KUTUP BÖLGESİNDE NAMAZ VAKİTLERİNİN TESPİTİ PROJESİ SUNUMU 1. BÖLÜM : GÜNEŞİN DOĞMADIĞI (UFUK ÇİZGİSİNİN ÜSTÜNE ÇIKMADIĞI) DÖNEMLERDE YAPILAN GÖZLEM SONUÇLARI Birinci Gözlem Tarihleri : 12-14.OCAK.2011 Yer : TROMSO / NORVEÇ Konum : Kutup Dairesi 70° Kuzey Enlemi

PROJEYİ GERÇEKLEŞTİREN

Kutuplarda namaz vakitlerinin belirlenmesine yönelik olarak Norveç’in 70° enlemindeki yerleşim bölgesi Tromso’da gerçekleştirilen gözleme dayalı “Kutuplarda Namaz Vakitlerinin Tespiti” araştırma programına katılanlar: BİLİM HEYETİ Prof. Dr. Abdulaziz BAYINDIR / İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan ÖKTEN / İ.Ü. Fizik Fakültesi Astronomi Dalı Öğretim Üyesi Doc. Dr. Servet BAYINDIR / İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi TEKNİK ve İDARİ HEYET Halit MOLLAOĞLU / Süleymaniye Vakfı Mütevelli Hasan Mustafa ARSLAN / Süleymaniye Vakfı Mütevelli - Fotoğraf Çekimleri Mustafa EVLİ / Süleymaniye Vakfı Mütevelli - Dış İlişkiler ve Organizasyon Miktad ŞEN / Kamera

“Kutuplarda Namaz Vakitlerinin Tespiti” neden önemli Namaz Allah (CC)’ın tüm insanlara belli zamanlarda yapmasını emrettiği bir ibadettir. Kutup bölgelerinin koşulları; geçmiş yüzyıllarda buralarda müslüman toplulukların yaşamamasından ötürü islam alimlerinin gündemini yeterince oluşturmamış. Öte yandan diğer dinlerin mensupları ise namazın kendileri için de farz kılındığını unutup bu konuyu Allah (CC)’ın son peygamberi Hz. Muhammed (SAV)’e indirdiği kitabını yalanlamak için bir gerekçe olarak ileri sürmekten çekinmemişler... İslam ulemasının güneşin gün boyunca ufuk çizgisi üzerine çıkmadığı ve ufuk çizgisinin altına inmediği bölgelerde; Mekke namaz vakitlerine uyulması ya da güneşin görüldüğü en yakın bölgenin vakitlerine uyulması yönündeki fetvaları da delilsiz ve tatminden uzak fetvalar olmuştur. Buna ilaveten bu gibi bölgelerde bazı vakitlerin oluşmadığını iddaa ederek o vakitlerin namazını yok sayan görüşler de ileri sürülebilmiştir. Kutup bölgesinde namaz vakitlerininöteden beri özellikle internet ortamında en çok tartışılan konulardan birisi olduğunu biliyoruz. Eğer Allah (CC) tüm insanlardan günün 5 vaktinde namaz ibadetini talep etmişse buna ait kriterlerin de mutlaka bildirilmiş olması gerekir. İletişim ve zaman tespit cihazlarının olmadığı dönem ve/veya yerlerde bireyin namaz ibadetini kendisinin keşfedebileceği kriterlerin ortaya konması gerekir. Namaz ibadetinden akıl noksanlığı dışında hiç bir bireyin istisnası söz konusu değilse Allah (CC)’ın bu ibadetin vakitlerini düzenlememiş olması düşünülemez... “Süleymaniye Vakfı Din ve Fıtrat Araştırmaları Merkezi” bir çok konuyu olduğu gibi bu konuyu da mercek altına alarak bir yandan Kur’an ve Hadisler çerçevesinde ilgili kavramlar üzerinde geniş bir çalışma başlatmış, diğer yandan konuyla ilgili bilim alanında varılmış bilgi ve birikimleri de bir araya getirerek kanaatlerini oluşturmuştur. Bu kanaatlere, söz konusu bölgelerde yapılacak bir dizi gözlemler ile kesinlik kazandırılması gerekmekteydi. Gerçekten 70° Enleminde kutup dairesi içinde yer alan Norveç’in Tromso bölgesinde yapılan gözlem, son derece ufuk açıcı ve belirleyici olmuştur. Namaz ve Oruç ibadetlerinde bu belirleyici kriterlerin, herkes tarafından mutlaka bilinmesi gerekmektedir. Konu ile ilgili olarak aynı yıl içinde uygun zamanlarda yerinde yapılacak bir dizi gözlemin ardından “Namaz Vakitleri” uluslararası tartışmaya açılarak hem akademik çevrelerin hem de uluslararası kamuoyunun dikkatine sunulacaktır.

