CEP TELEFONU EM ALANLARININ İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ Mine Kalkan İstanbul Teknik Üniversitesi Telekomünikasyon A.B.D. 26 Mayıs 2006 Gaziantep Üniversitesi

EM Işınımın Etkisinde Kalan Tüm Canlılar Bu Enerjiyi Soğurular.. Soğurulan enerji hücrelerde ısınmaya yol açar. Isınmaya bağlı olarak hücresel değişiklikler olur (ısıl etkiler). Hücre kimyasında bozulmalar oluşur (kimyasal etkiler). Hücre proteinlerde deformasyon başlar. Hücre zarlarında yapışmalar olur, Hücre zarlarında delikler açılır (elektro porasyon), Hücre dışına Ca, Na, K kaçışı olur, Hücre enzimlerinde bozulmalar olur, DNA tahribi oluşur..

Radyasyon (Işıma) Nedir? Enerjinin uzayda dalgalar ya da tanecikler (fotonlar) halinde yayılmasıdır..

EM Spektrum-İyonlaştırıcı Olmayan Frekanslar Çok düşük frekanslar (ELF) Radyo frekansları (RF) Kızıl ötesi (Infrared) frekanslar Mikrodalga frekansları Görünür Işık

EM Spektrum-İyonlaştırıcı Frekanslar Mor ötesi frekanslar X-ışınları Gamma Işınları

İyonlaştırma nedir? Yüksek enerjili fotonlar, çarptıkları maddelerin atomlarından elektron koparır ve atomu parçalarlar. Daha düşük frekanslı EM dalga ( RF, mikrodalga) enerjisi iyonlaştırmaya yeterli değildir. Mobil İletişim Sistemlerinin neden oldukları ışınım mikrodalga frekans bandında olup iyonlaştırmaya yeterli değildir!

EM Işınım Yayan Sistemler Tüm elektrikli cihazlar (endüstriyel/ev tipi) Akım taşıyan kablolar, Enerji nakil hatları Radyo, TV, telsiz verici istasyonlarının antenleri Uydu İletişim Sistemleri, TV/bilgisayar monitörleri, Mikrodalga fırınlar, Radar sistemleri, Tüm radyo iletişim sistemleri ve.. Mobil İletişim Sistemleri!!

Özgül Soğurma Hızı (SAR) Nedir? Elektromanyetik enerjinin vücut dokuları tarafından soğurulma hızıdır. Birimi Watt/Kg’dır. İnsan bedeninde 1 derecelik ısı artışı için 1 Kg doku başına 4 W güç soğurulması gereklidir. Bu değerin 1/50 si olan 0.08 W/Kg SAR sınır değeri olarak kabul edilmiştir. SAR’ın doğrudan ölçülmesi olanaksızdır. Bu nedenle elektrik/manyetik alan şiddeti ve güç yoğunluğu gibi parametreler ölçülür.

EM Işıma Konusunda Çalışan Uluslararası Standart Kuruluşları Dünya Sağlık Örgütü –World Health Organization,WHO Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Korunma Komitesi-International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection, ICNIRP FCC/IEEE (Kuzey Amerika) ANSI (ABD) Uluslararası Radyolojik Korunma Topluluğu- International Society for Radiological Protection, ISRP-İyonlaştırıcı ışınlar konusunda güvenlik standartlarının yerleştirilmesinden sorumludur.

Türkiye’de : Türk Standartları Enstitüsü- TS ENV 501666-2 sayılı, ‘İnsanların EM Alanlara Maruz Kalması-Yüksek Frekanslar (10 KHz-300 Ghz) başlıklı standart. Çevre Bakanlığı Genelgeleri Telekomünikasyon Kurumu’nun 12.07.2001 tarihli, 10 KHz-60 GHz Frekans bandında Çalışan Sabit Telekomünikasyon Cihazlarından Kaynaklanan Elektromanyetik Alan Şiddeti Limit Değerlerinin Belirlenmesi, Ölçüm Yöntemleri ve Denetlenmesi Hakında Yönetmeliği’- ICNIRP Standartları ile uyumludur.

EM Alanların Biyolojik Etkileri Konusunda Süren Uluslararası Araştırma Projeleri REFLEX Projesi – EM ışımaya bağlı kanserojen ve nörodejeneratif patalojilerin araştırılmasına dönük AB Projesi.. Düşük EM dalga frekanslarına maruziyette bile hücre DNA ipliklerinde kopmalar ve bazı diğer ‘genotoksik’ oluşumlar saptanmıştır..

EM Alanların Biyolojik Etkileri Konusunda Süren Uluslararası Araştırma Projeleri INTERPHONE- 1998 yılında 13 ülkenin katılımıyla Dünya sağlık Örgütü ve ICNIRP inisyatifiyle bugüne değin başlatılan en kapsamlı epidemiyolojik araştırma projesidir.. 30-59 yaş aralığındaki denekler üzerinde, beyin (glioma ve meningioma), duyma siniri (akustik neurinoma), lenfatik doku (lenfoma) Ve kulakaltı tükürük bezlerinde EM ışımaya bağlı tümör oluşumlarının araştırılması hedeflenmiştir.

