İNSANLARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME Hazırlayan: Tuncay AYDEMİR Zonguldak /Devrek İSTİKLAL İ.Ö.O

İNSANLARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların nesillerini devam ettirebilmek için kendilerine benzeyen yeni canlılar meydana getirmesine ÜREME denir. İnsanlarda üreme, üreme hücreleri sayesinde gerçekleşir. İnsanlarda dişi ve erkek üreme sistemleri birbirinden farklıdır. Dişilerin üreme hücresine YUMURTA, Erkeklerin üreme hücresine ise SPERM denir.

SPERM HÜCRESİ

SPERM HÜCRESİNİN ÖZELLİKLERİ 1. Küçük ve hareketlidir. 2. Baş, boyun ve kuyruk kısmından oluşur. 3. Sitoplazması azdır. 4. Sentrozomları vardır.

YUMURTA HÜCRESİ

YUMURTA HÜCRESİNİN ÖZELLİKLERİ 1. Büyük ve hareketsizdir. 2. Hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten oluşur. 3. Sitoplazması fazladır. 4. Sentrozomu yoktur

DİŞİ ÜREME SİSTEMİ

DİŞİ ÜREME SİSTEMİ YUMURTALIK YUMURTA KANALI DÖL YATAĞI (RAHİM) VAJİNA 1. YUMURTALIK: Dişi üreme hücresi olan yumurtanın üretildiği yerdir. Ergenlik dönemine gelen kızların kasıklarında baş parmak büyüklüğünde 2 adet yumurtalık bulunur. 2. YUMURTA KANALI: Yumurtalıkta üretilen yumurtanın döl yatağına ulaşmasını sağlayan kanaldır. Sperm ile yumurtanın döllenmesi yumurta kanalında gerçekleşir. 3. DÖL YATAĞI: Döllenmiş olan yumurtanın 9 ay boyunca geliştiği yerdir. 4. VAJİNA: Dişi cinsiyet organıdır. Döl yatağına uzanan ve spermlerin yumurta kanalına itilmesini sağlayan tüp şeklinde bir yapıdır.

Ergenlik dönemine giren kızlarda ortalama 28 günde bir adet kanaması görülür. Adet kanamasından sonra döl yatağı hormonların etkisi ile gebelik için hazırlanır. Adetin başlangıcından 10 gün sonra yumurta kanalında üretilen yumurta yumurta kanalına gelir. Yumurta kanalına gelen yumurta 24 - 48 saat arasında spermle karşılaşırsa döllenme gerçekleşir. Böylece gebelik yada hamilelik başlamış olur. Eğer yumurta spermle karşılaşmazsa bir sonraki adet kanması ile dişi vücudundan atılır.

ERKEK ÜREME SİSTEMİ

TESTİSLER SALGI BEZLERİ SPERM KANALI PENİS ERKEK ÜREME SİSTEMİ 1. TESTİSLER:Erkek üreme hücresi olan spermlerin üretildiği yerdir. Erkeklerde 2 adet testis vardır. 2. SALGI BEZLERİ: Spermlerin kolay hareket etmesini sağlayan sıvıları üreten bezlerdir 3. SPERM KANALI: Testiste üretilen spermleri penise taşıyan kanaldır. 4. PENİS: Erkek cinsiyet organıdır.Spermlerin ve idrarın vücut dışına atılmasını sağlar

DÖLLENME Erkek üreme hücresi olan spermle, dişi üreme hücresi olan yumurtanın birleşmesine DÖLLENME denir. Döllenme dişinin yumurta kanalında gerçekleşir. Döllenmiş olan yumurtaya ZİGOT denir. Döllenmiş olan yumurta yuvarlanarak 9 ay boyunca büyüyüp gelişeceği yumuşak dokudan yapılmış olan döl yatağına gelir. Anne karnında gelişen ilk 8 haftalık (2 aylık) bebeğe EMBRİYO denir. Anne karnındaki 2 ay ile doğuncaya kadar ki bebeğe ise FETÜS denir. Sperm zigot Embriyo Fetüs Bebek yumurta 2 ay 2-9 ay 9 ay sonra

DÖLLENME

HAMİLELİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 1. Düzenli ve dengeli beslenilmelidir. 2. Alkol, sigara ve uyuşturucu kullanılmamalıdır. 3. Röntgen filmi çektirilmemeli ve radyasyonlu yerlerde bulunulmamalıdır. Doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanılmamalıdır. 4. Hasta olunduğunda hemen doktora gidilmelidir. 5. Düzenli spor ve egzersiz yapılmalıdır.

