Bilgisayar ders notları GÜVENLİ İNTERNET Bilgisayar ders notları

KONU BAŞLIKLARI İNTERNET NEDİR ? NASIL İŞLER ? İNTERNETİN TARİHÇESİ BİLGİSAYAR VE İNTERNET GÜVENLİĞİ VİRÜSLER VE TÜRLERİ

İNTERNET NEDİR ? Dünyanın her yerindeki milyonlarca bilgisayarın bağlı olduğu bir bilgisayar ağıdır. Zaten “Internet” sözcüğü, ingilizcede “Uluslararası Ağ” anlamına gelen INTERnational NETwork kelimelerinin birleşiminden oluşur.Amerikan Federal Bilgi Ağları Konseyi (FNC – Federal Networking Council) tarafından yayımlanan tanımına göre “mantıksal olarak tek bir adres alanı ile bağlanmış olan TCP/IP adı verilen iletişim protokolü ile desteklenen ve bu alan üzerinde çalışan servis ve uygulamalara, özel veya kamuya açık olarak erişim sağlayan küresel bir bilgi sistemidir.”

İNTERNET NASIL ÇALIŞIR? Internette milyonlarca bilgisayardan oluşan dev bir ağ olduğuna göre bir iletişim protokolüne ihtiyaç duymaktadır. Internet üzerinde kullanılan iletişim protokolüne TCP/IP adı verilmektedir. Bu iletişim protokolü tüm işletim sistemleri tarafından desteklenir. TCP/IP protokolü her bilgisayarın bir IP adresi olmasını gerektirir. Yani bir bilgisayar microsoft.com a bağlanacağı zaman www.microsoft.com ismini kullanarak bağlantı kuramaz, öncelikle bu isme karşılık gelen ip adresini bulur ve daha sonra bu ip adresi sayesinde bağlantı kurabilir.

İNTERNETİN TARİHÇESİ Internet, ilk olarak 1969 yilinda Amerika Birlesik Devletleri’nde, ABD Savunma Bakanligi’na bagli olarak çalisan ARPA (Advanced Research Projects Agency) adli kurum tarafindan, herhangi bir nükleer savas durumunda askerî birimler arasinda hiç kesintiye ugramayacak bir iletisim agi kurmak amaciyla ARPANET adiyla bir bilgisayar agi olarak kuruldu. 1970’li yillarda kamunun yaninda özel sektörde Internet agi kurma çalismalarina basladi. ARPANET’i basta USENET, BITNET ve UUCP adiyla diger aglar izledi.

İNTERNETİN TARİHÇESİ 1980’li yillarda NSFNET (National Science Foundation Network) kuruldu. NSFNET, NSF’nin sahip oldugu bilgisayarlari arastirma kuruluslarina ve üniversitelere açarak önemli bir adim atmis oldu. Bu sayede sisteme bagli bir makinenin digerine baglanmasini saglayan bir sistem olusturuldu. 1990’li yillarin ilk yarisinda bilinen anlamiyla Internet kuruldu. Daha sonra Internet ticarî ortamlarda kullanilmaya baslandi. Bu amaçla CIX (Commercial Internet Exchange) kuruldu Ülkemizde Internetin kullanima baslamasi 1993 yilinda olmustur.

İNTERNETİN TARİHÇESİ İnternetin atası olarak bilinen ARPANET 'in kurucusu Paul Baran 2011 yılında akciğer kanserinden hayatını kaybetti.

BAZI ALAN ADI UZANTILARI Com : Ticari kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Org : Ticari olmayan kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Edu : Eğitim kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Gov : Hükümet kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Mil : Askeri kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Net : Genel amaçlı ağ servis kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu Ac : Akademik kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu

URL KAVRAMI NEDİR ? URL, "Uniform Resource Locator" (Özgün Kaynak Adresi) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternet yoluyla insanların kullanımına sunulmuş olan her metnin, resmin ya da belgenin kendine ait ve tek olan bir adresi vardır ve buna URL (Özgün Kaynak Adresi) adı verilir. Alan ismi ile URL birbirinden farklı kavramlardır. Alan ismi web sunucunun tam konumunu göstermektedir, URL ise web sunucudaki herhangi bir öğenin (resim, film, metin vb) tam konumunu göstermektedir. Örneğin “http://veterinermyo.istanbul.edu.tr” okulumuzun web adresidir. Oysa http://veterinermyo.istanbul.edu.tr/ders-programlari/“ ifadesi ders programlarının, http://veterinermyo.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2016/09/2016- 2017atcguz1.pdf ise bir programa ait ders programının direk dosya URL’sidir.

BİLGİSAYAR VE İNTERNET GÜVENLİĞİ Günümüzde, dünyada  400 milyon civarında İnternet'e bağlı bilgisayar, 1 milyarı aşkın İnternet kullanıcısı, 100 milyona yakın web sitesi olduğu tahmin ediliyor. Türkiye açısından bakıldığında bu rakam 15 milyona ulaşmış durumdadır.

BİLGİSAYAR VE İNTERNET GÜVENLİĞİ Karşıdan yüklenen dosyaların kontrolü Güncel bir işletim sistemi Antivirüs programı Firewall ( Güvenlik duvarı) programları Email filtreleme Lisanslı ürün kullanımı

BİLGİSAYAR VİRÜSÜ NEDİR ? Bilgisayar virüsleri, bir bilgisayardan bir diğerine yayılmak ve bilgisayarın çalışmasına müdahale etmek amacıyla tasarlanmış küçük yazılım programlarıdır.

