Filum : Nemathelminthes Klasis: Nematoda   Erkek ve dişilerin ayrı oluşu ile Sestoda (Schistoma hariç) ve Anüslü oluşlarıyla ayrılırlar. Birkaç mm ile 1 m arasında boy Beyaz gri, sarı kırmızı 

Vücut kalın bir Kütikula ile örtülü Ağız basit bir delik veya dudaklı bazen dudaklar dişli Bazı nematodlarda özafagusun başlangıcında iki genişleme ve bunlar arasında bir daralma vardır. Buna Rhabditiform tip denir. Sadece bir genişleme varsa Filariform tip. 

Boşaltım sist. 2 kanal, orta çizgide birleşir ve tek delik olarak dışarı açılır.

Sinir sist. Ganglionlar ve sinir kordonlarından oluşur.

Erkek küçük ve karın tarafa kıvrılmış kuyrukları. Genital organ kıvrılmış boru . tüpün başlangıcı eşey bezi (yumurtalık ve testis) erkeklerde çiftleşmede önemli rol oynayan bir salgı bezi var

erkekteki spiküller çiftleşmede rol oynar Ovipar ya da vivipardırlar. Yumurtalar kapaksız Trichuris trichura iki uçta tıkaç var Bazılarında yumurta çıktıktan sonra larva gelişir.

İnsana bulaşabilmesi için dış ortamda gelişmesi gerekir. Yumurtanın yutulması Larvanın insan derisini delerek girmesi Konağın kanında bulunan larvanın sokucu böcek tarafından alınması ve başka bir insana bulaştırılması  

Ağızlarında diş bulunanlara Ancylostoma Ağızlarında kesici yüzey bulunanlara Necator Özafaguslarında kese şeklinde genişleme Enterobius Özafaguslarında genişleme olmayanlardan boyu 25-35 cm Ascaris 6 cm'den küçük Trichuris veya Strongyloides

Ordo: Ascaridida Fam: Ascaridae Tür: Ascaris lumbricoides   Eş Ad: A. texana, Askarit,: barsak solucanı Morfoloji ve gelişim: Ağızlarında biri sırt, ikisi karın yüzeyde yer alan diş taşıyan 3 tane dudak bulunur. Erkek 25 cm, dişi 35 cm.

Erkeğin arka ucunda çengel bulunur ve kıvrıktır. Bir dişi günde 200bin yumurta bırakır. lumbricoides’in yumurtası: Kahverengi oval 60x45 mikron

Döllenmiş yumurtanın kalın kabuğu pürüzlüleşir ve safra boyaları ile kahverengiye boyanır. Albüminli kabuk kaybolduğunda tanınmaları zorlaşır. Dış ortamda 1 yıl canlı kalabilir.

Yaşam s. Dışkı ile yum dış ortama   30. C, %50 nem ve oksijenli ortamda birkaç günde yum.da hareketli 1.rabditiform larva gömlek değiştirir 2.rabditiform larva(yıllarca canlı kalabilir) Bu yum.ları su ya da yiyeceklerle yutulursa Duodenumda larva açığa çıkar İnce barsaktan kana geçer

Karaciğer,  lenf, mesenter lenf  Sağ kalb  Akciğer kılcal damardan  alveolde birkaç gün (2 kez gömlek değiştirir)  trake  özofagus (10 günde 2 mm, aside dayanıklı)   barsak (2 ayda erginleşir ve çiftleşir)

Patogenez ve Klinik Belirtiler:   1.        Göç Belirtileri: Kuluçka deri 70 gün Karaciğer ve akciğerde patolojik iltihabi değişimler Damarları geçerken kanama.

Ateş, kırklık,ağrılar, sıkıntı hissi, eosinofili, dökmeler, Lobular pnömoni: P. iltihabı Öksürük Kan tükürme: hemoptizi Raller: ses duyma Nadiren boyun= omurilik göz ve böbrek gibi organlara granülomoloz tümörleri taklit eden ağrılı belirtiler.

2.   Barsaktaki Belirtiler: Ağır olgular az İştahsızlık Aralıklı karın ağrısı İshal Burunda kaşınma Dişleri gıcırdatma Dilin kenarlarındaki papilların kabarık

A. lumbricoidesin mideye geçerek ağız veya burunda dışarı çıkabilir apandise yerleşebilir. Artık maddelerine bağlı toksemi. Ateş, aşırı duyarlılık ödem ve ateş nöbetleri Akciğer eosinofilisi  

  Tanı: Dışkıda dişilerin bulunması. Erkek varsa zararlı Balgam incelenerek larva aranır. İyiletim: Piperazin tuzları örn. Piperazin sitrat 150mgr./ kg.

