İNTERNETİN BİLİNÇLİ, GÜVENLİ ve ETKİN KULLANIMI

İNTERNETİN FIRSATLARI Dünyamızı değiştiriyor Ailemizin yeni bir üyesi Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası Bir tıkla dünya ayaklarımızın altında Eşsiz bir kütüphane bir okul Bilinçli kullanıldığı takdirde hayatı oldukça verimli kılan bir araç

Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI BTK, Pazar Verileri TÜİK, Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması

Microsoft tarafından analiz edilen malware sayıları İNTERNETİN GÜVENLİĞİ İSTATİSTİKLERİ Siber Saldırılar Microsoft tarafından analiz edilen malware sayıları 4

60 SANİYEDE İNTERNETTE NELER OLUYOR 5

YOĞUN BİR BİLGİ PAYLAŞIMI 6

KAPIMIZDAKİ KİM ! İnternet birçok davetsiz misafirin evimize giriş kapısı 7

İnternetin Güvenli Kullanımı ve Güvenli İnternet Hizmeti İNTERNETİN RİSKLERİ İnternetin Güvenli Kullanımı ve Güvenli İnternet Hizmeti Yanlış ve/veya zararlı bilgiye erişim Siber zorbalık Sanal dolandırıcılık Kişisel bilgilerin paylaşımı Zararlı yazılımlar Pornografi/Çocuk İstismarı/Fuhuş Oyun ve İnternet bağımlılığı Yabancılarla çevrimiçi ve çevrimdışı iletişim Şiddet / Nefret / Irkçılık 8

TÜRKÇENİN DOĞRU KULLANIMI Konfüçyüs'e sormuşlar; ‘Eğer bir ülkede yönetici olsaydınız ilk olarak ne yapmak isterdiniz?’ Konfüçyüs: ‘Şüphesiz önce dili düzeltirdim.’ Demiş.

TÜRKÇENİN DOĞRU KULLANIMI Dilin zarar görmemesi için internet ve sosyal medyada; Yanlış kullanımlardan kaçınılmalı bitanem değil birtanem, acıo/acıyo değil acıyor Kısaltmalar yapılmamalı slm değil SELAM, mrb değil MERHABA, cnm değilC ANIM Yabancı kelime yerine Türkçesi tercih edilmeli ok değil tamam, bye değil hoşça kal, Mouse değil fare, online değil çevrimiçi Uyduruk kelimeler kullanılmamalı şapşik değil şaşkın, panpa değil en yakın arkadaş, b50 değil belli Argo kullanımlardan/ifadelerden kaçınılmalı

BİLGİNİN DOĞRULUĞU İnternette ulaşılan her bilgi doğru değildir Sahte Takipçi Yazılımına Göre, Demet Akalın ve Cüneyt Özdemir 3/4 Sahte Twitter Takipçisine Sahip 1 Web adresinin yanlış yazımından kaynaklanan güvenlik açıkları: Wikapedia.com Twtter.com Goooogle.com İnternette ulaşılan her bilgi doğru değildir Şüpheci davranmalı Bilgi en az 3 kaynaktan karşılaştırılmalı İnternette surf yapılmamalı, dibe dalınmalı Gerekirse farklı arama motorları kullanılmalı Bilginin kaynağına, ilgili sayfanın hakkımızda/iletişim köşelerine bakılmalı 1 turk.internet.com, 15 Ağustos 2012, Füsun S. Nebil, http://www.turk.internet.com/portal/yazigoster.php?yaziid=38556 11

SİBER ZORBALIK 12

ARAŞTIRMA SONUÇLARI Ailelerin %90’ı çocuklarının internette çeşitli risklerle karşı karşıya olduğunu düşünüyor. Ailelerin başlıca endişesi: çocuğunun ‘pornografik’ ve ‘şiddet’ içerikli görüntülerle karşılaşması En çok kullananlar: Çocuklar ve gençler Çocukların %85’i Facebook profiline sahip Hesabı olan çocukların 1/3’ü 13 yaş altında Çocukların %42’si kişisel bilgilerini herkesle paylaşmaktadır. 13

Yaşanılan Mağduriyetler 14

İNTERNETİN GÜVENLİ KULLANIMI İHTİYACI İnternet kullanımındaki artış (Türkiye Nüfusunun %47’Si) İnternetteki zararlı içeriklerin artması ile ailelerde oluşan kaygılar Kullanıcılardan zararlı içerikler konusunda gelen yoğun şikayetler 15

