TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ,KROLONOJİSİ,KATILIM MÜZAKERELERİ,TÜRKİYE ÜYELİK SÜRECİNDE AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESABATI VE UYUMLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI,AŞAMALARI İLE GELİNEN NOKTA

HAZIRLAYANLAR Büşra GÜRÜLTÜ -2012224038   Tuğba İKİZ -2012224039   Songül İPEK -2012224040   Çağlar KALİ -2012224041   Ramazan KAPU- 2012224043

TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ Avrupa Birliği, 31.12.1995 tarihi itibariyle girilen gümrük birliği ile isteklerinin büyük bir bölümünü elde etmiştir. Bu nedenle, Türkiye’yi tam üyeliğe alıp, AB yetkili organlarında Türkiye’nin temsil edilmesini kabul etmesi söz konusu değildir. Tam üyelik için sürekli olarak yeni şartlar konmaktadır.

Ülkemizdeki bazı çevreler ise tam bir teslimiyet içinde tüm sorunların çözümü için Avrupa Birliği’ne bel bağlamış, ulusal bağımsızlığı ve ulusal egemenliği gerektiğince dikkate almaz bir durumdadır.

Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkiler her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Avrupa Birliği’nin Türkiye’den talepleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin üniter devlet yapısının bütünlüğü ve bağımsızlığı ile bağdaşmayacak isteklerdir.

Türkiye, Avrupa Birliği’ne üyelikle güçlenmeyecektir Türkiye, Avrupa Birliği’ne üyelikle güçlenmeyecektir. Türkiye sorunlarını Avrupa Birliği’ne rağmen çözecek ve güçlenecektir. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üye olarak kabul edilebilmesi ise Türkiye’nin daha da güçlenmesine bağlıdır.

Türkiye, Avrupa Birleşik Devletleri’nin henüz çok belirgin bir biçimde ortada olmadığı koşullarda, Avrupa ile ekonomik bütünleşme sürecine Ankara Anlaşması ile girdi.

Türkiye’nin Avrupa Topluluğu ile ekonomik bütünleşmesini öngören Ankara Anlaşması, Türkiye’deki siyasal gelişmelere, dünyadaki ekonomik durgunluğa ve ardından da Sovyet sisteminin çökmesine bağlı olarak, ancak gecikmeli biçimde uygulanabildi.

Sovyet sisteminin çöküşüne kadar, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyelik şansının bulunduğundan söz edilebilir. Ancak Sovyet sisteminin çöküşünün ardından güç dengelerinde ve Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye bakışında önemli bir değişiklik yaşandı.

Bugün kısa ve orta vadede Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliği söz konusu değildir. Avrupa Birliği ülkeleri, Türkiye ile ilişkilerini eşitlik temelinde değil, bir astlık-üstlük ilişkisi temelinde yeniden biçimlendirmek istenmektedir.

Avrupa Birliği, her açıdan kendi arka bahçesini yaratmaktadır Avrupa Birliği, her açıdan kendi arka bahçesini yaratmaktadır. Türkiye için yeni koşullarda biçilen rol ise, bu arka bahçede yer almaktır. Avrupa Birliği, gerek tek tek ülkeler, gerek bütünlük olarak, Akdeniz bölgesine geçmişte de önem vermişti. Ancak Sovyet sisteminin çöküşü, Avrupa Birliği’nin bu bölgeye ilişkin politikalarında köklü değişikliklere yol açtı.

Avrupa Birliği’nin Türkiye’yi üyeliğe alarak yetkili organlarda nüfusu oranında temsil edilmesini sağlama gibi bir niyeti kesinlikle yoktur. Amaç, Avrupa sermayesinin gümrük birliği ile elde ettiği imkanları daha da geliştirmek, Türkiye’nin ulusal egemenliğini dikkate almamak, Türkiye’yi Yugoslavyalaştırmaktır.

Avrupa sermayesi, geçmişte dünyanın birçok bölgesinde ve kısa bir süre önce Yugoslavya’nın parçalanmasına katkısında sağladığı deneyimi Türkiye’de de değerlendirme çabası içindedir. Türkiye’yi sömürgeleştirme çabası içinde olanların insan hakları ve demokrasi konularında söyledikleri de başka amaçlıdır.

TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ KRONOLOJİSİ 1959: 31 Temmuz Türkiye, AET'ye ortaklık için başvurdu. 1963:12 Eylül Türkiye ile AET arasında bir ortaklık ilişkisi yaratan Ankara Anlaşması imzalandı 1964:1 Aralık Ankara Anlaşması yürürlüğe girdi. 1970:23 Kasım Gümrük Birliği'ne ilişkin kuralları içeren Katma Protokol imzalandı. 1971:1 Eylül Katma Protokol'ün ticari hükümleri "Geçici Anlaşma" ile yürürlüğe konuldu. AET, Türkiye'den ithal ettiği sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini ve miktar kısıtlamalarını (tekstil ürünleri hariç) kaldırdı.

1973: 1 Ocak Katma Protokol yürürlüğe girdi. 1974:1 Ocak Tamamlayıcı Protokol ile ilgili "Geçici Anlaşma" yürürlüğe girdi. 1976: 1 Ocak Türkiye, İkinci Gümrük İndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu'nu gerçekleştirdi. 1980:19 Eylül Ortaklığın Geliştirilmesine ilişkin 1/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı; Ortaklık Konseyi, tarım ürünlerinin tamamına yakın bir kısmında Türkiye'ye uygulanan gümrük vergilerinin 1987 yılına kadar sıfıra indirilmesini kararlaştırdı.

1982:22 Ocak Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon'dan talebi üzerine, Türkiye-AET Anlaşması'nın askıya alınmasını kararlaştırdı. 1986: 16 Eylül Türkiye-AET Ortaklık Konseyi toplandı. 1987: 14 Nisan Türkiye, Avrupa Topluluklarına, Roma Antlaşması'nın 237'nci, AKÇT Antlaşması'nın 98'inci ve EURATOM Antlaşması'nın 205'inci maddelerine istinaden tam üye olmak üzere ayrı ayrı müracaat etti.

1989: 18 Aralık Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin tam üyelik başvurusu konusundaki "Görüş"ünde (Avis), Topluluğun, kendi iç pazarını tamamlayabilme sürecinden önce (1992), yeni bir üyeyi kabul edemeyeceği ve Türkiye'nin katılımından önce, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesine ihtiyaç duyulduğu hususlarına yer verdi.

1990:6 Haziran Avrupa Komisyonu, Türkiye ile her alanda işbirliğinin başlatılması ve hızlandırılması konusundaki önlemleri içeren bir "İşbirliği Paketi"ni hazırlayarak Avrupa Konseyi'nin oluruna sundu. 1994: 30 Temmuz Avrupa Komisyonu, Gümrük Birliği'nin, Türkiye-AT arasında 1963 yılında imzalanan Ankara Anlaşması'nda belirtildiği şekilde gerçekleşmesini sağlayıcı ilkeleri tespit etti.

1995: 13 Aralık “Gümrük Birliğinin Son Döneminin Uygulanmaya Konmasına ilişkin 1/95 Sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı”, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı. 1996:1.1.1996 tarihi itibariyle, tam üyelik sürecinde "Son Dönem"e, sanayi ürünlerinde ve işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanan Gümrük Birliği sürecini tamamlayarak girdi.

1997:12-13 Aralık Lüksemburg Avrupa Konseyi Zirve Toplantısında, AB’nin Beşinci Genişlemesine dair kararlar alındı. 1998:3 Mart Türkiye- AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik olarak Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan "Türkiye için Avrupa Stratejisi" başlıklı belge açıklandı. 1999: 11-12 Aralık Helsinki Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda Türkiye'ye adaylık statüsü tanındı. 13 Ekim “1999 yılı İlerleme Raporu" yayımlandı.

2000:13 Ekim "2000 yılı İlerleme Raporu" yayımlandı. 2001: 24 Mart Katılım Ortaklığı Belgesi ve Mart Ulusal Programı yayımlandı. 2002: 20 Kasım "2002 yılı İlerleme Raporu" yayımlandı. 2003: 19 Nisan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde “AB Uyum Komisyonu” kuruldu.

2004: 6 Ekim "2004 yılı İlerleme Raporu" ve rapora bağlı Tavsiye Belgesi yayımlandı. 2005: 29 Haziran “Türkiye için Müzakere Çerçeve Belgesi ve İlgili Diğer Belgeler” yayımlandı. 30 Temmuz Türkiye, AB ile ilişkilerinin hukuki temelini oluşturan 1963 tarihli Ankara Antlaşması'nı, 1 Mayıs 2004 tarihinde AB üyesi olan 10 ülkeyi kapsayacak şekilde genişleten "Ek Protokol"ü imzaladı.