Epidemiyoloji: Dünyada yaygın Güney doğu Orta Anadolu Karadeniz olmak üzere her bölge. Sadece insanda. A.ovis : Koyunda A.suum: domuzda A.lineata : Tavukta En sık rastlanan bulaşma şek: çocukların bulaşık toprakla oynaması dışkı ile kirlenen ellerin temizlemeden ağıza en çok oyun çocuklarında ilkokul çocuklarında   Korunma : Temizlik Dışkının yakılmadan gübre olarak kullanmak.

Fam: Oxyllidae Enterobius vermicularis Eş ad: Oxyuris vermiculris   Çekumda tüm dünyada Çocuklarda özellikle

Morfoloji ve gelişim:   Enterpbius ( Oxyuris ) vermicularis Beyaz, ufak, dişi 4mm x 0,1 mm boyundaki erkekte, 1cm kadar uzun, kuyruklu 1/ 3 vücudun Erkeğin kuyruğu kancalı kıvrık ve spiküllü Üç dudaklı Uterus iki kollu ve tüm vücudu doldurur.

Yum. 50x 25 mikron oval içinde katlanmış embriyo, saydam 2 tabakalı başı ile barsak mukozasına yapışır Kan epitel hücreleri organik maddelerle beslenir. 2 ay Yaşar Dişi barsakta yumurtlamaz. Barsaktan ayrılır anüs civarına dişi bırakır ve ölür. ( perianal böl. ) Uygun koşullarda 6 saatte insan için bulaşıcı olabilir.

Dişi anüsün perianal bölgesine geçer ve yumurta bırakır   6 saatte infektiyöz sindirim ya da solunum yolundan insana barsakta rabditiform larva, iki kez gömlek değiştirir jejunum ve ileum geçer ve erginleşir.

Patogenez ve Klinik belirtiler: Taşıyıcı insandan çoğunda klinik belirti yok. -En önemli belirti anüs bölgesinde kaşıntı gece---bazı olgularda -iştahsızlık, kilo kaybı, karı ağrısı, ishal ve bunun sonucu kanama--iltihap-gece korkma -Deride dökmeler, anemi, eosinofili, toksemiye bağlı belirtiler -

-Kabus, sinirlilik uykusuzluk- çekumdaki sinir uçlarının tahrişine E. vermicularis : ürogenital sisteme ait organlarda. Kaşıntı Kadında vulvo- vajinit Yumurtalıklarda kistler Uterusa dek, ilerleyebilir Barsakta da çok bulunduklarında ülserlere.

Tanı: Anüs civarında dişilerin görülmesi Seloteyple materyal Tolulenli ortamda inceleme İyiletimi: Piperazin tuzları ( Piperazin hekza hidrat) ascariste kullanılan doz 1 hafta ara ile 2 kez 5 gün süre ile günde 3x 0,2 gr. dithiazanin civalı merhemler anüs civarına

Epidemiyoloji: E. vermicularis soğuk bölge çocuklarına sık görülür. Otoinfeksiyon Veya perianal bölgede olgunlaşan dişiden ayrılanlar barsağa geçer.

Korunma: Taşıyanlar iyiletilmeli. Temizlik artırılmalı Tırnaklar kesilmeli, Temizlik.

Ordo: Rhadbitida Fam: Strongyloididae Tür: Strongyloides strecoralis Kozmopolit, tropikal bölgelerde. Duodenm ve jejenumda.  

  Morfoloji ve gelişim: Serbest yaşayanı ve paraziti ayrıdır. Dişi renksiz yarısaydam 2mmx 0.005mm görülmez Dişinin uterusunda 10-15 dişi bir kılıf içinde ard arda dizilmişlerdir. Mukoza içinde bırakılan yumurtalar 50X30ų, ince kabuklu v e saydam. -mushil ile dışarı atılırlar.

yaşam siklusu   İncebarsakta liberkühn bezlerinde Jejunum mukozasına yumurta bırakır * Rabditiform larva dışkı ile dışarı 15 C de gömlek değiştirir özofagus rabditiformlaşır serbest yaşar erkek + dişi çiftleşir

yumurta uterusta veya dışarı larva rabditiform gömlek değiştirir filari(strongiloides)form deriden veya mukozadam vücuda girer kan dolaşımı sağ kab akciğer kapillerden alveole bağırsağa post flariform ergin

Patogenez ve klinik belirtiler: Strongyloides strecoralis girdiği yerde ödem, kaşıntı ve kanama mg Dermatit=deri iltihabi ürtiker=alerji -Çok sayıda larva akciğer ve trakeden geçtiklerinde kanama öksürük, balgam ve hemoptizi=kan tükürme.