İnternet Bilgi İhbar Merkezi (İhbar Web) 16

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMI – YETİŞKİNLERE TAVSİYELER-1 Bilgisayarınıza mutlaka güvenlik duvarı içeren bir anti-virüs programı yükleyin. Anti-virüs programınızı düzenli olarak güncelleyiniz. Sosyal ağlarda ve web tarayıcılarınızda gizlilik ve güvenliğe dikkat ediniz. Sosyal ağlarda profilinizi arama motorlarına, tanımadığınız kişilere ve 3. şahıslara reklam amaçlı verilmesi girişimlerine kapalı tutunuz. Kişisel bilgilerinizi ve ileride pişman olacağınız içerikleri İnternette, özellikle sosyal ağlarda paylaşmayınız. ÇÜNKÜ İnternette her bilgi silinmeden kalabilir. 17

ONLİNE BANKACILIK ve İNTERNETTE ALIŞVERİŞ – YETİŞKİNLERE TAVSİYELER-2 1. SİTE HAKKINDA ÖNARAŞTIRMA 2. GÜVENLİK SERTİFİKASI 3. GİZLİLİK İLKELERİ 4 . 'HTTPS' YAZIYOR MU? 5- ADRESİ DOĞRU MU? 6. BİLGİSAYAR GÜVENLİĞİ 7. ŞİFRE SEÇİMİ 8. ÜRÜN FİYATI 9. KÜÇÜK YAZILARA DİKKAT 10. ÜRÜN TESLİMATI 11. ALIŞVERİŞ KAYDINI TUTUN Ayrıca, Online Bankacılıkta muhakkak sanal kart veya sanal limit kullanınız!!! GüvenliWeb, İnternette Güvenli Alışverişin Püf Noktaları-11 Altın Kural, http://www.guvenliweb.org.tr/guvenlik/node/155 18

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMI – YETİŞKİNLERE TAVSİYELER-3 E-posta (özellikle spam) ve farklı bağlantılardan gelen web sayfalarının linklerini tıklayarak işlem yapmamaya özen gösteriniz. Ayrıca, bilmediğiniz/güvenmediğiniz web sayfalarından işlem yapmayınız. Dikkat ! Dolandırıcı 19

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMI – EBEVEYN/ÇOCUK İLİŞKİSİ – TAVSİYELER Kendinizi eğitin, interneti öğrenin İnterneti oturma odanıza taşıyın; Zaman sınırlaması yapın İnternet kullanımıyla ilgili kurallar belirleyin Çocuğunuzu uygun bir şekilde uyarın Çocuğunuzla bağlantıyı koparmayın Çocuğunuzun dolaştığı mecraları bilmeye çalışın Oynadığı bilgisayar oyunlarına dikkat edin Çocuğunuza aşırı tepkiler vermeyin Her şeye inanmaması konusunda uyarın Kişisel ve ailevi bilgileri paylaşmamasını öğütleyin Kendinizi eğitin, interneti öğrenin Çocuğunuzun yeni arkadaşı / oyuncağı / eğlencesi Çocuğunuza yardım için iyi tanınmalı İyi tanırsanız imkanlarından çok faydalanırsınız İyi tanırsanız tehlikelerinden korunursunuz İnterneti oturma odanıza taşıyın Bilgisayarı / interneti oturma odanıza taşıyın Çocuğunuzun girdiği sitelere dikkat edin İnterneti bir bakıcı gibi görmeyin ve İnternette çocuğunuzla beraber vakit geçirmeye çalışın. İnternet kullanımıyla ilgili kurallar belirleyin Yasaklamayın, zaman sınırlaması yapın Diğer sosyal aktivitelere katılmasını özendirin Onlar için sık kullanılanlar listesi oluşturun Arama motorlarının güvenli arama tercihleri kullanın İnternet kullanım sözleşmesi yapın Çocuğunuzu uygun bir şekilde uyarın İnternet konusunda etkin bir diyalog için çocuğunuzla, Kimlerle iletişim halinde olduğu İnternette tehlikelerle karşılaşabileceği Karşılaştığı olumsuzlukları sizinle çekinmeden paylaşabileceği Onun güvenebileceği bir arkadaşı olduğunuz Çocuğunuzla bağlantıyı koparmayın Yaşadığı bir sorun olduğunda, çocuğunuzun bu durumu sizinle paylaşabileceği konusunda kendisini rahat hissetmesini sağlayın Bu durumu sizinle paylaştığında asla aşırı tepki vermeyin Onunla birlikte çözüm bulmaya çalışın Sorunlarla karşılaşmak çocuğunuzun suçu olmayabilir! İnternette sadece çocuklar değil, yetişkinler de istemediği içeriklerle karşılaşabilir. Çocuğunuzun dolaştığı mecraları bilmeye çalışın Düzenli aralıklarla internet aktivitelerini kontrol edin İnternet tarayıcı geçmişini belli aralıklarla kontrol edin Sosyal ağlarda arkadaşı olup, arkadaşlarını tanıyın Sosyal ağlarda paylaştıklarına dikkat edin Çocuğunuz bir sosyal ağa üyeyse mutlaka orada neler yaptığı ve kimlerle arkadaşlık kurduğuyla ilgili bilgi sahibi olmaya çalışın. Çocuğunuzun üye olduğu sosyal ağa siz de üye olabilir ve çocuğunuzla arkadaşlık kurarak neler yaptığı konusunda çok rahat bilgi sahibi olabilirsiniz. Oynadığı bilgisayar oyunlarına dikkat edin Oynadığı oyunlar hakkında bilgi edinin Onunla birlikte siz de oynamaya çalışın Oyunların şiddet ve müstehcenlik içermediğinden emin olun Bağımlılık riskine karşı süre sınırlaması yapın Gerçek hayattaki oyunları teşvik edin Çocuğunuza aşırı tepkiler vermeyin Her şeye inanmaması konusunda uyarın Gerçek hayatta uyulması gereken kurallar olduğu gibi internette de olduğunu İnternette okuduğu / gördüğü / karşılaştığı her şeyin doğru olmadığını Gerçek hayattaki gibi, internet ortamında da kötülerin olabileceğini, karşısındaki kişinin gerçekte kendisini tanıttığından çok farklı olabileceğini İnternetteki bedava tekliflerin ASLA bedava olmadığını Kişisel ve ailevi bilgileri paylaşmamasını öğütleyin Kullanıcı adı, şifre ve kişisel tüm bilgilerin çok özel olduğu Bunların en yakın arkadaşla bile paylaşılmaması gerektiği Konularında Çocuğunuzu Mutlaka Uyarın. 20