2004 Sonu Yayınlanan Araştırma Sonuçları İtibariyle: 6000 Glioma ve meningioma, 1000 akustik neurinoma ve 600 tükürük bezi tümörü vakası saptanmıştır!

Cep Telefonu EM Alanından Korunmanın Pratik Yolları Cep telefonu görüşmelerini olabildiğince kısa tutmak, Varsa sabit hat üzerinden görüşmeyi tercih etmek, Kulaklık kullanmak, Cep telefonunu bedenden olabildiğince uzak tutmak/ çantada taşımak, Cep telefonunu boyuna asmamak, kalp, beyin ve yaşamsal organlardan organlardan uzak tutmak, Cep telefonunu yatak başucuna koyarak uyumamak, Harici antenli cep telefonlarını tercih etmek, SMS ile haberleşmeye alışmak, Cep telefonlarının konuşma dışı ek özelliklerini olabildiğince az kullanmak,

Cep telefonu EM Alanından Korunmanın Pratik Yolları Otomobil, asansör gibi dar/kapalı alanlarda ya da bodrum katı vb. Erişimin zayıf olduğu alanlarda görüşme yapmamak, Numara çevrildikten hat bağlanana kadar geçen sürede telefonu kulaktan uzak tutmak, SAR değeri düşük cihazları tercih etmek, Bebek ve çocukların yakınında cep telefonu kullanmamak ve acil durumlar dışında çocuklara kullandırtmamak, Acil durumlar dışında hamilelikte cep telefonu kullanmamak, Elektronik fren sistemi olan taşıtlarda, benzin istasyonlarında ve hastahanelerde cep telefonu kullanmamak, Kreş, okul,hastahane, bakımevi alanlarında cep telefonu kullanımını en aza indirmeye çalışmak ve bu alanlarda baz istasyonu kurulmasına kesinkes karşı olmak, Yakın çevremizdeki baz istasyonlarının ‘farkında olmak’, meskun mahal çatılarında bulunan baz istasyonlarının kamu sağlığı açısından daha güvenli yerlere taşınmaları için çaba sarfetmek,

Cep Telefonu Kullanımının Uzun Dönemli Etkileri Emin olmak için 15-20 yıllık bir sürenin geçmesine ihtiyaç var ama yine de: Kalp rahatsızlıkları, Kalıcı işitme bozuklukları, Hafıza kaybı/beyin tümörü riski, Kan/beyin bariyerinin zedelenmesi, Bağışıklık sistemi hasarları, Sinir sistemi bozuklukları, Karmaşık rüyaların görülmesi, Kısırlık ve düşük yapma riskinde artış, Genetik yapının bozulması; çeşitli kanserler, Hipertansiyon, Kusurlu embriyo gelişimi..

Mikrodalga EM Alanlarının Kanser Yapıcı Etkileri Hücre kimyasında mikrodalgaların yolaçtığı bozulmalar, kanserojenlerin hücreye girişini kolaylaştırır. Mevcut kanser altyapısı desteklenir. Melatonin DNA onarımında etkilidir. Mikrodalgalara maruziyet Melatonin seviyelerini düşürerek DNA onarımını yavaşlatır/bloke eder. Sonuçta bir otoimmun rahatsızlığı olarak kanser gelişir. Özellikle çocuklarda bu etkiler daha dramatiktir. Lösemi, lenfomalar, beyin tümörleri, testis tümörleri ve bazı cilt kanseri türleri EM maruziyetiyle ilişkilendirilmiştir.

EM Alanlara Maruziyetin Diğer Olası Sonuçları Göz merceğinde katarakt oluşumu, Korneada bulanma, İris tabakası enfeksiyonları ve harabiyeti, Kulak çınlaması ve işitme kaybı, Üreme işlevi bozuklukları; kısırlık, düşükler, ceninde mutasyonlar, estrojen artışı ile ilgili rahatsızlıklar, Bağışıklık sistemine dönük zararlar: T8 lenfositleri ve katil lenfositlerin sayısında azalma, Antikor seviyelerinde azalma, Kan kimyasında bozulma; anemi, pıhtı oluşumunda zafiyet, kritik öneme sahip kan enzimseviyelerinde düşüş- örneğin asetilkolin esteraz seviyesinde düşüş..

Kısa Dönemli Etkiler/Şüpheler Kalp pilinde bozulma riski, Konsantrasyon ve dikkat azalması, İşitmede geçici bozulmalar, Görüş alanında daralma, Kulak çınlaması ve kulaklarda ısınma, Yorgunluk hissi/stres, Baş ağrısı/sersemlik hissi..

kalkan@itu.edu.tr Tel: 0212 285 3024/Dahili 2 Teşekkürler! kalkan@itu.edu.tr Tel: 0212 285 3024/Dahili 2