2006: 20 Ocak Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik yeni planı BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a sundu. 2007: 17 Nisan Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı açıklandı. 2008: 26 Şubat Katılım Ortaklığı Belgesi ve 31 Aralık Ulusal Programı yayımlandı.

2009:30 Haziran 16. Vergilendirme faslı müzakerelere açıldı. 2010:30 Haziran 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı faslı müzakerelere açıldı. 2011:8 Haziran Avrupa Birliği Bakanlığı kuruldu. 2012:12 Nisan 120. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı.

2013:12 Nisan 121. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. 16 Aralık AB ile Mutabakat Zaptı ve Geri Kabul Anlaşması imzalanarak nihai hedefi Türk vatandaşlarına uygulanan Schengen vizesinin kaldırılması olan Vize Muafiyeti Süreci resmen başladı. 2014: 18 Eylül Türkiye'nin Yeni Avrupa Birliği Stratejisi açıklandı. 2015: 29 Kasım Türkiye-AB Zirvesi gerçekleştirildi. 14 Aralık 17. Ekonomik ve Parasal Politika faslı müzakerelere açıldı.

TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ KATILIM MÜZAKERELERİ Türkiye'nin AB'ye katılım müzakereleri 3 Ekim 2005 tarihinde başlamıştır. Aynı tarihte, müzakerelerin usul ve esaslarını belirleyen "Müzakere Çerçeve Belgesi" de kabul edilmiştir. 

Türkiye’nin AB Katılım Müzakereleri, Müzakere Çerçeve Belgesi kapsamında, 35 fasıl üzerinden yürütülmektedir ve toplumsal yaşamın hemen her alanını kapsamaktadır. Müzakere sürecinde fasıllar, aday ülkelerin AB Konseyi tarafından belirlenen açılış kriterlerini yerine getirme durumuna göre açılır.

Yine her fasıl için Konsey tarafından belirlenen kapanış kriterlerini yerine getirme durumlarına göre geçici olarak kapatılır.

Müzakerelerin ilk aşamasını tarama toplantıları oluşturmaktadır.  İlk tarama toplantısı 20 Ekim 2005'de "Bilim ve Araştırma" faslı için, son tarama toplantısı da 13 Ekim 2006'da "Yargı ve Temel Haklar" faslı için yapılmıştır.

Müzakerelere açılan ilk fasıl Bilim ve Araştırma faslı olmakla birlikte bu güne kadar toplam 15 Fasıl müzakerelere açılmıştır.

Müzakereye Açılan 15 Fasıl:  25) Bilim ve Araştırma (müzakerelere geçici olarak kapanmıştır)(Avusturya, 12.06.2006)  20) İşletme ve Sanayi Politikası (Almanya, 29.03.2007) 18) İstatistik (Almanya, 26.06.2007)  32) Mali Kontrol (Almanya, 26.06.2007)  21) Trans-Avrupa Ağları (Portekiz, 19.12.2007)  28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (Portekiz, 19.12.2007)

6) Şirketler Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)  7) Fikri Mülkiyet Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)  4) Sermayenin Serbest Dolaşımı (Fransa, 19.12.2008)  10) Bilgi Toplumu ve Medya (Fransa, 19.12.2008)  16) Vergilendirme (Çek Cumhuriyeti, 30.06.2009)

 27) Çevre (İsveç, 21.12.2009) 12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı (İspanya, 30.06.2010) 22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu (Litvanya,05.11.2013)  17) Ekonomik ve Parasal Politika (Lüksemburg, 14.12.2015)

Müzakere Pozisyonunu Vermeye Davet Edildiğimiz ve Müzakere Pozisyonlarını Sunduğumuz Fasıllar:  26) Eğitim ve Kültür

AB Konseyi'nde Görüşülmesi Süren Fasıllar:  2) İşçilerin Serbest Dolaşımı 13)Balıkçılık  14) Taşımacılık Politikası  15) Enerji   23) Yargı ve Temel Haklar   24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik   30) Dış İlişkiler   31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikalar  33) Mali ve Bütçesel Hükümler 

GKRY'nin Tek Taraflı Bloke Ettiği Fasıllar:  2) İşçilerin Serbest Dolaşımı  15) Enerji   23) Yargı ve Temel Haklar   24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik   26) Eğitim ve Kültür   31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası

Ek Protokol Kararının Açılış Kriteri Olduğu Fasıllar:  1) Malların Serbest Dolaşımı  3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi  9) Mali Hizmetler 11) Tarım ve Kırsal kalkınma  13) Balıkçılık  14) Taşımacılık Politikası  29) Gümrük Birliği  30) Dış İlişkiler

Müktesebat başlıkları Avrupa Komisyonu' nun başlangıç değerlendir mesi Mevcut Durum[5][6] [7] Taramanın başlangıcı Taramanın tamamlanışı Başlığın donduruluş u Başlığın tekrar açılışı Başlığın açılışı Başlığın kapanışı 1. Malların Serbest Dolaşımı[8] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 16 Ocak 2006 24 Şubat 2006 11 Aralık 2006 – 2. İşçilerin Serbest Dolaşımı[9] Benimsenme si çok zor Kaydadeğer çaba gerekli 19 Temmuz 2006 11 Eylül 2006 8 Aralık 2009 3. İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi[10 ] Kaydadeğer Çaba Gerekli 21 Kasım 2005 20 Aralık 2005 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı[11] 25 Kasım 2005 22 Aralık 2005 19 Aralık 2008 5. Kamu Alımları[12] Müktesebat ile tamamen uyumsuz 7 Kasım 2005 28 Kasım 2005

7. Fikri Mülkiyet Hukuku[14] Hayli Çaba Gerekli 6. Şirketler Hukuku[13] Kaydadeğer çaba gerekli Başlık Tamamlandı 21 Haziran 2006 20 Temmuz 2006 – 17 Haziran 2008 7. Fikri Mülkiyet Hukuku[14] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 6 Şubat 2006 3 Mart 2006 – 17 Haziran 2008 8. Rekabet Politikası[15] Benimsenm esi çok zor 8 Kasım 2005 2 Aralık 2005 9. Mali Hizmetler[16] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle Müktesebat ile uyumlu 29 Mart 2006 3 Mayıs 2006 11 Aralık 2006 10. Bilgi Toplumu ve Medya[17] 12 Haziran 2006 14 Temmuz 2006 19 Aralık 2008 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma[18 ] 5 Aralık 2005 26 Ocak 2006 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı[19] 9 Mart 2006 28 Nisan 2006 30 Haziran 2010 13. Balıkçılık[20] 24 Şubat 2006 31 Mart 2006 14. Taşımacılık Politikası[21] 26 Haziran 2006 28 Eylül 2006

15. Enerji[22] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 15 Mayıs 2006 16 Haziran 2006 8 Aralık 2009 – 16. Vergilendirme[ 23] Hayli Çaba Gerekli 6 Haziran 2006 12 Temmuz 2006 30 Haziran 2009 17. Ekonomik ve Parasal Politika[24] 16 Şubat 2006 23 Mart 2006 25 Haziran 2007[25] 14 Aralık 2015 18. İstatistik[26] 19 Haziran 2006 18 Temmuz 2006 25 Haziran 2007 19. Sosyal Politika ve İstihdam[27] 8 Şubat 2006 22 Mart 2006 20. İşletmeler ve Sanayi Politikası[28] Sorun beklenmiyor Başlık Tamamlandı 27 Mart 2006 5 Mayıs 2006 29 Mart 2007 21. Trans- Avrupa Şebekeleri[29] 30 Haziran 2006 29 Eylül 2006 19 Aralık 2007 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu [30] Genellikle Müktesebat ile uyumlu 11 Eylül 2006 10 Ekim 2006 12 Şubat 2013 5 Kasım 2013

23. Yargı ve Temel Haklar[31] Kaydadeğer çaba gerekli Hayli Çaba Gerekli 7 Eylül 2006 13 Ekim 2006 8 Aralık 2009 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik[32] 23 Ocak 2006 15 Şubat 2006 25. Bilim ve Araştırma[33] Sorun beklenmiyor Başlık tamamlandı 20 Ekim 2005 14 Kasım 2005 – 26. Eğitim ve Kültür[34] Genellikle Müktesebat ile uyumlu 26 Ekim 2005 16 Kasım 2005 27. Çevre[35] Müktesebat ile tamamen uyumsuz 3 Nisan 2006 2 Haziran 2006 28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması[37] Genellikle müktesebat ile uyumlu 8 Haziran 2006 11 Temmuz 2006 29. Gümrük Birliği[38] 31 Ocak 2006 14 Mart 2006 11 Aralık 2006 30. Dış İlişkiler[39] 10 Temmuz 2006 13 Eylül 2006

