ARAŞTIRMANIN AMACI ARAŞTIRMA SORUSU HİPOTEZLER Öğr. Gör. Funda Veren

ARAŞTIRMANIN AMACI Literatür bilgilerinden, klinik deneyimlerinden ve kuramsal çalışma çevresinden çıkarılır Araştırmanın neden, niçin yapıldığını, nasıl yürütüleceğini, hangi soruna çözüm getireceği konusundaki sorulara yanıt vermelidir Açık, anlaşılır biçimde ve geniş zamanda yazılmalıdır Açıklığı sağlamak için bir veya iki değişkende odaklanmalıdır

ARAŞTIRMANIN DEĞİŞKENLERİNİ içermelidir AMAÇ İFADESİ ARAŞTIRMANIN AMACINI HEDEF NÜFUSU KONUNUN GEÇTİĞİ ALANI ARAŞTIRMANIN DEĞİŞKENLERİNİ içermelidir

YATAK İSTİRAHATİ VE AKTİVİTENİN ETKİLERİNİ İNCELEYEN BİR ARAŞTIRMA İÇİN AMAÇ İFADESİ ?????

AMAÇ İFADESİ Normal deneklerde yara iyileşmesine fizyolojik cevaplar üzerinde, özellikle sübkütan oksijen basıncı, perfüzyon Basıncı ve plazma volümü üzerine yatak istirahati ve aktivitenin etkilerini incelemektir.

AMAÇ İFADESİ HEDEF NÜFUS: Normal denekler ALAN: Bir araştırma merkezi BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN: Aktivite ve yatak istirahati BAĞIMLI DEĞİŞKEN: Sübkütan oksijen basıncı, sübkütan perfüzyon basıncı ve plazma volümü

ARAŞTIRMA SORUSU Araştırmanın sonunda üzerinde tartışma yapılacak olan bir önermedir Araştırmanın temelini oluşturur Çözümlenmesi gereken durumu tanımlamalı ve sınırlarını belirlemelidir Açık ve anlaşılır olmalı Her okuyucuda aynı anlamı vermelidir Soru veya ifade biçiminde yazılabilir

AMAÇ İFADESİ: Tıp ve hemşirelik bültenlerinde çıkan ilanlarda, hemşirenin sağlık bakım sistemi içindeki rollerini yansıtan hemşire imajına yer verilip verilmediğini belirlemekti. ARAŞTIRMA SORULARI: Hemşirelik ve tıp dergilerindeki resimli ilanlarda hemşirelerin imajları nelerdir? Aynı ilanla görülen doktorlarla hemşirelerin imajları arasında farklılıklar var mıdır? Hemşirelerin rolleri ile ilgili çizilen imajlar hemşirelerin sağlık bakım sistemi içindeki gerçek rollerinden farklı mıdır? Hemşireler tanımlanırken üniformalar ve kepler gibi özellikler sıradan şeyler midir?

ARAŞTIRMA SORULARININ YAZIMINDA DİKKAT Sınırlı sayıda olmalıdır Kesin- tam olarak tanımlanmalı, tam olarak karşılaştırılabilir ve araştırılabilir olmalıdır Soru şeklinde yazılmalıdır * Türkiye’de görev yapan hemşirelerin karşılaştıkları sorunlar nelerdir? Bağımlı ve bağımsız değişkenleri içermelidir İfade uygun araştırma yöntemini belirtmeli/ima etmelidir * Örnek soru tanımlayıcı yöntemi ima etmektedir Kullanılacak ölçme araçlarını ima etmelidir * Ölçme aracı anket veya görüşme cetveli olacaktır Verilerin analizinde kullanılacak istatistiksel yöntemi ima etmelidir En az iki alt probleme bölünebilmelidir

Tanımlayıcı bir araştırmada 2’den az 6’dan fazla ARAŞTIRMA SORULARININ YAZIMINDA DİKKAT Tanımlayıcı bir araştırmada 2’den az 6’dan fazla Deneysel bir araştırmada 2’den az, 4’den fazla olamaz

AŞAĞIDAKİ ARAŞTIRMA SORUSU İFADESİNİ ANALİZ EDELİM???? Kanserle başetme ölçeğinden alınan puanlarla cinsiyet, yaş,eğitim düzeyi,inanç sistemleri arasında anlamlı fark var mıdır?

