TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE METODOLOJİ İHTİYACI PROF.DR.ABDULLAH DEMİR

METOD/YÖNTEM Metod, bir hedefe ulaşmak için izlenmesi gereken yol, usul anlamına gelmektedir.

METODOLOJİ/YÖNTEMBİLİM Bilimlerde amaca ulaşmak için takip edilmesi gereken yolların tümüne ise metodoloji adı verilmektedir

Her bilim dalının bir metodolojisi, usulü vardır Usul esasa mukaddemdir

metodoloji, Klasik Mantıktan doğmuş ve gelişerek bu günlere ulaşmıştır. Mantık, genel mantık ve metodoloji olmak üzere iki bölüme ayrılır.

Genel mantık, zihnin kendi içinde tutarlığını araştırırken, metodoloji zihnin kendi dışında tutarlılığını inceler

Batıda Rönesans dönemi aydınlarından Descartes metod meselesinin mantıkta önemli bir yer tutmasına sebep olmuştur Yeni dönemde mantığın diğer konuları önemini kaybetmiş, adeta mantık metoddan ibaret hale getirilmiştir

HUKUK METODOLOJİSİ Her bilimdalının bir metodolojisi olduğu gibi hukuk bilimdalının da metodolojisi vardır. Hukuk metodolojisi, hukukun konusu ve amacı ile ilgili gerçekleri bulmak için kullanılan yolları, usulleri, araçları ele alır.

HUKUK KURALI Hukuk metodolojisinin ilk ele aldığı konulardan birisi hukuk normu yani hukuk kuralıdır Bir hukuk kuralı normatif ve etik olmak üzere iki özelliğe sahiptir Hukuk kuralları ya da normlar, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uymazsa toplumda karşı tepki oluşturur ve bu kurallar bir süre sonra yürürlükten kalkar

TABİİ HUKUK Batıda hukukun temelinde tabii hukuk teorisi, pozitivist hukuk teorisi, tarihçi hukuk teorisi gibi çeşitli teoriler yer almaktadır Bu teoriler içerisinde hukuk kuralının etik özelliğini oluşturmada esas alınacak en uygun teori tabii hukuk teorisidir

HUKUKTA YORUM Hukukta yorum kanun, tüzük gibi mevzuatların yanında insanın sözlerinin, yazdıklarının ve hareketlerinin ne anlama geldiğini belirlemede kullanılır

HUKUKTA BOŞLUK Bir somut olaya ne düz ne de zıt anlamı ile veya yorumla uygulanacak kanun maddesi veya örf adet kuralı bulunmaması halinde hukukta boşluk söz konusu olur Kıyas Benzetme Mefhum-ı muhalif Evleviyet Genel hukuk prenspileri

TÜRKİYE’DE HUKUK METODOLOJİSİ Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında ülkemizde hukuk metodolojisi ilgili akademik çalışmalar çok yetersiz kalmaktadır Kıta Avrupası ve Anglo-Sakson hukuk sistemlerinde hukuk metodolojisi İslam hukukunda hukuk metodolojisi Fıkıh usulü ve külli kaidelerin yorum kuralı olarak kullanılması Hukuk metodolojisi dersi