VİRÜS TÜRLERİ

VİRÜSÜ TÜRLERİ Worms (Solucan): Bilgisayarınızda bulunan ağ bağlantısı sayesinde herhangi bir dosyaya gizlenmek zorunda kalmayan virüs her bilgisayara ağ bağlantısı üzerinden çoğalabilir. Trojen Horses (Truva Atı): Bir program ile bilgisayarınıza yüklenen bu virüs arka planda gizli olarak çalışır ve bilgisayarınızı oldukça zorlar. Macro (Makro): Bilgisayar uygulamaları ve bilgisayar programları ile dosyalara bulaşan makrolara sahip virüslerdir. Logic Bomb (Mantık Bombası): Mantık Bombaları, herhangi bir programın içerisine yerleştirilen virüs programlarıdır. Bazı şartların sağlanması durumunda patlayarak yani çalışmaya başlayarak sisteme zarar verirler.

VİRÜSÜ TÜRLERİ Trap doors (Tuzak Kapanları): Tuzak kapısı ya da arka kapı, bir sistemin yazılımını yapan kişi tarafından, uzaktan erişim yöntemiyle sistem koruyucularını aşarak sızması mümkündür. Exploit (Sömürme): İşletim Sistemleri ve bazı programların açıklarını bulup bu açıkları kötüye kullanma yöntemine “exploit” deniliyor. Exploit’ler ile sistem şifreleri görülebilir, sistemler hakkında bilgiler elde edilebilinir. Spyware (Casus): internette dolaşırken, ziyaret edilen siteleri, bu sitelerin içeriklerini sık kullanılan programları internet üzerinden üreticisine gönderir. internette dolaşırken tuzak pencerelere tıklandığında bilgisayara kurulur. Adware (Reklam): Sadece kullanıcı ile ilgili bilgileri kullanmazlar aynı zamanda browser ayarlarını değiştirirler. 

VİRÜSÜ TÜRLERİ Keylogger (Tuş-kayıt): Keylogger, uzak bilgisayara kendi kurulumunu gerçekleştirdikten sonra genellikle kendini hiç belli etmeden çalışmaya başlar ve kaydettiği verileri programlandığı zaman aralıklarında hacker ’a iletir. Screenlogger (Ekran-kayıt): Keylogger ile aynı temel mantığa dayanır. Fare ile ekranda bir noktaya tıklamanız ile beraber aynı anda screen logger, adeta ekranın tamamının ya da küçük bir bölümünün o anki resmini çekerek bunları internet ortamında sabit bir adrese iletir. Rootkit (Kök kullanıcı takımı): Rootkit; çalışan süreçleri, dosyaları veya sistem bilgilerini işletim sisteminden gizlemek suretiyle varlığını gizlice sürdüren bir program veya programlar grubudur. Amacı yayılmak değil, bulunduğu sistemde varlığını gizlemektir. 

VİRÜSÜ TÜRLERİ Backdoor (Arka kapı): Backdoor, bir sisteme dışarıdan sızılabilmesi için o sistemde açık oluşturma işlemidir. Genellikle bazı portları açarak kendi üreticisinin ve/veya başka bir yazılımın sisteme sızmasını sağlayan yazılımlardır.  Spam (Yığın mesaj): Spam, e-posta, telefon, faks gibi elektronik ortamlarda çok sayıda alıcıya aynı anda gönderilen gereksiz veya uygunsuz iletiler. En yaygın spam türleri reklamlar ve ilanlardır.  Browser Hijacking (Tarayıcı ele geçirme): Browser hijacking, bazı web siteleri tarafından, sayfalarının ziyaret sayısını arttırmak, kendi web sitelerindeki reklamların yüksek görüntülenme rakamlarına ulaşmasını sağlamak amacıyla web tarayıcınıza yerleştirilen, başlangıç sayfalarını ve arama sayfalarını değiştirebilen küçük bir program ya da registry ayarıdır. 

VİRÜSÜ TÜRLERİ Denial of service attacks (Hizmeti engelleme saldırısı): Truva atlarının dayandığı temel düşünce kurbanın bilgisayarındaki internet trafiğini bir web sitesine ulaşmasını veya dosya indirmesini engelleyecek şekilde arttırmaktır.   MBR virüsü: MBR virüsü bilgisayar hafızasına yerleşir ve kendini bir depolama aygıtının bölümleme tablolarının ya da işletim sistemi yükleme programlarının bulunduğu ilk sektörüne (Master boot record) kopyalar. Boot sektör virüsü: Boot sektör virüsü, hard disklerin boot sektörüne yerleşir. Ayrıca yapısı itibariyle bilgisayar hafızasına da yerleşebilir.

VİRÜSÜ TÜRLERİ Polymorphic virüs: Her bulaşmada kendini değiştirmektedir. Virüs programları bu virüsü önleyebilmek için tahmin yürütme yoluna dayalı teknolojiler kullanıyorlar. Tracking Cookie: Cookie yani çerezler internette gezdiğiniz siteler vb. ile ilgili veri barındıran basit metin dosyalarıdır ve bilgisayarınızda çerez (cookies) klasöründe bulunurlar. Pek çok site de ziyaretçileri hakkında bilgi almak için çerezleri kullanırlar.

TEŞEKKÜRLER