İfade soru şeklinde Bağımlı değişkenler: kanserle baş etme durumu Bağımsız değişken:cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, inanç sistemleri Yöntem: kesitsel, tanımlayıcı Kullanılacak ölçme aracı: ölçek, soru formu Analiz yöntemi: Ki-kare, yüzdelik

HİPOTEZ KURMA Hipotez, araştırmacının sorun ile ilgili değişkenler, özellikler arasında var olduğunu düşündüğü, tahmin ettiği ilişkilerin ifadesidir. Araştırıcının sınırlı gözlem ve bilgilerine göre doğru saydığı, ancak, kuşkulu olan, sınanması gereken önermelerdir. Soruna yönelik çözüm önerileridir.

HİPOTEZ KURMA Hipotezin amacı, araştırma soruları ve amacına benzemektedir. Hipotez değiştirilebilir ve ölçülebilir değişkenleri kapsar Hipotezler, çalışmanın dizaynını, örnekleme tekniğini, veri toplama ve analiz yöntemlerini ve bulguların yorumlanmasını da etkiler Hipotezler, çalışmanın sonuçlarını önceden tahmin etmesi ile amaç ve sorulardan farklıdır Hipotez, peşin yargı, sonuç veya varılması gereken hedeflerdir, ancak doğruluğu ya da yanlışlığı test edilmemiştir.

HİPOTEZ KURMA Hipotezler araştırmaya başlamadan önce geliştirilmelidir. Araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre hipotez geliştirmek bilimsel yaklaşıma uygun değildir.

ARAŞTIRMA TİPLERİNE GÖRE HİPOTEZ VE ARAŞTIRMA SORULARININ SEÇİMİ Kalitatif araştırma Araştırma sorusu ya da hiçbiri Kantitatif araştırma Tanımlayıcı Araştırma sorusu ya da hiçbiri İlişki arayıcı Araştırma sorusu, hipotez ya da hiçbiri Yarı-deneysel Araştırma sorusu ya da hipotez Deneysel Hipotez

HİPOTEZ KURARKEN DİKKAT Her hipotez yalnızca bir tane değişken, durum veya ilişki ve yalnızca bir istatistiksel yöntem belirtmelidir Değişken, durum veya ilişki test edilebilir olmalıdır. Tanımlanan hipotezde test etme nedeni net bir şekilde açıklanmalıdır Hipotezde kullanılan araştırma modellerinin amacı açıklanmalıdır

HİPOTEZDE BULUNMASI GEREKEN NİTELİKLER Bilimsel kurallara dayanmalı Önceden bilinen ve kesinleşmiş bilgilerle çelişmemeli Değişkenler, özellikler arası ilişkiyi tanımlamalı Sınanabilir nitelikte olmalı Sınırlı sayıda olmalı Açık, anlaşılır ifadelerle yazılmalı İfadelerde her zaman geniş zaman kullanılmalıdır

Nedensel hipotezlere karşı birleştirici hipotezler HİPOTEZ TİPLERİ Alternatife karşı boş hipotezler Komplekse karşı basit hipotezler Yönlendirilmemiş hipotezlere karşı yönlendirilmiş hipotezler

YAZIM ŞEKLİ X değişkeni belli bir popülasyonda Y değişkenine bağlıdır (ilişki varlığı) X değişkeni belli bir popülasyonda Y değişkeni arttığında artar (pozitif ilişki) X değişkeni belli bir popülasyonda Y değişkeni azaldığında azalır X değişkeni belli bir popülasyonda Y değişkeni azaldığında artar (negatif ilişki) X değişkeni belli bir popülasyonda Y değişkeni arttığında azalır Nedensel hipotezlere karşı birleştirici hipotezler

