ÖZELLİKLİ HESAP VE İŞLEMLER Nazım Hesaplar Düzenleyici Hesaplar Dönem Ayırıcı Hesaplar

Nazım Hesaplar TDHP’de 9... ile başlayan hesap sınıfı bunlara ayrılmıştır. Ancak TDHP’de hesap grupları ve hesaplar düzeyinde bir ayrıntıya yer verilmemiştir. İşletmeler ihtiyaçlarına göre diledikleri kadar nazım hesap açabilir; bunları istedikleri gibi dizayn edip kullanabilirler. Bu hesaplar yalnızca kendi aralarında çalışır; açılır/kapanır. Bilanço ve Gelir Tablosu hesapları ile ilişkilendirilmez. Tedbir alma, not alma, hatırlatma, istatistik veya bilgi üretme vb. amaçlarla yapılan geçici kayıtlardır.

9 Nazım Hesapların işleyiş kuralları

9 Nazım Hesapların işleyiş kuralları Nazım Hesap açılış kaydı... 9... BORÇLU NAZIM HESAP X 9... ALACAKLI NAZIM HESAP X

9 Nazım Hesapların işleyiş kuralları Nazım Hesap açılış kaydı... 9... BORÇLU NAZIM HESAP X 9... ALACAKLI NAZIM HESAP X Nazım Hesap kapanış kaydı... 9... ALACAKLI NAZIM HESAP X 9... BORÇLU NAZIM HESAP X

9 Nazım Hesaplar işletmelerde hangi işlemlerin izlenmesi için kullanılabilir ? Emanet işlemleri (Konsinye satış) Kefalet işlemleri Taahhüt işlemleri Koşullu işlemler (rehin, ipotek, teminat vb.) Teminat mektubu Finansal Türev Ürünler (Opsiyon, Swap, Futures, Forward vb.)

9 Nazım Hesaplar Mali Tablolarda nasıl gösterilebilir ? Amerikan Yaklaşımı Fransız Yaklaşımı Muhasebe Yaklaşımı Türk Yaklaşımı ??? (Dipnot Yaklaşımı) (Ayrı Yere Kayıt Yaklaşımı) (Aynı Yere Kayıt Yaklaşımı) (Neredeyse Hepsi Yaklaşımı)

Düzenleyici Hesaplar Aktifi Düzenleyici Hesaplar : (pasif karakterli) - 1.Dönen Varlıklar içinde (-) : 103, 119, 122, 124, 129, 137, 139, 158, 199 - 2.Duran Varlıklar içinde (-) : 222, 224, 229, 237, 241, 243, 244, 246, 247, 249, 257, 268, 278, 298, 299 Pasifi Düzenleyici Hesaplar : (aktif karakterli) - 3.Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar içinde (-) : 302, 308, 322, 337, 371 - 4.Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar içinde (-) : 402, 408, 422, 437 - 5.Öz Kaynaklar içinde (-) : 501, 503, 580, 591

Dönem Ayırıcı Hesaplar Aktif Geçici Hesaplar : 180 – 280 181 – 281 Pasif Geçici Hesaplar : 380 – 381 480 – 481

BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6

VARLIKLAR VE KAYNAKLAR GELİRLER VE GİDERLER BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6

VARLIKLAR VE KAYNAKLAR GELİRLER VE GİDERLER MALİYETLER 7/A - 7/B BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6

VARLIKLAR VE KAYNAKLAR GELİRLER VE GİDERLER MALİYETLER 7/A - 7/B BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6 SONUÇ: K / Z

VARLIKLAR VE KAYNAKLAR GELİRLER VE GİDERLER MALİYETLER 7/A - 7/B BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6 SONUÇ: K / Z

VARLIKLAR VE KAYNAKLAR GELİRLER VE GİDERLER MALİYETLER 7/A - 7/B BİLANÇO 1 – 2 – 3 – 4 – 5 GELİR TABLOSU 6 SONUÇ: K / Z GELECEK AYLARA/YILLARA AİT GELİR VE GİDERLER GELİR VE GİDER TAHAKKUKLARI

Mali Tablolar TAHAKKUK ESASI’ na göre düzenlenir ! BİLANÇO Aktif Pasif 1 DÖNEN VARLIKLAR 180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 181 GELİR TAHAKKUKLARI 3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR 380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 381 GİDER TAHAKKUKLARI 2 DURAN VARLIKLAR 280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 281 GELİR TAHAKKUKLARI 4 U.V.YABANCI KAYNAKLAR 480 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER 481 GİDER TAHAKKUKLARI 5 ÖZ KAYNAKLAR Aktif geçici hesaplar Pasifi geçici hesaplar Mali Tablolar TAHAKKUK ESASI’ na göre düzenlenir !