AURORA 12.Ocak.2011 Gece Tromso/Norveç Enlem 70° (Polar Lights / Northern Lights) İlk gece sürprizi... Ekibimizin Tromso’ya ulaştığı ilk gece gözlem yeri arayışı sırasında oluşmuştur. Ekibimizin astronomi uzmanı Prof. Dr. Adnan Öktem’i oldukca heyecanlandıran bu Aurora görüntüsü Güneşteki patlamaların oluşturduğu bir gök olayı olup bu boyuttaki görüntü sıklıkla oluşmamaktadır. Yeşil ışık huzmelerini kesen kırmızı ışınlar da Auroranın bir parçasıdır. Söz konusu gök olayı ertesi günün yerel basınında da haber konusu olmuştur. NOT: Aurora hakkinda ingilizce bilgi. Bu sayfada bircok aurora resimleri gorülebilir. http://en.wikipedia.org/wiki/Aurora_%28astronomy%29 Aurora videosi: http://www.youtube.com/watch?v=FcfWsj9OnsI 12.Ocak.2011 Gece Tromso/Norveç Enlem 70°

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah Rasatı 13.Ocak.2011 Tromso Konu ile ilgili ilk gözlem Tromso’ya varılan gecenin sabahında gerçekleştirildi. Güneşin ışıklarının görüleceği istikamette yer alan kara parçası zor olan bölge koşullarına ilave bir zorluk katmasına karşın; havanın hem mevsimin hem de aynı tarihte hava durumu ile ilgili bölgenin geçmiş 30 yıllık olumsuz istatistiklerine rağmen açık olması ve bu açık havanın gün boyu sürmesi 5 vaktin çıplak gözle de tespit edilmesine olanak sağladı.

Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso “Ufuk zifiri karanlık” KUTUPLARDA NAMAZ Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 06:25 “Ufuk zifiri karanlık”

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 07:05 “Ufuk zifiri karanlık” Güneş Ufkun 14 Derece Altında

Sabah Rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 07:15 “Ufukta hafif aydınlanma var” Altair Yıldızı Güneş Ufkun 13,5 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 07:30 “Ufuk Aydınlanıyor, ancak henüz beyaz çizgi oluşmamış.” Altair Yıldızı Güneş Ufkun 12 Derece Altında

Sabah Rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso

Bakara Suresi 2/187 (Hûd, 11/114) (İsrâ 17/78) “Fecir tarafından beyaz çizgi, o siyah çizgiden sizce, tam seçilinceye kadar yiyin için . Sonra orucu akşama kadar tamamlayın.” Bakara Suresi 2/187 “Gündüzün iki tarafında ve gecenin zülfelerinde namazı ayakta tut. İyilikler kötülükleri giderir. Bu, bilgisini kullananlar için doğru bilgidir.” (Hûd, 11/114) “Güneşin batıya kaymasından gecenin kararmasına kadar; bir de fecrin (sabahın ilk ışıklarının) yoğunlaşması sırasında namazı ayakta tut. Fecirdeki yoğunlaşma gözle görülür.” (İsrâ 17/78) Ufuk, gökle yerin birleştiği yerdir. Sabahleyin doğuda, aydınlığın ufuk çizgisi boyunca uzamaya başlaması ile imsak vakti girer. Bu saatte ufka bakan kişi ile ufuk arasındaki kara parçası siyah bir hat gibi olur. Gökyüzü aydınlanmaya başladığı için ufuk çizgisi net olarak gözükür. Oruç tutacak kişi bu saatten itibaren yemeyi içmeyi bırakmak zorundadır. Bu vakit, sabah namazının da ilk vaktidir.

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah Rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 07:45 “Ufkun üzerinde beyaz çizgi netleşiyor.” SABAH NAMAZININ BAŞLANGICI İMSAK VAKTİ Güneş Ufkun 11 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ Sabah rasatı - 13.Ocak.2011 Tromso Saat 07:45 BİR BAŞKA AÇIDAN SABAH NAMAZININ BAŞLANGICI İMSAK VAKTİ Güneş Ufkun 11 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ Saat 08:45 “AYDINLIK BATI UFKUNA KADAR UZANMIŞ DURUMDA” GÜN DOĞUŞU Güneş Ufkun 4 Derece Altında Temsili GÜNEŞ SABAH RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO

KUTUPLARDA NAMAZ ÖĞLEN RASATI 13.Ocak.2011 TROMSO 70° Kuzey Enlemi

KUTUPLARDA NAMAZ ÖĞLEN RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 11:55 “Güneşin meridyenin batı tarafına kaymış hali” ÖĞLEN NAMAZI VAKTİ “Güneşin batıya kaymasından gecenin kararmasına kadar; bir de fecrin (sabahın ilk ışıklarının) yoğunlaşması sırasında namazı ayakta tut. Fecirdeki yoğunlaşma gözle görülür.” (İsrâ 17/78) Temsili Meridyen Cisimlerin gölgelerinin sağ ve solda oluşmadığı andır. Gölgeler (güneşe dönük durumdayken) sola kaymaya başlayınca öğlen namazı vaktinin girdiği anlaşılır. “Gündüzün iki tarafında ve gecenin zülfelerinde namazı ayakta tut. İyilikler kötülükleri giderir. Bu, bilgisini kullananlar için doğru bilgidir.” (Hûd, 11/114) Temsili Ufuk Çizgisi Güneş Ufkun 0,5 Derece Altında Temsili GÜNEŞ

