Muhasebe ile İlgili Temel Kavramlar /Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri

GİRİŞ Ana Başlıklar: İşletmenin tanımı-işletme türleri-varlık ve kaynakları Muhasebenin tanımı- önemi ve işlevi Muhasebenin temel kavramları Muhasebede kullanılan temel terimler

İŞLETME Para, işgücü, araç-gereç ve malzemeleri sistemli bir şekilde bir araya getirip mal ve hizmet üreten iktisadi birimlerdir. İşletmeler bu faaliyetleri yerine getirirken bir takım amaçları söz konusudur. : Kar sağlama Satış geliri sağlama Varlığı sürdürme ve büyüme Sosyal sorumluluğu yerine getirme

İŞLETME TÜRLERİ MÜLKİYET AÇISINDAN Kamu Özel Karma İşletmeler ÜRETİLEN MAL VE HİZMETİN NİTELİĞİNE GÖRE Ticaret İşletmeleri Sanayi İşletmeleri Hizmet İşletmeleri TÜKETİCİNİN EĞİLİMLERİNE GÖRE Başka İşletmeler için Mal Üreten İşletmeler Nihai Tüketici için Mal Üreten İşletmeler HUKUKİ STATÜLERİNE GÖRE Tek Şahıs İşletmeleri Şirketler (Ortaklıklar)

ŞİRKET TÜRLERİ Türk Ticaret Kanuna göre şirketler temelde ikiye ayrılır: Kişi (şahıs) şirketleri ve sermaye şirketleri.   Şahıs Şirketleri Sermaye Şirketleri Kollektif Şirket Anonim Şirket Komandit Şirket Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket Limited Şirket

ŞİRKET TÜRLERİ Karşılaştırma

İŞLETMENİN VARLIKLARI Varlıklar işletmenin ortaya çıkarılması ve faaliyete geçirilmesi için gerekli para, araç-gereç, malzeme gibi iktisadi değerlerdir. Varlıklar Kasa, Bankalar, Ticari Mallar, Demirbaşlar, Taşıtlar, Binalar, Arazi ve Arsalar Ticari alacaklar :Alacak Hesapları, Alacak Senetleri Mal alacakları: Verilen Sipariş Avansları Hizmet alacakları: Gelecek Dönemlerle İlgili Giderler Diğer alacaklar: Personelden Alacaklar, Ortaklardan Alacaklar

İŞLETMENİN KAYNAKLARI Kaynaklar: Borçlar ve Özsermaye Finansal Borçlar Ticari Borçlar Diğer Borçlar, Alınan Avanslar Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler Özsermaye Sermaye Dağıtılmamış Karlar

İŞLETMENİN VARLIKLARI VE KAYNAKLARI İşletmenin varlıkları ve bu varlıkları sağlayan kaynakları arasında her zaman bir eşitlik veya denklik bulunacaktır. Diğer bir ifade ile muhasebe denkliği VARLIKLAR= BORÇLAR+ ÖZSERMAYE VARLIKLAR işletmenin sahip olduğu iktisadi değerlerdir. BORÇLAR işletmeye borç veren üçüncü kişilerin varlıklar üzerindeki haklarıdır SERMAYE işletme sahiplerinin varlıklar üzerindeki haklarıdır.

MUHASEBENİN TANIMI VE İŞLEVİ İşletmede alınacak kararlarda kullanılacak finansal bilginin kaynağı işletmelerdeki muhasebe sistemidir. muhasebenin işlevleri: kayıt etme sınıflandırma raporlama anlamlı özetlerini hazırlama, analiz etme, yorumlama sonuçları açıklamadır. Muhasebenin temel amacı bir işletmede ortaya çıkan ve para birimi ile ifade edilebilen olayları Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri'ne uygun olarak belirli bir sistem içinde toparlanması ve ilgililere aktarılmasıdır.

MUHASEBENİN YARARLARI Bilgi aracıdır: Geçmiş işlemleri kaydederek yazılı bellek olma görevini yerine getirir. Kontrol aracıdır: Bütçe ve standartlarla gerçekleştirmeleri karşılaştırıp sapmaları ve bunların nedenlerini ortaya çıkarır. Öngörme aracıdır: Ürettiği bilgiler ile geleceğe ait tahminlerde bulunmaya ve planlamaya yardımcı olur.

MUHASEBENİN ÜRETTİĞİ BİLGİLERDEN YARARLANANLAR

MUHASEBE KURAMI Muhasebe kuramı finansal bilgilerin derlenip, işlenip ilgili gruplara sunulmasının şeklini belirler. Muhasebeye ilişkin konuların sürekli olarak değişikliğe uğraması nedeniyle, ortaya çıkan yeni durumlar için kuralların yaratılması gerekir. Amaç ve çevre koşulları göz önüne alınarak ilkeler, ölçütler ve yöntemler oluşturulur ve bunlar bireysel olaylara uygulanmak üzere önerilir. Muhasebe kuramı, temel kavramlar, genel kabul görmüş ilkeler ve standartlardan oluşur.