-Akciğerde larvaya nadiren ergine bağlı iltihabi değişiklikler -Barsakta ergin bulunduğu yerde bakterilerle ikincil infeksiyon aralıklı kabızlık karında yanma hisi ve ağrı bulantı ve kusma kataral=nezleye ait: ödematöz, ülseratif ENTERİT anemi eozinofili ölümle sonuçlanan olgular yanında hiç belirti vermeyen olgular da var nadiren akciğerden büyük dolaşıma ve ürogenital sisteme girer.

Tanı: Dışkıda veye duodenum sondasıyla alınan materyalda Strongyloides strecoralis larva veya erginlerinin görülmesi

T-Dışkı örneği kapalı kapta 30 C’de 1-2 günde hareketli rabditiform larva -Ağız boşluğunun baş genişliğinin 1/3’ü kadar olmasıyla çengelli solucanlardan ayrılır. Çengelli solucanlarda eşit  

  İyiletim: Strongyloides strecoralis iyiletimi için dithiazanine (3 hafta süreyle 3X 0.2 gr) veya thiabendazole (3 gün süreyle ağızdan vücut ağırlığının kg başına 25 mg olmak üzere 2 kez.)

Epidemiyoloji: Strongyloides strecoralis tropikal ülkelerde soğuk olmayan ülkelerde yurdumuzda da bulunur.   Korunma: Hijyen Dışkının çevreye dağılması önlenmeli.

Ordo:Strongylata fam.: Ancylostomatidae Ancylostoma duodenale ve Nekator americanus eş ad: çengelli solucanlar -Ön kısımları çengel gibi

-Ancylostoma duodenale, Nekator americanus benzer - Akdeniz, Çin, Japonya ve Hindistan da endemik olarak bulunurlar -insanlarla diğer bölgelere

Nekator americanus Afrika ve pasifik Okyanusunda bazı adalarda endemik olarak bulunur. İnsanlarla batı yarımküresine -Dünya nüfusunun ¼’ü bulaşık -yurdumuzda da bulunur.

Morfaoloji ve evrim: -ikisinin de ön ve arkası ince, silindir şeklinde düz yüzeyli, pembe beyaz veya gri. - Ancylostoma duodenale de boyun kısmında kıvrım vücut aynı yönde - Nekator americanus kıvrım sırtta keskin - Ancylostoma duodenale dişi: 1.3 cm x 0.5 mm erkek 1 cmx 0.5 mm

Nekator americanus ta boy daha kısa. Ağız kitin kapsülle örtülü Ancylostoma duodenalede bir çift ventral ve dorsal diş var Nekator americanus ta dorsal ve ventral kesici yüzey bir çift lanseti şeklinde

Ağız—özofagus—barsak—anüs   Vücudun uc kısmında bir diken bulunur. Nekator americanus ta vulva vücudun ortasının biraz ön kısmında Ancylostoma duodenalede “ ” gerisinde Erkekler bir çift çiftleşme spiküllü.

Ancylostoma duodenalede çiftleşme kesesinin eni boyundan fazla, Nekator americanus ta eşit yumurtalar benzer 60 x40 ų, ince kabuklu saydam. tumurta bırakıldığında 2 veya 8 blastomerlidir. Ağız kapsülleriyle barsak mukozasına yapışarak 5 –15 yıl yaşarlar.

Yaşam siklüsü Barsakta erkek +dişi   yumurta dışkı ile dışarı 2 günde serbest yaşayan rabditiform larva 20- 30 Cde organik madde ile beslenir rabditiform larva 0.25mm ön uc yuvarlak, arka uc sivri 3 günde 2.rabditiform larva 0.5mm 1 hafta ağız kapanır özofagus düzleşir.

beslenmeyen filariform larva   2 kez gömlek değiştirir gömlek ayrılmaz. Kılıflı larva toprakta aylarca canlı kalır. hareketli deriden kurtulan larva deri veya mukozadan vücuda girer dolaşım sağ kalb trake farinks mide barsak 2 kez deri değiştirir.

Ancylostoma duodanale ve Necator americanus’un yaşam döngüsü

Patogenez ve klinik belirtiler:   enzimlerin etkisiyle ayak parmakları arasından vücuda girer şiddetli kaşıntı, eritem ürtiker ödem

Larva akciğerden geçerken kanama, öksürük, kanlı balgam soğuk algınlığını taklit eden tablo İnce barsakta erginler dişleriyle mukozayı deler kanla beslenir. Bir Ancylostoma duodenale günde 0.15 cm3 kan emer bir Ancylostoma duodenale günde 0.03 cm3 kan emer.