KUTUPLARDA NAMAZ ÖĞLEN RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 11:55 BİR BAŞKA AÇIDAN ÖĞLEN NAMAZI VAKTİ Temsili Meridyen Öğlen Işınlarının Yayılımı Temsili GÜNEŞ Güneş Ufkun 0,5 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ İKİNDİ RASATI 13.Ocak.2011 TROMSO 70° Kuzey Enlemi

İKİNDİ RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO ÖĞLEN NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR KUTUPLARDA NAMAZ İKİNDİ RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 13:10 ÖĞLEN NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR

İKİNDİ RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO İkindi Işınlarının Yayılımı KUTUPLARDA NAMAZ İKİNDİ RASATI - 13.Ocak.2011 TROMSO “Güneşin batıya kaymasından gecenin kararmasına kadar; bir de fecrin (sabahın ilk ışıklarının) yoğunlaşması sırasında namazı ayakta tut. Fecirdeki yoğunlaşma gözle görülür.” (İsrâ 17/78) Saat 13:25 İKİNDİ NAMAZI VAKTİ “Gündüzün iki tarafında ve gecenin zülfelerinde namazı ayakta tut. İyilikler kötülükleri giderir. Bu, bilgisini kullananlar için doğru bilgidir.” (Hûd, 11/114) İkindi Işınlarının Yayılımı Temsili GÜNEŞ Güneş Ufkun 1,75 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ ÖĞLEN ve İKİNDİ IŞINLARI YAYILIMININ TEMSİLİ KARŞILAŞTIRMASI Bu karşılaştırma öğlen ve ikindi vakitleri arasında güneşin ufuk çizgisi altındaki hareketini mukayese etmek için yapılmıştır. Temsili Meridyen Saat 11:55 ÖĞLEN NAMAZI VAKTİ Saat 13:25 İKİNDİ NAMAZI VAKTİ Öğlen Işınlarının Yayılımı İkindi Işınlarının Yayılımı Temsili UFUK ÇİZGİSİ Güneş Ufkun 0,5 Derece Altında Temsili GÜNEŞ Temsili GÜNEŞ Güneş Ufkun 1,75 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ AKŞAM RASATI 13.Ocak.2011 TROMSO 70° Kuzey Enlemi

“DOĞU UFKU KARARMAYA BAŞLAMIŞ” KUTUPLARDA NAMAZ 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 14:55 “DOĞU UFKU KARARMAYA BAŞLAMIŞ” AKŞAM NAMAZI VAKTİ Güneş Ufkun 7 Derece Altında “Gündüzün iki tarafında ve gecenin zülfelerinde namazı ayakta tut. İyilikler kötülükleri giderir. Bu, bilgisini kullananlar için doğru bilgidir.” (Hûd, 11/114) “Güneşin batıya kaymasından gecenin kararmasına kadar; bir de fecrin (sabahın ilk ışıklarının) yoğunlaşması sırasında namazı ayakta tut. Fecirdeki yoğunlaşma gözle görülür.” (İsrâ 17/78)

AKŞAM NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR KUTUPLARDA NAMAZ 13.Ocak.2011 TROMSO AKŞAM NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR 15:32 Güney Batı İstikameti 15:32 Kuzey Doğu İstikameti Güneş Ufkun 8 Derece Altında

KUTUPLARDA NAMAZ YATSI RASATI 13.Ocak.2011 TROMSO 70° Kuzey Enlemi

KUTUPLARDA NAMAZ 13.Ocak.2011 - TROMSO Saat 16:20 YATSI NAMAZI VAKTİ GüneŞ Ufkun 8,5 Derece Altında

YATSI NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR KUTUPLARDA NAMAZ 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 16:30 YATSI NAMAZI VAKTİ DEVAM EDİYOR GüneŞ Ufkun 9 Derece Altında

ZİFİRİ KARANLIĞIN BAŞLANGICI YATSI NAMAZI VAKTİNİN SONU KUTUPLARDA NAMAZ 13.Ocak.2011 TROMSO Saat 17:28 ZİFİRİ KARANLIĞIN BAŞLANGICI YATSI NAMAZI VAKTİNİN SONU “Güneşin batıya kaymasından gecenin kararmasına kadar; bir de fecrin (sabahın ilk ışıklarının) yoğunlaşması sırasında namazı ayakta tut. Fecirdeki yoğunlaşma gözle görülür.” (İsrâ 17/78) GüneŞ Ufkun 18 Derece Altında “Gündüzün iki tarafında ve gecenin zülfelerinde namazı ayakta tut. İyilikler kötülükleri giderir. Bu, bilgisini kullananlar için doğru bilgidir.” (Hûd, 11/114)

KUTUPLARDA NAMAZ 14.Ocak.2011 TROMSO Saat 16:08 Önceki çekimlerden bir gün sonra Tromso’nun teleferik noktasında, şehir merkezinden daha yüksek bir rakımdan manuel ayarlarda çekilen üç fotoğrafın birleştirilmiş görüntüsüdür.

HAZIRLAYAN www.suleymaniyevakfi.org TEŞEKKÜRLER