılmamalı 0,69 5 31 P=0,74 15 0,80 6 36 B D=0,24 Geliştirilmeli 0,36 4 11 16 14 P=0,48 10 0,60 27 C D=0,16 Çok zayıf kullanılmamalı 0,20 10 9 P=0,26 3 0,33 12 15 D=0,45 Çok İyi 0,11 P=0,30 4 0,49 22 D=0,57 P=0,49 11 D=0,43 Çok İyi 25 P=0,57 12 Doğru Cevap Yüzdesi Boş E D TERCİH Madde No MADDE ANALİZİ SONUÇLARI

8 A ÜST ALT 26 2 4 5 0,58 P=0,41 7 11 9 7 0,24 D=0,35 Oldukça İyi E 1 31 3 0,69 P=0,45 9 18 10 6 0,22 D=0,47 Çok İyi D 34 0,76 P=0,62 14 21 12 0,47 D=0,31 B 42 0,93 P=0,88 20 37 0,82 D=0,23 Geliştirilmeli 22 0,49 P=0,34 6 19 0,18 13 40 0,89 P=0,81 18 33 0,73 D=0,25 14 C 43 0,96 P=0,78 17 27 0,60 D=0,54

15 D ÜST 1 40 3 0,89 P=0,76 16 2 29 8 4 0,64 D=0,34 Oldukça İyi 16 A ALT 10 0,22 P=0,16 2 5 11 12 0,11 D=0,18 Çok zayıf kullanılmamalı 17 B 22 0,49 P=0,31 5 6 0,13 D=0,40 Çok İyi 18 E 28 0,62 P=0,42 8 9 D=0,41 19 24 0,20 P=0,14 1 26 0,09 D=0,20 Geliştirilmeli 20 42 0,93 P=0,84 19 34 0,76 D=0,30

1. Yukarıda analizi verilen maddede doğru cevap hangi seçenekte olursa ayırt edicilik en yüksek olur? (KPSS-2006) A) A B) B C) C D) D E) E 2. Yukarıda analizi verilen maddenin doğru cevabı E ise, madde ayırıcılık gücü indeksi kaç olur? (KPSS-2006) A) 0,00 B) 0,10 C) 0,16 D) 0,20 E) 1,00

3. Yukarıdaki madde analizi tablosunda verilen bilgilere dayanarak, bu madde hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? (KPSS-2006) A) A seçeneği çeldirici ise, beklenen yönde çalışmıştır. B) Maddeyi üst ve alt gruplardan eşit sayıda aday cevaplamıştır. C) B seçeneği çeldirici ise, çok az kişiyi çeldirmiştir. D) Doğru cevap C ise, soru negatif ayırıcıdır. E) Seçeneklerin tümü dengeli bir şekilde çalışmıştır.

4. Tabloda verilen bilgilere göre hangi maddenin güvenirlik katkısı en yüksektir? A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Yapılandırılacak bir testte bu maddeleri kullanma zorunluluğu olsaydı, en köklü değişikliğin hangi maddede yapılması gerekirdi? A) I B) II C) III D) IV E) V