Ancylostoma duodenale ağır olgulara neden olur. Sayı az ise zarar az, bazen 3000 parazit bulunur. Bu durumda: kalb yetmezliği ishal, günde 20 kez sarı sulu dışkı

Lökositoz ve %40 varan eozinofili Polinevrit sara benzeri bozukluklar kadınlarda düzensiz aybaşı Çocuk düşürme Çocuklarda gelişme bozukluğu

Tanı: Göç sırasında göç belirtilerine göre. Laboratuvar tanısı zor, Akciğerden geçerken öksürükle çıkan larvalar incelenir. Dışkıda yumurta veya erginlerin görülmesi ilçtan sonra Strongyloides stercoralis ve Trichostrongylus yumurtaları daha uzun ve dar, yeşilimsi; Enterobius vermicolaris yumurtaları asimetrik oluşuna dikkat etmeli.

İyiletim: Ancylostoma duodenale için bephenium hydroxynaphtoate (bir kez 5 gr) Nekator americanus için etilen tetraklorür vücut ağırlığının kg’ı başına 0.1 cm3 olmak üzere en fazla 5 cm 3   hangisinin bulunduğunu bilmediğimizde 4 cm 3 etilen tetraklorür +5 gr bephenium hydroxynaphtoate birlikte aç karnına

Epidemiyoloji: Genellikle parmak aralarından, nadiren de çiğ sebze – meyve ve su ile Zenciler dirençli 5-19 yaş çocuklarda en çok görülür. Yum. 10 C’nin altında ölür. güneş ışınları larva ve yumurtaları öldürücü.  

Korunma: Hijyen Hastaların tedavisi dışkının dış ortamla temasının kesilmesi

O Ordo: Spirurida Fam:Dipeialonematidae = Filaryalar   DDeri altı dokusu,bağ dokusu,seroz boşlukları ve lenf S sistemine yerleşir. F filariasis veye filoriosis U uzun,silindirimsi,ipliksi,krem rengi. - Vücut (arını ön kısmında dudaksız ve kapsülsüz ağız) - 

-  Baş papillalı, -  Diş erkeklerin 2 katı -  Vulva ön kısımda, -  V vivipar, -  M mikroflorya larvaların kan veya dokularda * -  Bulaştırıcı * ara konaktır - Böcek insanı sokarak bulaştırır

Çeşitli mikroflar yaların vücut yapıları ve ayırdettirici özel likleri (Medical Protozoology and Helmintho logy'den)

Mikroflaryaların Değişik türlerin mikrofloryaların değişik zamanlarda Wuchereria bancrofti larvası geceleri periferik kanda Wuchereria pacifia * gece gündüz kanda W. bancrofti Eş ad :Flaria bancrofti, F.nocturna,F.sanguıris*hominis Lenf sistemi Tropikal ülkelerde 40 kuzey ve 30 güney enlemleri arasında Yurdumuzda da bulunur.

Morfoloji ve gelişim: Dişi 8cm x 0,2 mm Erkek 3cm x 0,1mm,arka ucu kıvrık, 0,6mm ve 0,3mm iki spikül Anüsün ön ve arkasında pillalar Krem rengi,vücut düz,baş bölgesinde içiçe iki halka halinde papilla Gece alınan kanda bulunur

Mikroflorası 250 x 10 boyunda örtülü kuyruk tarafında  Çıkartı deliği,çıkartı hücresi sinir halkası,anüs ve genital delik İnsan lenf bezlerinde lenf yollarında ergin ¯       çiftleşirler lenf sistemi  vivipar ↑ mikroflorya insan  ↑ insan kanı ağız bölgesi gece ↑  15-20gün sivrisinek → kısalır sosis → sonra → barsağı şeklinde organlar oluşur. boyu uzar. 2. kez gömlek d.

Patogenez ve klinik belirtiler: Lenf sisteminde patolojik değişmeler kronik derecede belirtiler lenf akımında tıkanma lenf düğümlerinde büyüme eozinofiller, lenfositler ve makrofajlardan yapılı bir granulasyon dokusu oluşur.