ÖRNEK HİPOTEZ Bası yaralarında Braden ölçeğinin kullanımı Amaç: Braden ölçeğinin bası yaralarını önlemede riskleri belirlemek için güvenilir bir ölçek olarak kullanımını sağlamak Hipotezler: Nemlilik epidermisi yumuşatıp, doku gerginliğini azaltarak bası yaralarının oluşumunu kolaylaştırır, risk değerlendirmede güvenilir olarak kullanılabilir. Nedensel hipotezlere karşı birleştirici hipotezler Aktivite azaldığında dolaşım yavaşlar, kemik çıkıntıları üzerine basınç artar, risk değerlendirmede güvenilir olarak kullanılabilir

ÖRNEK HİPOTEZ Deri stimülasyonu ve gevşemenin postoperatif ağrı yönetimindeki etkinliği Amaç: Deri stimülasyon yöntemlerinden olan soğuk uygulama ve masajın ilk ambulasyon sırasındaki ağrı algısına etkisi, gevşeme yöntemlerinden birisi olan ve çabuk gevşeme için kullanılan derin solunum, gerilme, soluk verme/gevşeme esneme egzersizinin ilk ambulasyon sırasındaki ağrı algısına etkisinin incelenmesidir. Nedensel hipotezlere karşı birleştirici hipotezler Hipotezler: Deri stimülasyonu ağrıyı giderir Ağrıyan bölgenin ya da bölgeyi innerve eden periferik duyu sinirlerinin uyarılması endorfin salınımına neden olur, ağrıyı giderir Gevşeme, kas gerginliği ve anksiyeteyi azaltarak ağrıyı giderir

Komplekse karşı basit hipotezler Basit bir hipotez, bir bağımlı değişken ile bir bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi (birleştirici ve nedensel) tahmin etmektedir. X değişkeni Y değişkenine bağlıdır Kompleks hipotezler ise, iki veya daha fazla bağımlı değişken ile İki veya daha fazla bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi (birleştirici ve nedensel) tahmin etmektedir. ÖRNEK HİPOTEZ: Yoğun bakım ünitelerindeki işlerin yoğunluğuna göre hemşirelerin hasta ailelerinin ihtiyaçlarına (psikolojik, bilişsel, fiziksel) yanıtı farklı olacaktır

Alternatife karşı boş hipotezler İstatistiksel hipotez olarak da adlandırılmaktadır. Ho: ( Boş Hipotez): Bağımlı değişkenin üzerinde çalışılan popülasyonda hiçbir farklılığa, değişikliğe veya etkiye neden olmayacağını farkeder. Basit ya da kompleks, birleştirici ya da nedensel olabilir İki değişken arasında ilişki yoktur.

Alternatife karşı boş hipotezler Ho: ( Boş Hipotez): Örnek hipotez Açık koroner bypass ameliyatlarından sonra uyku düzeninde okyanus sesinin etkisi Boş hipotez yazımına göre; Derin uyku skorlarında, uykuya dalma skorlarında, uyanma skorlarında, yeniden uyanma skorlarında, uyku kalitesi skorlarında AKBA geçiren hastalar arasında yoğun bakım ünitesine transfer edildikten sonra hiçbir fark olmaz

Alternatife karşı boş hipotezler Örnek hipotez HIV hakkındaki bilgi konusunda cinsiyet arasındaki farklılıklar HIV geçiş yolları hakkında kadınlar ve erkekler arasında farklılık olmayacaktır??? HIV’in seksüel geçişini önlemek için önlemlerin etkinliğine ilişkin kadınlar ve erkekler arasında farklılık yoktur.???? HIV’in geçişine yol açan davranışların tipi ve sıklığı kadın ve erkeklerde farklıdır???? Kadın ve erkeklerde güvenli seksüel uygulamamlar ve rahatlığın düzeyi farklı olacaktır???

Yönlendirilmemiş hipotezlere karşı yönlendirilmiş hipotezler Yönlendirilmiş hipotezler tedavinin etkisinin hangi yönde olacağına dair beklentilere göre değişik şekilde nitelendirilebilen değişkenler arasındaki ilişkinin tipini tahmin eder. Okşamanın kan basıncı ve nabız üzerindeki etkisi ÖRNEK HİPOTEZ Yakın ilişkide olduğu bir köpeği besleyen kişilerin kan basıncı ve nabızları, tanımadıkları ve hakkında tam bilgi sahibi olmadıkları bir köpeği besledikleri zamana göre oldukça düşüktür.