Vaaz ve İrşatta K. KERİM VE MEALLERDEN YARARLANMA ESASLARI (2. Bölüm) Hazırlayan: Rıfat ORAL Selçuk Dini Yüksek İhtisas Mrk. Öğr. Gör.

C-KUR’ÂN’DAKİ TEMEL KONULAR Tevhid (Allah inancı, O’nun zatı ve sıfatları…) Risalet (Peygamberler, Melekler, Kitaplar ve Kader…) Âhiret (Kabir hayatı, Kıyamet, Sorgu, Mizan, Şefaat, Cennet, Cehennem…) Kıssalar (Tevhid-Şirk mücadelesi, Tarih felsefesi) Darb-ı Meseller (Düşünceyi soyuttan somuttana indirgemek) Sure Özetleri: (Bakara, Âl-i İmran, Nisa, Mâide, Enam..)

Tarihî Bilgiler Dünya Tarihi Peygamberler Tarihi İsrailoğulları Tarihi Cahiliye Tarihi Hristiyanlık Tarihi Zalimler Tarihi Kur’ân Tarihi

Bilimsel Birikim Fizik Kimya Biyoloji Psikoloji Pedogoji Tıp Astronomi (Abdülmecid Zindani)

İnsan Aklı İctihad Tefekkür Usûl Mantık Düşünce İstişare Deneme Keşf

D-MEALLERDEN YARARLANMADA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Seçilen ayet/ayetler Kur’ân bütünlüğünde anlaşılmalı (Aksi taktirde; kaza ve kader de mutezile ve cebriye anlayışı çıkabilir. ). Seçilen ayet/ayetler anlaşılmayabilir. Bu durumda tefsirlere bakmak gerekir. Ayetlerin sibak ve siyakına dikkat etmek gerekir (…لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ) Aşırı zorlama yorumlardan kaçınmalıdır. (وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا ....) Tebşir ve inzarda dengeli olarak ayetler nakledilmeli

Ayetler ideolojik maksatlar için kullanılmamalı Ayetleri bağlamından koparmamak gerekir (إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ ) Kur’ân İslâm’ı polemiğine düşmemek gerekir. (Kur’ân ve Sünnet birlikteliği) Sürekli aynı konular ve ayetler yerine farklı ayetler de aktarılmalıdır. Bir araştırmacı, bu hutbelerde geçen 216 ayetten 45'nin tekrar olduğunu, bu miktarın da tüm Kur'an'ın % 3'üne tekabül ettiğini tespit etmiştir. Yani Kur’ân’ın % 97 si aktarılmamaktadır.

Vaaz ve Hutbelerde KUR'AN'IN 4 ŞEKİLDE İŞLENMESİ MÜMKÜNDÜR AYET İKTİBASI a.Konu bütünlüğü olan birkaç ayetin okunması, (Mü’minun Suresi’nin baş tarafı, Furkan Suresi’nin sonu gibi.) b. Belli bir konu ile ilgili çeşitli ayetlerin bir araya getirilmesi, (Hac, kurban vb.) c. Kur'an'da geçen bir kavramın ayetlerle işlenmesi, (takva, istikamet kavramı) d. Bir surenin muhtevasının özetlenmesi gibi. (Hucurat, Lokman Suresi vb.)

KISA SURE İKTİBASI (İhlas, Zilzal, Hümeze gibi..) OLAY İKTİBASI (Ashab-ı Kehf gibi) ÖRNEKLEME-ÖZENDİRME (Peygamberler gibi olmak. Hz. İbrahim, Hz. Musa gibi.) ÖRNEKLEME-SAKINDIRMA: Zalimlerin durumu gibi (Nemrut, Firavun, Haman, Karun..)