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMI –MOBİL AĞLAR-1 FTC tarafında yürütülen çalışma sonuçlarında; Aileler, mobil uygulamaların ne gibi bilgiler topladıklarından, o bilgilere kimin, nasıl kullanacağından haberdar değiller. Mobil uygulamaların sadece %20si kullanıcılarına güvenlik politikaları hakkında uyarıyor. Çoğu uygulama (ortalama %60 civarı) kullanıcı bilgilerini kullanıcı cihazından alınıp başka yerlere veriyor. (reklam ağlarına, analisttik şirketlere ya da 3. mercie ulaştırılıyorlar) Pek çok mobil uygulama interaktif özellik taşımaktadır. Sosyal medya, reklam ağları, bağlantılar, uygulama içerisinden ürün satın alma(0.99$ dan başlayan fiyatlarla) gibi hususları çocuklar, ailelerine danışmadan yükleyebilmektedirler. Mobile Apps for Kids, Current Privacy Disclosures are Disappointing, February 2012, http://www.ftc.gov/os/2012/02/120216mobile_apps_kids.pdf Mobile Apps for Kids, Disclosures Still Not making the Grade, December 2012, http://www.ftc.gov/os/2012/12/121210mobilekidsappreport.pdf

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMI –MOBİL AĞLAR-2 BTK, Pazar Verileri Aileler, mobil ağlarda ve bu ağlardaki uygulamaların kullanılmasında bilinçli hareket etmeli, güvenilirliğinden emin olunmayan uygulamalar indirilmemelidir. Uygulamaların varsa gizlilik ve güvenlik politikaları hakkında bilgi edinilmelidir. Özellikle çocukların akıllı telefonları kullandığı düşünülürse, Güvenli İnternet Çocuk Profili muhakkak aktif hale getirilmelidir.

İNTERNET ARKADAŞLARINI TANIYIN ! 23

GÜVENLİ İNTERNET HİZMETİ (GİH) NEDİR ? ‘’Güvenli İnternet Hizmeti, İnternet abonelerine İnternet Servis Sağlayıcıları tarafından sunulan ve İnternetin zararlı içeriklerden koruyan alternatif bir İnternet erişim hizmetidir.’’ Ücretsizdir. Bir SMS kadar yakındır. Hızlıdır, bilgisayarınızı yavaşlatmaz. Program kurmanıza gerek yoktur. İki farklı profil seçeneği sunar. Çocuk Profili Aile Profili 24

Aile ve Çocuk Profilinde PROFİLLER Aile ve Çocuk Profilinde Kumar, intihara yönlendirme Çocukların cinsel istismarı Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma Sağlık için tehlikeli madde temini Fuhuş, müstehcenlik Irkçılık, ayrımcılık, nefret, terör, şiddet görüntüleri Kan ve şiddet içeren dövüş sporları, hayvan dövüşleri Dolandırıcılık, zararlı yazılım vb. içerikleri barındıran web siteleri BULUNMAMAKTADIR!!! Aile profilinde Çocuk profiline ek olarak kişisel sitelere, forum ve paylaşım sitelerine erişilebilmektedir. 25

NASIL ABONE OLUNUR? 26

GİH – Şener ŞEN 27

Teşekkürler 28