31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları[4 0] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 14 Eylül 2006 6 Ekim 2006 8 Aralık 2009 – 32. Mali Kontrol[41] 18 Mayıs 2006 30 Haziran 2006 26 Temmuz 2007 33. Mali ve Bütçesel Hükümler[42 ] Sorun beklenmiyor 6 Eylül 2006 4 Ekim 2006 25 Haziran 2007 34. Kurumlar 35. Diğer Konular İlerleme 33 (33) (33) (33) 17 (33) 1 (17) 14 (35) 1 (35)

Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı (2007-2013) TÜRKİYE ÜYELİK SÜRECİNDE AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESEBATI VE UYMLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı (2007-2013) 10 Ocak 2007 tarihinde düzenlenen toplantıda, ülkemizin Avrupa Birliğine katılım süreci ve izlenecek strateji ile ilgili olarak genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Toplantı sonucunda, ülkemizin menfaatleri ve kazanılmış hakları esas alınmıştır. AB’ye tam üyelik perspektifi ile 2007- 2013 döneminde Avrupa Birliği müktesebatına uyumun tamamlanmasını hedefleyen bütüncül bir program hazırlanması kararı alınmıştır.

Bu karar uyarınca, Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programı hazırlanmıştır.

Önümüzdeki yedi yıllık dönem için hazırlanan Programda takvimlendirme yapılırken, ülkemizin ihtiyaçları ve öncelikleri esas alınmıştır. AB’ye tam üyelik vizyonu ile hazırlanmış olan 9. Kalkınma Planı, bu Plan çerçevesinde hazırlanan Orta Vadeli ve Yıllık Programlar ile ulusal düzeyde benimsenmiş sektörel stratejilerle uyuma özen gösterilmiştir.

Takvim belirlenirken, yasal düzenlemeler için yasama dönemleri, ikincil düzenlemeler için ise yıllar esas alınmıştır. 01/01/2007 – 30/09/2007 yasama döneminin ortasına gelinmiş olması ve gündemin yoğunluğu dikkate alınarak, yasal düzenlemeler için ilk dönem 01/10/2007 – 30/09/2008 olarak belirlenmiştir.

Yapılacak düzenlemelerin AB müktesebatı ile bağlantısı kurulurken, tarama çalışmalarında Avrupa Komisyonu tarafından ülkemiz temsilcilerine yapılan sunuşlar ve verilen müktesebat listeleri ile fiili müzakere aşamasına geçilen fasıllarda belirlenmiş olan açılış ve kapanış kriterleri esas alınmıştır.

AB müktesebatına uyum kapsamında yapılması planlanan düzenleme önerileri alınmıştır. Programda yer alan hususların netleştirilmesi amacıyla, ilgili kurumlarımızla Mart ayı içinde fasıl bazında toplantılar yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda oluşturulan taslak Program, ilgili tüm kamu ve sivil toplum kuruluşlarının görüşüne açılmıştır.

Bu Programda, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ortaklık ilişkisinden kaynaklanan yükümlülüklerimizle ilgili düzenlemeler de yer almaktadır. Bu düzenlemelere ilişkin uygulama takvimi, ilgili sektörlerin görüşlerine başvurularak belirlenecektir.

Dinamik bir nitelik taşıyan AB Müktesebatına Uyum Programının uygulaması etkili bir şekilde izlenecek ve Program belli aralıklarla güncellenecektir. Tamamlayıcı bir çalışma olarak, 3 Ekim 2005 tarihinden günümüze fasıl bazında gerçekleştirilmiş olan hukuki düzenlemelerin envanterini içeren ayrı bir doküman da hazırlanmıştır.

Avrupa Birliği standartlarına uyum çalışmaları ile eş zamanlı olarak, katılım sürecinin diğer temel unsurları arasında yer alan ekonomik ve siyasi kriterlerin yanı sıra, AB ve Türk toplumları arasında diyalog konusunda da çalışmalar sürdürülecektir.

Ülkemizin Avrupa Birliği kamuoylarında hak ettiği şekilde tanıtılmasına ve Avrupa Birliği konusunda halkımızın bilgilendirilmesine dönük çalışmalar önümüzdeki yılların temel gündem maddeleri arasında yer alacaktır. AB standartlarının hayata geçirilmesi, ekonomik performansın korunması, demokrasi alanında daha ileri noktalara ulaşılması ve etkili bir iletişim sağlanması, ilgili tüm kesimlerin katılımı ve katkısı ile gerçekleşecektir.

TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ AŞAMALARIYLA GELİNEN NOKTA Bugün Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkiler bir taraftan ortaklık rejimi, diğer taraftan adaylık süreci çerçevesinde sürmektedir. Türkiye, ortaklık rejiminden kaynaklanan yükümlülüklerini Helsinki Zirvesinden sonra başlayan adaylık sürecinde de yerine getirmeye devam etmektedir.

Türkiye-Avrupa Birliği arasındaki ortaklık rejiminin nihai hedefi Türkiye'nin Avrupa Birliği’ne üyeliğidir. Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki 1963 yılından beri süregelen ortaklık ilişkisi ve daha sonraki adaylık süreci de sağlam hukuki temellere dayanmaktadır.

Dolayısıyla, Türkiye'nin gerek üyelik dışında özel bir statüye tabi tutulması gerek diğer aday ülkelerden farklı ve geniş mülahazalar çerçevesinde değerlendirilmesi, hukukun üstünlüğü ilkesi ile çelişecektir.

Türkiye tarafından son dönemde gerçekleştirilen reformların, gerek Avrupa Birliği gerekse Avrupa Konseyi nezdinde olumlu yansımaları olduğu şeklinde yorumlar yapılmaktadır.

17-18 Haziran 2004 tarihlerinde gerçekleştirilen Avrupa Birliği Brüksel Zirvesinde, Mayıs ayında gerçekleştirilen kapsamlı Anayasa değişikliği de dahil olmak üzere, Türkiye'nin reform sürecinde bugüne kadar kaydettiği ilerlemenin memnuniyetle karşılandığı ve Türk Hükümetinin bu yöndeki çabalarının desteklendiği belirtilmiştir.

2001 ve 2004 tarihli Anayasa değişiklikleri; Ölüm cezasının kaldırılması, Hükümetin işkenceye karşı "sıfır tolerans" politikası, ifade, dernek kurma, din ve vicdan özgürlüğüne ilişkin pek çok kısıtlamanın kaldırılması, DGM’lerin kaldırılması, kültürel hakların tanınması konusunda kaydedilen gelişmeler vurgulanmaktadır.

Şimdi de ülkemizin karşı karşıya olduğu ve halen devam eden müzakere sürecini inceleyelim; Müzakereler ve Katılım Süreci Müzakerelerin Temel İlkeleri Müzakerelerin İçeriği ve Süreci

Müzakereler ve Katılım Süreci Avrupa Birliği mevzuatında müzakereler ve katılım süreci, aday ülkenin Kopenhag Kriterleri’nin en az siyasi kriterlerini yerine getirmiş olduğu İlerleme Raporu ile de onaylanmış olması durumunda, müzakere için Avrupa Zirvesi’nde verilen tarihle başlamakta ve Avrupa Birliği’ne üyeliğin onaylanması ile sona ermektedir.

Müzakerelerin Temel İlkeleri Katılım müzakerelerinin ilkeleri dört ana başlıkta toplanmaktadır. Önce aday ülkelerin müktesebatı benimseyip, uygulayacağı koşullar değerlendirilmekte ardından aday ülkelerin, müktesebatın uygulanması için plânlı aşamaları tanımlanmış olan geçici düzenlemeleri incelenmektedir.

Müzakerelerin İçeriği ve Süreci: Müzakereler, Avrupa Birliği ülkeleri ve her bir aday arasında iki taraflı hükümetler arası konferanslar şeklinde yapılmaktadır. Farklı müktesebat başlıklarının ayrıntılı incelendiği tarama sürecinden sonra, her başlığın ayrı ayrı ele alındığı müzakereler başlatılmaktadır.

KAYNAKÇA Agenda 2000: For a Stronger and Wider Union, European Commission, Directorate-General X, CM-07- 97-111-EN-C. Avrupa Topluluğu – Türkiye Gümrük Birliği Yasal Mevzuat (1996), Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, Ankara. Bozkurt, V. (1992). Türkiye ve Avrupa Topluluğu, Ağaç Yay., İstanbul. Türkiye için Avrupa Stratejisi (--), Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, Ankara. Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon Düzenli Raporu (1998) Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon Düzenli Raporu (1999)