BAZI MEALLER

* ELMALILI MUHAMMED HAMDİ YAZIR, -1877 yılında Antalya'nın Elmalı kazasında doğdu. Hamdi Yazır; "Küçük Hamdi Efendi" diye de bilinir. - İlk ve orta öğreniminin yanısıra hafızlığını da Elmalı'da tamamlayan Muhammed Hamdi, tahsiline devam etmek için 15 yaşında iken dayısı Mustafa Efendi ile birlikte İstanbul'a gitti ve Küçük Ayasofya Medresesi'ne yerleşti. Orada devrin büyük bilginlerinden icazet aldı. - Beyazıt Medresesi'nde iki yıl süren Dersiamlık görevinden sonra II. Meşrutiyet'in ilk meclisine Antalya mebusu olarak girdi. Daha sonra Şeyhulislâmlık Mektûbî Kalemi'nde görev aldı. Mekteb-i Nüvvâb ve Mekteb-i Kudat'ta fıkıh, Medresetü'l-Mütehassısîn'de usûl -i fıkıh, Süleymaniye Medresesi'nde Mantık, Mülkiye Mektebinde de Vakıf Hukuku dersleri okuttu. - Cumhuriyetin ilanı ile memuriyet yaptığı kurumlar lağvedilince evine çekildi, ilmî tetkik ve incelemelerle meşgul oldu. TBMM tarafından Diyanet İşleri Reisliği'ne bir Kur'an tercüme ve tefsiri hazırlatmak görevi verilmişti. - "Hak Dini Kur'an Dili" adını verdiği 9 ciltlik eserini sağlığında tamamlamaya muvaffak oldu. Eserin ilk basımı 1936'da yapıldı. Sahasının en değerli kaynak eserleri arasında sayılır. Kırk sekiz yaşında iken başlayıp hummalı bir çalışma sonucu altmış yaşında tamamlamıştır. - Muhammed Hamdi, uzun zamandır kalp yetmezliği hastalığı çekiyordu. 27 Mayıs 1942'de, Erenköy'de, damadının evinde istirahat etmekte iken vefat etti. Cenazesi Sahrayıcedid Mezarlığına defnedildi.

ELMALI MEALİ -Sunuş Biçimi: Ayetler Kur'ân kelimeleri ile tercüme edilmeye çalışılmış. Ortaya oldukça ağır bir tercüme çıkmıştır. Türk dilindeki ustalığı herkesçe takdir edilen ve tefsirinde de bunu müşahede ettiğimiz merhum Elmalılı'nın böyle davranması o günkü dönemde var olan Türkçe namaz ve ezan endişesinden kaynaklanmış olabilir. Günümüzde Elmalılı meâlinin sadeleştirilmesi ile ilgili çok sayıda çalışma vardır ve bunların bir kısmı da basılmıştır. Ancak bazılarında güzellik kaybolmaktadır.. -Değerlendirme: Bu kıymetli meâl üzerinde sadeleştirme yapanların söz ustaları olması ve Türkçe'yi çok iyi bilmeleri gerekir. Her şeye rağmen bu meâlin orijinali faydalıdır ve sadeleştirmeleri okunur/istifade edilir niteliktedir.

HASAN BASRİ ÇANTAY: 1887’de Balıkesir’de doğdu HASAN BASRİ ÇANTAY: 1887’de Balıkesir’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Balıkesir’de gördü. Ayrıca Balıkesir Mevlevihanesi Medresesinde İslâmî ilimler ve Arapça, Farsça öğrendi. Yazılarıyla ve fiilen Millî Mücadeleyi destekledi. Balıkesir mebusu olarak TBMM’nin ilk üyeleri arasında yer aldı. Hasan Basri Çantay, daha çok Kur’an-ı Kerim meâliyle tanındı. 3 Aralık 1964'de İstanbul'da vefat etti. (Hayatı için bk. Emin Işık, DİA, Çantay, Hasan Basri md. VIII/218-219)

KUR'ÂN-I HAKİM VE MEÂL-İ KERİM a-Önsöz: Baş tarafta Kamil Miras'ın bir takrizi bulunmaktadır. "Girişte" ise mütercim Kur'ân ve yazdığı meâl hakkında kısa bilgi vermektedir. b-Sunuş Biçimi: Sure başlangıcında "Bismillahirrahnanirrahim" ile başlanmakta ve besmelenin tercümesi yapılmamaktadır. Temel kavramlar tercüme edilmemiş, ancak kapalı yerler dipnotlarda açıklanmıştır. Açıklamalarda bazı manalar beyan edilirken Beydâvi tefsiri gibi temel kitaplara da atıflar yapılmaktadır. c-Dili: Sade ve güzeldir. d-Son Değerlendirme: Yeni baskılarından önce tekrar okunup, bazı kelimelerin sadeleştirilmesi ve akıcı hale getirilmesi tavsiye edilir. Şu anda önerilen faydalı meâllerden birisidir.

