HAREKET ve FONKSİYON GELİŞİMİ TERMİNOLOJİ Haz: Yrd.Doç.Dr. Eda AKBAŞ

TERMİNOLOJİ Sperm: sperm erkek üreme hücresidir. Baş, orta kısım ve kuyruk olmak üzere üç bölümden oluşur. Baş kısmı hücre zarı, sitoplâzma ve çekirdekten oluşur. Küçük ve hareketli bir hücredir.

TERMİNOLOJİ Yumurta: yumurta, dişi üreme hücresidir. Hücre zarı, sitoplâzma ve çekirdekten oluşur. Büyük ve hareketsiz bir hücredir.

TERMİNOLOJİ Dişi yumurtalığında genellikle her ay bir yumurta oluşur. Oluşan yumurta olgunlaştığında, yumurta kanalına hareket eder. Erkek üreme organıyla dişi üreme organına nakledilen milyonlarca spermden yaklaşık 500 tanesi yumurtaya ulaşır. Yumurta bunlardan yalnızca biriyle birleşir. Yumurtayla birleşen spermin çekirdeği ile yumurtanın çekirdeği birleşip kaynaşır. Bu olaya döllenme (fertilizasyon) denir.

TERMİNOLOJİ Döllenmiş yumurta hücresine zigot adı verilir. Bu durum gebeliğin başlangıcıdır. Yaklaşık 100 hücreden oluşan bir balon şeklini aldığında embriyo adı verilir. Fertilizasyondan sonraki 2. haftadan 7-8. haftaya kadar geçen dönem. 2.ayda embriyonun boyu 3,5 cm kadardır. Kol, baş, kulak, göz kapakları ve ağız açıklığı taslakları belirgin ve tanınabilir duruma gelmiştir. Parmak taslakları oluşur. Kemikleşme başlar. Bu ayın sonunda embriyo küçük bir insan minyatürüne benzetildiğinden, artık fetüs  olarak adlandırılır.

TERMİNOLOJİ Natus:doğum Natal:Doğuma ait Prenatal:doğum öncesi Postnatal:doğum sonrası Neo:yeni Neonatal:yenidoğan Preterm:37.haftanın bitiminden önce doğanlar Term:38-42. hafta arasında doğanlar Postterm:42.haftanın bitiminden sonra doğanlar Peri:çevresi-etrafında Perinatal: doğumdan kısa zaman öncesi ve sonrasındaki süreye ait/vuku bulan

0 – 6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Gelişim alanları; Motor Gelişim Büyük kasların motor gelişimi Küçük kasların motor gelişimi Sosyal –Duygusal Gelişim Dil Gelişimi Zihinsel Gelişim

NORMAL MOTOR GELİŞİM PARAMETRELERİ Hareket gelişimi için vücut sistemlerinde; BÜYÜME OLGUNLAŞMA ADAPTASYON olmalıdır.

NORMAL MOTOR GELİŞİM PARAMETRELERİ GROSS (KABA) MOTOR GELİŞİM

NORMAL MOTOR GELİŞİM PARAMETRELERİ İNCE MOTOR GELİŞİM GELİŞİM BASAMAKLARI GÖRÜLME YAŞI Kavrama refleksi 0-6 ay Görsel dikkat 0-2 ay Objeye odaklanma 3-5 ay Elleri orta hatta birleştirme 2-5 ay Kavrama için objeye odaklanma 4-5 ay Ayakları tutma 5 ay Kaba kavrama 5-7 ay Objeyi bir elden diğerine aktarma 6 ay Lateral kavrama 8-9 ay

NORMAL MOTOR GELİŞİM PARAMETRELERİ İNCE MOTOR GELİŞİM GELİŞİM BASAMAKLARI GÖRÜLME YAŞI Çimdikleyici tutuş 10-11 ay İşaret parmağı ekstansiyon tipi kavrama Boya kalemi tutma 11 ay İstemli bırakma Kavrama sırasında parmak kontrolü artması 12 ay İnce kavrama ve kontrollü bırakma 15 ay Kağıt üzerinde karalama yapma 15-18 ay Kutunun içine obje koyma 18 ay 3 küp ile kule yapma 8 küp ile kule yapma 30 ay

Sosyal –Duygusal Gelişim Doğumla birlikte sosyalleşme süreci başlar. 3. aydan itibaren kendisi ile konuşulduğunda gülümser. 5. –10. aylarda kendisi ile sürekli ilgilenen kişiye bağlılık başlar. 0 -12 ay devresinde temel güven duygusunun oluşması bakımından bebekle ilgilenme çok önemlidir.

Dil Gelişimi Bebek ilk aylarda ihtiyaçlarınıa ğlayarak belirtir 2. –3. ayda kumru gibi sesler çıkarır. (agulama) 3. –4. ayda çevreden gelen sese doğru dönmeye çalışır 6. ayda anlamsız heceler üretir. 7. –8. ayda konuşma seslerini taklit eder. 9. ayda hece tekrarları yapar. (da da –baba) 11. –12. ayda anlamlı ilk sözcüğünü üretir.

Zihinsel Gelişim Yeni doğan bebek uyaranlara ilkel refleksleri ile cevap verir. 3. aydan itibaren çevresindeki kişilerin kendisinden farkl varlıklar olduğunu keşfetmeye başlar. 3. –4. ayda sesin, duygusal tonuna göre farklı tepkiler verir. 8. ayda nesne devamlılığı gelişir, amaçlı eylemlerde bulunur. Yürüme ile birlikte çevresini keşfetmeye ve tanımaya çalışır.

BÜYÜME VE GELİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER GENLER (KALITIM) IRK CİNSİYET HORMONLAR BESLENME SOSYO –KÜLTÜREL ETMENLER GEÇİRİLEN HASTALIKLAR

NORMAL MOTOR GELİŞİM PARAMETRELERİ Bir fizyoterapist gelişimin normal sıralamasını bilmelidir. Belli beceriler ortaya çıktığında ve geliştiğinde normal değerleri bilerek doğru şekilde değerlendirebilmelidir. Doğru şekilde değerlendirme tedavinin doğru olarak yapılmasını sağlar.