Dönem ayırıcı hesaplardan “Gelecek Aylara ve Yıllara Ait Gelirler” ile “Gelecek Aylara ve Yıllara Ait Giderler” hesaplarının kullanışına ilişkin bir örnek

1.200 TL / 12 AY = 100 TL/AY (aylık kira bedeli) ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 TL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). 1 YIL = 12 AY 1.200 TL / 12 AY = 100 TL/AY (aylık kira bedeli) 31.12.2005 31.12.2006 ZAMAN 01.12 01.12 1 ay 11 ay Dönemin kira bedeli 100 TL Gelecek (aylara ait) dönemin kira bedeli 1.100 TL

ÖRNEK 1: 01. 12. 2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1 ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 TL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/A): 01.12.2005 01.12.2005 100 KASA 1.200 100 KASA 1.200

ÖRNEK 1: 01. 12. 2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1 ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 YTL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/A): 01.12.2005 01.12.2005 100 KASA 1.200 770 GEN.YÖN.GİDERLERİ 649 D.O.G. ve KARLAR 100 KASA 1.200

ÖRNEK 1: 01. 12. 2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1 ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 YTL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/A): 01.12.2005 01.12.2005 100 KASA 1.200 770 GEN.YÖN.GİDERLERİ 100 649 D.O.G. ve KARLAR 100 100 KASA 1.200

ÖRNEK 1: 01. 12. 2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1 ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 YTL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/A): 01.12.2005 01.12.2005 100 KASA 1.200 770 GEN.YÖN.GİDERLERİ 100 649 D.O.G. ve KARLAR 100 180 G.A.A.GİDERLER 1.100 380 G.A.A.GELİRLER 1.100 100 KASA 1.200

ÖRNEK 1: 01. 12. 2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1 ÖRNEK 1: 01.12.2005 tarihinde bir bina 1 yıllığına kiralanıyor. 1.200 YTL kira bedeli peşin olarak ödeniyor (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/A): 01.12.2005 01.12.2005 100 KASA 1.200 770 GEN.YÖN.GİDERLERİ 100 649 D.O.G. ve KARLAR 100 180 G.A.A.GİDERLER 1.100 380 G.A.A.GELİRLER 1.100 100 KASA 1.200 31.12.2006 31.12.2006 380 G.A.A.GELİRLER 1.100 770 GEN.YÖN.GİDERLERİ 1.100 649 D.O.G. ve KARLAR 1.100 180 G.A.A.GİDERLER 1.100

Dönem ayırıcı hesaplardan “Gelir Tahakkukları” ile “Gider Tahakkukları” hesaplarının kullanışına ilişkin bir örnek

ÖRNEK 2: 01.12.2005 tarihinde bir bina aylık 1.500 TL’ye kiralanıyor. Anlaşmaya göre her ayın kirası izleyen (bir sonraki) ayın 5’ine kadar işletmenin banka hesabına yatırılacaktır. (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME (7/B): 31.12.2005 31.12.2005 793 D.S.F.V.H. 1.500 649 D.O.G. ve KARLAR 1.500

ÖRNEK 2: 01.12.2005 tarihinde bir bina aylık 1.500 TL’ye kiralanıyor. Anlaşmaya göre her ayın kirası izleyen (bir sonraki) ayın 5’ine kadar işletmenin banka hesabına yatırılacaktır. (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME : 31.12.2005 31.12.2005 181 GELİR TAHAKKUK. 1.500 793 D.S.F.V.H. 1.500 649 D.O.G. ve KARLAR 1.500 381 GİDER TAHAKKUK. 1.500

ÖRNEK 2: 01.12.2005 tarihinde bir bina aylık 1.500 TL’ye kiralanıyor. Anlaşmaya göre her ayın kirası izleyen (bir sonraki) ayın 5’ine kadar işletmenin banka hesabına yatırılacaktır. (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME : 31.12.2005 31.12.2005 181 GELİR TAHAKKUK. 1.500 793 D.S.F.V.H. 1.500 649 D.O.G. ve KARLAR 1.500 381 GİDER TAHAKKUK. 1.500 05.01.2006 05.01.2006 102 BANKALAR 1.500 102 BANKALAR 1.500

ÖRNEK 2: 01.12.2005 tarihinde bir bina aylık 1.500 TL’ye kiralanıyor. Anlaşmaya göre her ayın kirası izleyen (bir sonraki) ayın 5’ine kadar işletmenin banka hesabına yatırılacaktır. (KDV ve vergi ihmal edilmiştir). BİNA SAHİBİ İŞLETME : KİRACI İŞLETME : 31.12.2005 31.12.2005 181 GELİR TAHAKKUK. 1.500 793 D.S.F.V.H. 1.500 649 D.O.G. ve KARLAR 1.500 381 GİDER TAHAKKUK. 1.500 05.01.2006 05.01.2006 102 BANKALAR 1.500 381 GİDER TAHAKKUK. 1.500 181 GELİR TAHAKKUK. 1.500 102 BANKALAR 1.500