DİYANET VAKFI, Kur'ân-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli, (Heyet), a-Önsöz: Başlangıçta Dünya İslâm Birliğinin talebi ile bu meâl hazırlanmış ve 1982'de ilk baskısı yapılmıştır. Meâli hazırlayan heyet; Ali, Özek, Hayrettin Karaman, Mustafa Çağrıcı İbrahim Kafi Dönmez, Sadrettin Gümüş ve Ali Turgut'tan oluşmaktadır. Önceki baskılarındaki hatalar Diyanet Vakfı (Ankara-1993) baskısında düzeltilmiş ve eksikler tamamlanmıştır. Bu yönüyle heyeti ve Diyanet vakfını kutlarız. Girişte ayrıca Kur'ân ve meâl hakkında kısa bir malumat verilmiştir. b-Sunuş Biçimi: Sure başlarında kısa bilgiler ve satır aralarındaki açıklamalar ile tercüme zenginleştirilmiş, temel kavramlara dikkat edilmiştir. c-Değerlendirme: Yeni baskılarda tercümenin akıcılığı açısından yeniden okunması ve kontrol edilmesi tavsiye edilir. Şu anda önerilen faydalı meâllerden birisidir.

MUHAMMED ESED (Leopolde Weiss): Yahudi asıllı Avusturyalı gazeteci, yazar ve araştırmacı. 1900 yılında Polonya’da bulunan "Lwow Galicia" kentinde doğdu. Gazeteci olarak Ortadoğu’da yaptığı uzun seyahatlerden sonra 1926’da Müslüman oldu. Libya bağımsızlık mücadelesine katıldı. 1942’de babası ve kız kardeşi Nazi toplama kamplarında öldürüldü. 1947 yılında da yeni kurulan Pakistan devletinin politik organizasyonunun dayanacağı temel ilkeleri araştıran ‘İslâmî Tecdit Kurumu’na üye seçildi. Sonra Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Bölümü Başkanlığı’na getirildi. 1952 yılında Pakistan’ın Birleşmiş Milletler’deki ve Pakistan Dışişleri Bakanlığı’ndaki görevlerinden istifa etti. Meâl-tefsir niteliğindeki "Kur'ân Mesajı" 1980'de yayınlandı. Esed, meâl ve tefsiri iki yılda tamamlamayı planlamıştı, fakat kitap, 17 yılda tamamlanabildi. Muhammed Esed 1992'de İspanya'da öldü. Çalışmaları Türkçe, Almanca, İsveççe, Fransızca, Arapça, Japonca, Urduca, Hintçe ve Endonezyaca’ya çevrildi. Türkiye'de "Mekke'ye Giden yol" ve Kur'ân Mesajı çalışmalarıyla tanındı.

KUR'ÂN MESAJI, (çev.: cahit koytak-ahmet ertürk), a-Önsöz: Baş tarafta Muhammed Esed'in biyografisi bulunmakta ve bunu Türkçe'ye çeviren heyetin önsözü takip etmektedir. Mütercimler bu girişte çeviri ve imla gibi konular üzerinde durmaktadır. Sonra Muhammed Esed'in Önsözü gelmekte ve burada Kur'ân Mesajı meâlinin yazılış sebebi ve metodu üzerinde durulmaktadır. b-Sunuş Biçimi: Sure başlarında sure ile ilgili kısa bilgiler bulunmakta, ayetlerdeki kapalı yerler dipnotlarla açılmaya çalışılmaktadır. c-Son Değerlendirme: Yeni baskılarında okuyuculardan gelen görüşler muvacehesinde dipnotlu tashih ve tenkitlerin eklenmesi faydalı olacaktır. Günümüzde önerilen meâllerden birisidir.

ÇALIŞMALARIMIZ-1 VİDEO DERSLERİ (İnternet) 1- Fıkıh Dersleri - camidersleri.com 2- Fıkıh Usulü Dersleri - ihtisasdersleri 3-Fetva Usulü Dersleri 4-Feraiz (Miras Hukuku) Dersleri 5-Kur’anla Buluşmak-1 (Meal Okumada Yöntem) 6-Kur’anla Buluşmak-2 (Enam ve Araf Sureleri Özeti)

ÇALIŞMALARIMIZ-2

TEŞEKKÜRLER… oralrifat@hotmail.com