Muhasebe Standartları MUHASEBE KURAMININ ÖĞELERİ Muhasebe Kavramları Muhasebe İlkeleri Muhasebe Standartları Kavramlar muhasebe uygulamalarının dayanağını oluşturan gözleme dayalı temel düşüncelerdir. İlkeler, temel kavramların uygulamaya yansımasını sağlayan köprüleri oluştururlar. Standartlar ise genel kabul görmüş ilkelerden daha ayrıntılı düzenlemelerdir ve kavramlarla ilkelerin uygulamaya yansımasını sağlarlar.

MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI Sosyal Sorumluluk Kavramı Kişilik Kavramı İşletmenin Sürekliliği Kavramı Dönemsellik Kavramı Parayla Ölçülme Kavramı Maliyet Esası Kavramı Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Tutarlılık Kavramı Tam Açıklama Kavramı İhtiyatlılık ve Önemlilik Kavramı Önemlilik Kavramı Özün Önceliği Kavramı

MUHASEBEDE KULLANILAN TEMEL TERİMLER Her bilimde olduğu gibi muhasebenin de kendine özgü terimleri ve metodolojisi vardır. VARLIK: İşetmenin sahip olduğu bütün iktisadi kıymetler varlık olarak adlandırılmaktadır. İşletmelerde varlıklar duran varlıklar ve dönen varlıklar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. SERMAYE: işletmenin sahip olduğu her türlü iktisadi varlığın kaynağı olarak tanımlanmaktadır. Sermaye, öz sermaye ve borçlar olmak üzere iki kalemden teşekkül etmektedir. Öz sermaye, işletme sahip ve ortaklarının şirket varlıkları üzerindeki haklarını ifade eder. Borçlar ise üçüncü şahısların işletme varlıkları üzerindeki haklarını ifade eder. ZARAR: ekonomik faydada bir azalmayı temsil ederler ve yapı giderler gibidir. Zararlar, felaketlerden veya cari olmayan varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanabilir.

MUHASEBEDE KULLANILAN TEMEL TERİMLER MALİYET: Bir işletmenin yaptığı ya da yapacağı harcamaların maliyet olarak kabul edilmesi için gerçekleşen değer kullanımlarının işletmenin faaliyet konusuna giren mal ve hizmetlerin üretimi ile ilgili olması ve harcamanın parasal değerinin bulunması gerekmektedir. TAHSİL: işletmeye yapılan para girişi olarak adlandırılmaktadır. TEDİYE: işletmeden yapılan parasal çıkışlara denmektedir. MAHSUP: Alacağın borcun karşılığı olarak kapatılması durumuna denmektedir.Örnek: Aynı kişiden 200.000 TL lik alacağının ve aynı kişiye 80.000 TL’lik borcu olduğunu düşünelim. Borcunu alacağından düşmesi durumuna mahsup işlemi denmektedir. KAR: Belirli bir döneme ait hasılatın aynı döneme ait giderler toplamından büyük olması sonucu ortaya çıkan fark kar olarak adlandırılmaktadır.

MUHASEBEDE KULLANILAN TEMEL TERİMLER Gelirler: hesap dönemi içerisinde, ortakların katkısı harcinde özsermayenin artmasını sağlayan, varlıkların değerinin artması varlık girişi veya yükümlülüklerin azalması şeklinde ekonomik faydadaki artışı ifade eder. Giderler: hesap dönemi içerisinde, hissedarlara dağıtım dışında öz sermayenin azalmasıyla sonuçlanacak şekilde, varlık çıkışı, varlıkların tükenmesi veya yükümlülüklerin artması suretiyle ekonomik faydanın azalmasını ifade eder. Karın ölçülmesi ile doğrudan ilgili mali tablo unsurları gelir ve giderdir. Hasılat: işletmenin olağan faaliyetlerinden doğar (üretim gibi) ve işletmenin durumuna göre satış, faiz, temettü, royalti (telif, lisans,marka vb. haklar) ve kira gelirleri olarak adlandırılabilir. Harcama: bir mal veya hizmetten fayda sağlamak için yapılan borçlanmalardır. Bir varlığın elde edilmesi için diğer varlık takas edilir.

MUHASEBENİN BÖLÜMLERİ Muhasebenin amacı ve temeli aynı olmasına rağmen işletmelerin çeşitli amaç ve faaliyetlerinin farklı olması, farklı muhasebe türlerini ortaya çıkarmıştır.Muhasebe 3 ana bölüme ayrılmaktadır. Finansal Muhasebe(Genel Muhasebe): Maliyet Muhasebesi: Yönetim Muhasebesi:

1. Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel kavramlarından değildir? Alıştırmalar 1. Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel kavramlarından değildir? a) Dönemsellik b) Kabul Edilebilirlik c) Sosyal Sorumluluk d) Özün Önceliği e) İhtiyatlılık Doğru cevap şıkkıdır.

Alıştırmalar 2. Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel fonksiyonları arasında yer almaz? a) Kaydetme b) Sınıflandırma c) Karşılaştırma d) Özetleme e) Analiz edip/ Yorumlama Doğru cevap şıkkıdır.

Alıştırmalar 3. Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinin genel amacı nedir? a) Mali tablolarda gerçek kara ulaşabilmek. b) Sermayeyi etkin kullanmak. c) Yöneticilere doğru bilgi aktarmak. d) Muhasebe politikalarının seçilmesinde ve bu politikaların uygulanmasında standartlık sağlamak. e) Ortakları doğru yönlendirmek. Doğru cevap şıkkıdır.