İNSANLARDA GELİŞİM DÖNEMLERİ BEBEKLİK DÖNEMİ (0-2 YAŞ) ÇOCUKLUK DÖNEMİ (2 – 12 YAŞ ) ERGENLİK DÖNEMİ ( 12 - 21 YAŞ ) YETİŞKİNLİK DÖNEMİ (21 – 60 YAŞ) YAŞLILIK DÖNEMİ (60 YAŞ SONRASI 1. Bebeklik dönemi (0-2 yaş) :Bu dönemde bebekler kendi ihtiyaçlarını karşılayamazlar. Anneye bağımlıdırlar. Bu dönemde bebek 1,5 yaşına kadar anne sütü ile beslenir. Bu dönemde bebeklerin dişleri çıkmaya başlar. Emme, tutma yakalama vb. hareketleri yapabilirler.Başlarını dik tutamazlar. Anne, baba, mama vb kelimeleri konuşmaya başlarlar. 2. Çocukluk dönemi (2 – 12 yaş) : Bu dönemde çocuklar kendileri giyinip yemek yiyebilirler. Yaşıtları ile oyun oynamayı severler. Çocuklar bu dönemde okula başladıklarından okuma yazma, matematiksel beceriler kazanırlar. Bu dönemde çocuklar doğru ile yanlışı, iyi ile kötüyü ayırt ederler. Aldıkları görevi yerine getirirler.

Ergenlik Dönemi ( 12 - 21 YAŞ ) Bu dönemde insanlarda bedence gelişmeyi kapsayan fiziksel gelişmenin yanında cinsel ve ruhsal yönden gelişmelerde olur. Bu dönemde kızlarda ve erkeklerde görülen Fiziksel (Bedensel)değişiklikler 1. Boy uzaması, kilo artışı 2. Koltuk altları ve cinsel organlarda kıllanma 3. Deride yağlanma vücutta sivilce çıkması 4. Kasların gelişimi 5. Ter salgısı çoğalır KIZLARDA ERKEKLERDE Dişi üreme organları gelişir 1. Erkek üreme organları gelişir Adet görmeye başlarlar 2. Ses kalınlaşır Göğüsler, kalçalar gelişir 3. Sakal ve bıyık çıkar Dişi üreme hücresi olan 4. Erkek üreme hücresi olan yumurta üretimi başlar sperm üretimi başlar

Ergenlik döneminde kız ve erkeklerde görülen ruhsal değişiklikler 1. Hayal kurma 2. Utangaçlık 3. Aşırı öfkelenme 4. Cinsel konulara merak duyma 5. Yalnız kalma isteği 6. Lider olma isteği 7. Toplumdaki rolünü belirleme isteği (kimlik arayışı) 8. Hayatı ve çevreyi sorgulama 9. Sevinç, üzüntü öfke, korku gibi duyguların aynı gün içinde sürekli yer değiştirmesi 10. Arkadaş gruplarına katılma istekleri 11. Kendi başına hareket etme isteği

ERGENLİK DÖNEMİNİN SAĞLIKLI GEÇMESİ İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dengeli ve düzenli beslenmeliyiz Çeşitli hobiler edinilmelidir. Spor yapılmalıdır Arkadaşlar ile iyi iletişim kurulmalı, arkadaş gruplarına dikkat edilmelidir Zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. *Ergenlik döneminde; Anne ve babadan, doktordan, psikolog, öğretmenlerden rehberlik uzmanlarından yardım alınabilir. * Bu dönemde sizlerde görülen fiziksel değişmeler sizlerin sağlıklı bir şekilde geliştiğinizin bir kanıtıdır.

4. YETİŞKİNLİK DÖNEMİ (21 – 60 YAŞ) Bu dönemde bireylerin sorumluluğu artar. Kişi meslek ve iş seçimini yapar Kişi bu dönemde yalnız kendisini değil ailesini de düşünmek zorundadır. 5. YAŞLILIK DÖNEMİ (60 YAŞ SONRASI) : Kişinin bedensel faaliyetlerinde yavaşlama görülür. Kişi çabuk yorulur, kolay unutur. İyi göremezler ve işitemezler Yardıma ihtiyaç duyabilirler

SORU 1 Mete’nin bugün doğum günü. O, bir yaşında olduğu için ancak elinden tutulunca yürüyebiliyor. Yedinci dişi yeni çıktı. Sağlıklı ve normal bir gelişim gösteren Mete, iki yıl sonraki doğum gününde aşağıdakilerden hangisini yapabilir? A)Merdivenleri kendisi rahat inip çıkabilir. B)Sadece sıvı besinler yiyebilir. C) Sadece baba, anne, mama sözcüklerini söyleyebilir. D)Ayakkabısının bağcıklarını kolayca bağlayabilir. (SBS 2009)

A)Merdivenleri kendisi rahat inip çıkabilir. Doğru cevap A)Merdivenleri kendisi rahat inip çıkabilir.

SORU 2 I- Kilo artışı II- Adet hali III- Sivilce çıkması IV-Sperm üretimi V- Kimlik arayışı VI- Kasların gelişimi Yukarıdakilerden hangileri hem kızlarda hemde erkeklerde görülen fiziksel(bedensel) değişikliklerdir a)I-III-V-VI B)I-III-VI C)III-V-VI D) II-IV-VI

Doğru cevap B)I-III-VI Not:Kimlik arayışı bedensel değil ruhsal değişikliktir