Bunun sonucunda 30 yaşından yukarı olanlarda: ayak stratumda, nadiren vulva, göğüs ya da kollarda elefantiyaz Strotum 20 kg (Elephantiasis tropica, E. flarica) lenf damarları şişer bazen yırtılır

Şiluri=idrarda lenfin görülmesi Şilosel=strotumda lenfin birikmesi Şilotoraks=toraks boşluğunda lenf görülmesi epididimit=epididim iltihaplanması funikulit=meni kordonu iltihabı

Orşit Hastalığın akut olduğu devrede lenfosit* ve lenfadenit olduğunda: düzgün olmayan akış, lökositoz, baş ağrısı Sırt ağrısı

Yorgunluk halsizlik hastalık bölgesi genişler deri kuru ve kılsız=fil derisi gibi Tüm bu klinik tabloya flariasis denir. Nematodun vücutta ölmesine bağlı olarak deri kızarması eozinofli, aşırı duyarlılık nadiren ölüm bazen yıllarca hasta kronik olarak yaşar Kuluçka devri bir yıl bazen 10 yıl.

Tanı: Röntgen filmi Biyopsi: çıkarılan lenf düğümünde nematod aranır Kesin tanı için gece yarısı parmak ucundan veya kulak memesinden alınan kanda arama Konsantrasyon yöntemi: Heparin ile alınmış 4 cm3 kan + 4cm3 %2’lik saponin.

hemolizden sonra 10 dak. 2bin devirli santrifüj çökelti incelenir. İdrarda lenf aranır(Şiluri) Olumsuz olgularda ksenodiagnoz yapılır. hastadan sivrisineğin kan emmesi sağlanır ve bunların midesindeki kan bir süre sonra alınarak incelenir.

İyiletim: Dietilkarbamazinkg’ı başına 2 mg olmak üzere 3 hafta süreyle ağızdan başlangıçta şikayetler şiddetlenebilir.   Epidemiyoloji: Flariasis banctofti tropikal ülkelerin hastalığı , ancak Amerika, Kuzey Afrika, Kuzey Avusturalya, Batı Hind Adaları, Güney pasifik adaları Yurdumuzda Alanya’da sivrisineklerin yoğun bulunduğu yerlerde 20-30 yaşlarındaki erkeklerde

Sivrisineklerle mücadele Toplumun eğitimi   Korunma: Tedavi Sivrisineklerle mücadele Toplumun eğitimi

Camallonida Dracunculidae Dracunculus mediensis   Eş ad: Gordias medinensis Vena medinensis Filaria medinensis Dracunculus medinensis: Asya, Afrika ve Amerika’nın Tropikal bölgelertinde yaşar. Kendisi ve yaptığı hastalık çok eski zamandan beri bilinir.

Morfoloji ve Evrim: Erkek : 3-4 cm Dişi: 1 m...................... Beyaz, düz, silindir gibi. Vücudun ön ve arkası kıvrık. Ağızın çevresinde papilla var. Erkekte anüsün arkasında 4 ve önünde 6 papilla.

Gebelerde uterus kıvrılmış vücutta ve tüm vücudu doldurur. Larva ergine benzer. 0,6 mm. x 0,02 mm ince uzun kuyruklu. Gebe olan D. medinensis uç kısmıyla yüzey deri altı dokulara yerleşir.

Yaşam siklusu:   Toksemi    yara su ile temas . medinensis in ucunda bir yırtılma yada ağızdan larvalar suya İnce uzun ve sivri kuyruklu larva hareketli 3 hafta içinde Yumuşakça (arakonak) Barsak duvarından vücut boşluğuna geçer.

2 haftalık gelişme    bulaşıcı larva Taşıyıcı arakonak suyla insana geçer duodenumda larva açığa barsak duvarından dokulara   10 ayda erginleşir  

  Erkekler çiftleştikten sonra ölürler. Dişiler ise su ile temas edecek el ve ayaklara giderler.

İyiletim: Anafilaktik reaksiyonlara karşı antihistaminiklerden yararlanılır. ikinci bakteri infeksiyonlarına karşı önlem Parazitin derideki yaralarda görülen ucu bir çomağa sarılarak çıkarılır.

Çıkarırken her gün birkaç cm dışarı çıkarılır. Bu sırada helmintin parçalanması ağrı ve iltihaba neden olur. Bu durumda antihistaminik ve antibiyotiklerden yararlanılır. Dietil karbomazin özellikle erginleşmemiş helminte etkili.  

Derin sularda tehlike az. Bir insanda 1-50 parazit bulunabilir.   Epidemiyoloji: İnsan D. medinensis taşıyan kabukluları suyla alarak veya bunların bulunduğu sularda yüzerek alır. Derin sularda tehlike az. Bir insanda 1-50 parazit bulunabilir. Kedi, Köpek, Kurt,Tilki son konak olabilir.